Αλλαγή ώρας: η μέρα μεγαλώνει, αλλά γιατί βάζουμε τα ρολόγια μπροστά;

Τα ρολόγια έχουν πάει μπροστά και από τώρα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της τελευταίας Κυριακής του Οκτωβρίου, το Βέλγιο και οι περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης θα χρησιμοποιούν τη Θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης (GMT +2). Αυτό σημαίνει ότι αργεί να νυχτώσει, αλλά θα πρέπει να περιμένουμε και λίγο περισσότερο για να φωτίσει τα πρωινά.

Η αλλαγή από τη θερινή ώρα στη χειμερινή ώρα γίνεται στις 2 π.μ. Η 2 π.μ γίνεται 3 π.μ. που σημαίνει ότι η τελευταία Κυριακή του Μαρτίου είναι η συντομότερη μέρα του χρόνου (23 ώρες), ενώ η τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου είναι η μόνη μέρα του χρόνου που έχει διάρκεια 25 ωρών.

Εδώ και μερικά χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο διαχωρισμού της θερινής και χειμερινής ώρας. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν προτιμούν το ένα ή το άλλο. Δεν επιτεύχθηκε συναίνεση και λόγω πιο πιεστικών ζητημάτων που ήρθαν στο προσκήνιο (κορονοϊός, ενεργειακή κρίση, πόλεμος στην Ουκρανία) το θέμα του καλοκαιριού/χειμώνα τέθηκε στην άκρη.

Γιατί γίνεται η αλλαγή;

Πολλοί πιστεύουν ότι το Βέλγιο βρισκόταν πάντα στην ίδια ζώνη ώρας με το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ηπειρωτικής Ευρώπης και ότι η συζήτηση σχετικά με την ώρα ξεκίνησε όταν η Θερινή ώρα, όπως είναι επίσης γνωστή, εισήχθη τη δεκαετία του 1970. Το Βέλγιο ήταν μεταξύ πολλών ευρωπαϊκών χωρών που εισήγαγαν τη θερινή ώρα σε μια προσπάθεια να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας.

Ωστόσο, η θερινή εξοικονόμηση είχε εισαχθεί και στο παρελθόν. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί που κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος του Βελγίου έφεραν τη Θερινή ώρα ήδη από το 1916.

Αλλαγή ζώνης ώρας

Πριν από τη γερμανική εισβολή το 1914, το Βέλγιο βρισκόταν στην ίδια ζώνη ώρας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, οι Γερμανοί έβαλαν τα ρολόγια κατά μία ώρα μπροστά, έτσι το (μεγαλύτερο μέρος, τουλάχιστον) του Βελγίου ήταν στην ίδια ώρα με το Βερολίνο. Η καθιέρωση της Θερινής Ώρας το 1916 σήμαινε ότι το μεγαλύτερο μέρος της χώρας ήταν 2 ώρες μπροστά από τη μικρή περιοχή της Φλάνδρας που ελέγχονταν ακόμα από τους Συμμάχους.

Μετά το τέλος του Α” Παγκοσμίου Πολέμου, το Βέλγιο επέστρεψε στην «Ώρα Βρετανίας» (GMT). Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν ξανά το 1940, οι Ναζί κατακτητές ανάγκασαν το Βέλγιο να αλλάξει ξανά σε Ώρα Κεντρικής Ευρώπης, έτσι ώστε ο χρόνος εδώ να είναι ίδιος με τη Γερμανία. Ωστόσο, σε αντίθεση με το τέλος του Α” Παγκοσμίου Πολέμου, το Βέλγιο δεν επέστρεψε στο GMT μετά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο. Η θερινή ώρα καταργήθηκε το 1946 επιστρέφοντας μόνο τη δεκαετία του 1970.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όταν τα ρολόγια είχαν τοποθετηθεί μία ώρα μπροστά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε, επειδή στις 28 Ιουλίου 1916 στις 04:00 ώρα, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά στην είσοδο της ζώνης ώρας που είχε αποφασιστεί παγκοσμίως. Έτσι η διαφορά σε σχέση με το φως του Ήλιου που καθορίζει και τον πραγματικό χρόνο γινόταν πολύ μεγάλη, κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και περισσότερο στην Κέρκυρα. Τα επόμενα χρόνια είχε υιοθετηθεί μια απλή μετατόπιση της ώρας έναρξης λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών και καταστημάτων κατά την μισή ώρα, στη χειμερινή περίοδο.

Στη δεκαετία του 1970, δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση όμως που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, μόλις ξεκίνησε το 1975.