10 Απριλίου 2024

ΑΠΟΨΕΙΣ | ΑΠΟΨΗ | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΠΡΟΣΩΠΑ

40 χρόνια δημιουργίας για το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήριο!

Συντάκτης:

Σε ένα επετειακά εορταστικό, ανθρώπινα συγκινητικό, και σίγουρα θεατρικά απολαυστικό τριήμερο, το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι γιόρτασε τα 40 χρόνια λειτουργίας του. Επίτιμοι προσκεκλημένοι, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων, φίλοι του θεάτρου, ηθοποιοί και σκηνοθέτες από όλες τις θεατρικές ομάδες της πόλης των Βρυξελλών, συμμετείχαν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, σε μία θεατρική γιορτή με κοινωνικό και πολιτιστικό πρόσημο για την ελληνική κοινότητα της πόλης μας.

Τάσος Νυχάς

Οι τρεις μέρες θεάτρου στο θέατρο του Joli-Bois χάρισαν χαμόγελα, συναισθήματα, αναμνήσεις, χειροκροτήματα αλλά και το πολύτιμο αντάμωμα μεταξύ παλαιών και νέων προσώπων που αγαπούν και στηρίζουν το θέατρο και τον ελληνικό πολιτισμό.

Το πρόγραμμα των τριών ημερών είχε θεατρικό Αναλόγιο αλλά και δύο θεατρικές παραστάσεις οι οποίες είχαν κερδίσει, παλαιότερα, την αγάπη και το ζεστό χειροκρότημα του κοινού.

Στο περιθώριο του εορτασμού των 40 χρόνων του Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου, το Newsville.be συνομίλησε με τον πρωτεργάτη της θεατρικής ομάδας Τάσο Νυχά, τον «από ιδρύσεως» συνοδοιπόρο του Εργαστηρίου Γιώργο Στρογγύλη, τον ταλαντούχο σε σκηνοθεσία και υποκριτική Γιάννη Αμπαζή και τέλος, από την μεγάλη πλέον δεξαμενή ηθοποιών της πόλης μας, την Αγγελική Καλλιάνου με τις πολύτιμες τρεις δεκαετίες εμπειρίας στις θεατρικές σκηνές αλλά και την παλιά φρουρά, στο πρόσωπο του Απόστολου Ιωακειμίδη.

Η συντακτική ομάδα του Newsville.be εύχεται ολόψυχα χρόνια πολλά στην θεατρική ομάδα του Εργαστηρίου, με δημιουργία και έντονες θεατρικές συγκινήσεις!

Ξένια Μεσσαρίτη, Αναΐς Νικολιάν, Νίκος Νυχάς, Μαριάννα Κολυβά, Γιάννης Αμπαζής

Tάσος Νυχάς: «Η προετοιμασία λοιπόν ήταν πάντα εκείνη που ένωνε τα μέλη της Ομάδας μας με ισχυρούς φιλικούς δεσμούς»

Κύριε Νυχά, συγχαρητήρια για τον τριήμερο εορτασμό των 40 χρόνων παρουσίας του Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου στα θεατρικά δρώμενα της πόλης μας. Ποια ήταν η σκέψη για την οργάνωση του φετινού επετειακού εορτασμού και πως κύλησε το θεατρικό τριήμερο;

Ευχαριστούμε πολύ για τα συγχαρητήριά σας, και με την ευκαιρία ευχαριστούμε όλους εκείνους που μας τίμησαν με την παρουσία τους το τριήμερο, αρκετοί από τους οποίους μας παρακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια. Αυτή είναι μόνο η αρχή του εορτασμού των 40 χρόνων της ύπαρξης της Ομάδας γιατί όπως είναι γνωστό και από προηγούμενες αναφορές μας ενώ η «ίδρυση» τοποθετείται τον Φεβρουάριο του 1984, η πρώτη παράσταση σε σκηνοθεσία Ειρήνης Χαλκιά, με το έργο, Η δίκη του Ορφέα και της Ευρυδίκης του Γιώργου Σκούρτη, που παραβρέθηκε στην πρεμιέρα, δόθηκε τον Ιούνιο του 1985. Έτσι έχουμε μπροστά μας μια θεατρική περίοδο την οποία αφιερώνουμε στη γένεση και λειτουργία της θεατρικής μας Ομάδας. Σκεφτήκαμε λοιπόν για αρχή να παρουσιάσουμε πάλι δύο επιτυχημένες με αντικειμενικά στοιχεία παραστάσεις μας, μιας και βραβεύτηκαν σε Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου στην Ελλάδα: Το Ποιος ανακάλυψε την Αμερική της αείμνηστης Χρύσας Σπηλιώτη που χάθηκε στην καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι και το Όποιος θέλει να χωρίσει να σηκώσει το χέρι του του Γιώργου Καπουτζίδη. Το πρώτο διακρίθηκε στο Φεστιβάλ της Καρδίτσας το Μάρτιο του 2014 και ήταν μόλις η δεύτερη «έξοδός» μας από τις Βρυξέλλες μετά το 1987 όπου συμμετείχαμε με επιτυχία στο Φεστιβάλ της Ιθάκης.

Έλενα Αντωνακοπούλου και Νικολέττα Σακαλίδου με τον Τάσο Νυχά. (Ποιος ανακάλυψε την Αμερική της Χρύσας Σπηλιώτη,φωτο ΕΘΕ)

Οι δύο πρωταγωνίστριες του έργου, Έλενα Αντωνακοπούλου και Νικολέττα Σακαλίδου, που βραβεύτηκαν για την ερμηνεία τους στην Καρδίτσα, επανέλαβαν 10 χρόνια μετά, φορτωμένες με πολλές εμπειρίες, την επιτυχία του 2014 φέρνοντας πάλι στη μνήμη μας το συγκινητικό αυτό έργο και τη συγγραφέα του, Χρύσα Σπηλιώτη. Το δεύτερο απέσπασε πρόσφατα, στο Φεστιβάλ της Ιεράπετρας τον Οκτώβριο του 2023, βραβεία και επαίνους καισυγκεκριμένα μεταξύ άλλων, σκηνοθεσίας για τον Γιάννη Αμπαζή και γυναικείου ρόλου για την Ξένια Μεσσαρίτη. Για την ιστορία στην παράσταση αυτή συμμετείχαν ακόμη οι: Μαριάννα Κολυβά, Αναΐς Νικολιάν, Νίκος Νυχάς, Κωνσταντίνος Ράλλης, Εύη Στοΐδου και Νίκος Χατζούδης, Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχία που σημείωσε το «Αναλόγιο 2023-Θεατρικοί Δημιουργοί στις Βρυξέλλες», που διοργανώσαμε πέρυσι με αφορμή τη μεγάλη επιτυχία του Γιάννη Οικονομίδη της Θεατρικής Ομάδας του Λυκείου Ελληνίδων Βρυξελλών ο οποίος με το έργο Τα Αερόφυτα απέσπασε το Α’ Βραβείο συγγραφής θεατρικού έργου στο «Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο» (Analogio International Festival 2022), αποφασίσαμε να εντάξουμε στον φετινό εορτασμό μας και το «Αναλόγιο 2024- Θεατρικοί Δημιουργοί στις Βρυξέλλες». Άνθρωποι που ζουν και εργάζονται στις Βρυξέλλες, όπως οι Βούλα Καγιάσα της Ομάδας ΝOTA THEATRALE, ο Ηλίας Κοντέας και η Όλγα Φωτεινού είχαν έτσι την ευκαιρία να παρουσιάσουν τη θεατρική συγγραφική τους δουλειά, με τη βοήθεια της Ομάδας μας και της Θεατρικής Ομάδας ΑλΜΑ σε μια εκδήλωση με μεγάλη επιτυχία που μας κάνει να σκεφτόμαστε σοβαρά την καθιέρωσή της για τα επόμενα χρόνια.

Τίποτα δεν πάει καλά σήμερα, του Τάσου Νυχά (βασισμένο σε ομώνυμο διήγημα του Βασίλη Κατσικονούρη) (Σκηνοθεσία: Τάσος Νυχάς. Συμμετέχουν: Στέλλα Ανδρουλάκη, Σωτήρης Γκέκας, Αντώνης Καστρισιανάκης, Πάνος Μιχαλέλης, Μαρία Νεραντζάκη, Φραγκίσκος Νικολιάν, Δημήτρης Σαχάς, Δημήτρης Στασινόπουλος, Ηλίας Σωτήρχος, Έλενα Τασιούλα, Λίλα Φωτίδου)

Πως θα μπορούσατε να συνοψίσετε τις τέσσερις δεκαετίες του Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου τόσο σε επίπεδο θεατρικό όσο και σε επίπεδο ομάδας και ανθρωπίνων σχέσεων;

Η πρώτη δεκαετία, 1985-1994, χαρακτηρίζεται από το μεγάλο και νεανικό ενθουσιασμό των ιδρυτικών μελών της, κυρίως υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Οργάνων. Η δεύτερη δεκαετία 1995-2004, χαρακτηρίζεται από μια σημαντική ανανέωση των μελών της Ομάδας που συμπεριέλαβε και πολλούς άλλους Έλληνες των Βρυξελλών και την καθιέρωση της παιδικής Σκηνής ή Σκηνής «…και με παιδιά και για παιδιά» όπως την ονομάσαμε αρχικά επειδή τα έργα ήταν και για παιδιά και για μεγάλους, ενώ έπαιζαν πάντα και παιδιά και μεγάλοι, σε κατάλληλους και αντίστοιχους βέβαια ρόλους. Η τρίτη δεκαετία, 2005-2014, χαρακτηρίζεται από το «άνοιγμα» σε νέους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς, όπως οι Γιώργος Παλούμπης, Γιώργος Ηλιόπουλος, Άκης Δήμου, Γιάννης Τσίρος, Χρύσα Σπηλιώτη και Βασίλης Μαυρογεωργίου. Τέλος η δεκαετία 2015-2024 χαρακτηρίζεται από την εδραίωση του Ελληνικού δραματολογίου με ένα μίγμα καθιερωμένων και «κλασικών» συγγραφέων όπως οι Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ασημάκης Γιαλαμάς, Κώστας Πρετεντέρης και άλλων σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων όπως οι Βασίλης Κατσικονούρης, και Αντρέας Στάικος. Ταυτόχρονα η Ομάδα συμμετέχει σε Διαγωνιστικά Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου στην Ελλάδα (Καρδίτσα, Ιεράπετρα, Πάτρα) με ιδιαίτερη επιτυχία όπως αποδεικνύουν τα βραβεία με τα οποία τιμήθηκε: καλύτερης παράστασης, σκηνοθεσίας, αντρικών και γυναικείων ρόλων, μουσικής, κοστουμιών, επιλογής έργου κλπ.

Σε επίπεδο Ομάδας, οι καλές ανθρώπινες σχέσεις ήταν πάντα ένα προαπαιτούμενο για τη σωστή λειτουργία της, με την έννοια ότι κάποιος που θα δημιουργούσε προβλήματα ακόμα και αν ήταν εξαιρετικός ηθοποιός, δεν θα εύρισκε εύκολα θέση, τουλάχιστον όχι για πολύ καιρό. Η όλη νοοτροπία της Ομάδας, που ήταν να λειτουργεί γενικά χωρίς εσωτερικούς ανταγωνισμούς, βεντετισμούς, υπεροψία και μεγάλα λόγια, βοήθησε στο να μην υπάρχουν τελικά τέτοια προβλήματα. Επιπλέον, αν σκεφτεί κανείς ότι η προετοιμασία ενός έργου συνήθως διαρκεί αρκετούς μήνες, έγινε κατανοητό από την αρχή ότι οι ανθρώπινες σχέσεις ήταν και προϋπόθεση για να βγει ένα έντιμο και αποδεκτό αποτέλεσμα στη σκηνή. Η προετοιμασία λοιπόν ήταν πάντα εκείνη που ένωνε τα μέλη της Ομάδας μας με ισχυρούς φιλικούς δεσμούς και αυτό φαινόταν στο αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από την υποκειμενική αίσθηση των θεατών για την «θεατρική ποιότητα» της παράστασης που είναι φυσικό να διαφοροποιείται κατά περίπτωση. Ο βασικός μας σκοπός ήταν να παρουσιάσουμε ένα θέαμα όσο υψηλότερης ποιότητας μπορούσαμε, αλλά έχοντας ικανοποιηθεί και σε ανθρώπινη βάση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Καταναλώθηκαν με αυτό τον τρόπο πολλά λίτρα τσίπουρου και οίνου μετά το τέλος της πρόβας, όπως θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τα μέλη και οι φίλοι που συνεργάστηκαν μαζί μας. Η επήρεια του αλκοόλ ήταν εμφανής όλα αυτά τα χρόνια στο να κατευνάσει οποιαδήποτε πάθη θα μπορούσαν να υπάρξουν στις ανθρώπινες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της Ομάδας μας.

Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την οργάνωση της θεατρικής ομάδας τα, πολλά ευχόμαστε, επόμενα χρόνια θεατρικής παρουσίας;

Οι καιροί αλλάζουν και η εξέλιξη της καθημερινής ζωής μας προλαβαίνει. Συνήθως η προσαρμογή γίνεται αυτόματα, και συχνά χωρίς να το καταλάβουμε και οι ίδιοι. Στην Ομάδα μας έχουμε το εξής χαρακτηριστικό που ίσως να μην υπάρχει στις άλλες Ομάδες: τη Συνέχεια. Πράγματι όταν στο τέλος της πρώτης δεκαετίας δημιουργήσαμε την παιδική σκηνή, με βασικούς συντελεστές τα ίδια μας τα παιδιά και τους φίλους τους, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι 30 χρόνια αργότερα τα παιδιά αυτά, μετά από ένα κύκλο ζωής (σπουδές, εργασία, γάμοι κλπ) θα ξαναγύριζαν στις Βρυξέλλες και θα συμμετείχαν πλέον ως ενήλικες στην Ομάδα, με τα παιδιά τους να διεκδικούν πλέον θέση στη νέα «Παιδική Σκηνή» μας που ενεργοποιήθηκε ξανά τον Οκτώβριο του 2023 με την επανάληψη του έργου της αξέχαστης Άλκης Ζέη Ματίας ο Πρώτος που είχαμε ανεβάσει το 1995. Είναι επομένως απόλυτα φυσιολογικό η οργάνωση και λειτουργία της Ομάδας να περάσει στη νέα γενιά και εμείς οι παλιότεροι να παραχωρήσουμε με τον ανάλογο σεβασμό, εκτίμηση και κατανόηση τη θέση μας, βοηθώντας πάντα, στο μέτρο βέβαια που μας ζητείται και που μπορούμε.

Σαν βγεις να οδηγήσεις στις Βρυξέλλες, της Βούλας Καγιάσα (Σκηνοθεσία: Βούλα Καγιάσα, Συμμετέχουν: Ιωακείμ Δρόσος, Αντρέας Στεμπίλης και Kristina Grigaité )

Σαν βγεις να οδηγήσεις στις Βρυξέλλες, της Βούλας Καγιάσα (Σκηνοθεσία: Βούλα Καγιάσα, Συμμετέχουν: Ιωακείμ Δρόσος, Αντρέας Στεμπίλης, Κοραλία Κοντού και Kristina Grigaité )

Γιώργος Στρογγύλης: «Το σημερινό Εργαστήριο λειτουργεί σήμερα ακριβώς όπως είχε ξεκινήσει, με τον ίδιο ενθουσιασμό, με ψυχή του πάντα τον Τάσο Νυχά, του οποίου αποτελεί έργο ζωής»

Κύριε Στρογγύλη, είστε από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας του Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου. Ποια ήταν πριν από 40 χρόνια, η ανάγκη δημιουργίας της θεατρικής ομάδας;

Πιστεύω ότι εμείς οι Έλληνες μάλλον έχουμε το θέατρο στα γονίδιά μας. Απόδειξη γι’ αυτό είναι το τι γίνεται θεατρικά στην Αθήνα και σ’ όλη την Ελλάδα, καθώς και το ότι οι Βρυξέλλες έχουν τώρα οκτώ ελληνικές θεατρικές ομάδες, πολύ περισσότερες από κάθε άλλη ξένη εθνικότητα εδώ. Το 1984, μόλις τρία χρόνια αφότου φτάσαμε οι πρώτοι υπάλληλοι της τότε ΕΟΚ εδώ, και αφού τακτοποιηθήκαμε με σπίτια κλπ, η πρώτη ασχολία που σκέφτηκαν μερικοί από εμάς να κάνουν ήταν η δημιουργία της πρώτης θεατρικής ομάδας. Είχαν μάλιστα, πιο νωρίς ξεκινήσει να διαβάζουν το έργο «Βικτόρ, ή Τα παιδιά στην εξουσία» του Ροζέ Βιτράκ. Τα πράγματα όμως πήραν τον δρόμο τους με την ανάμειξη της Ειρήνης Χαλκιά, η οποία ήταν καθηγήτρια φιλολογίας και είχε εμπειρία με το θέατρο. Έτσι επιλέχτηκε από την ίδια πιστεύω το έργο του Γιώργου Σκούρτη «Η δίκη του Ορφέα και της Ευρυδίκης», ένα ιστορικό και πολιτικό έργο με αιχμές για την δικτατορία που είχαμε ζήσει. Πολυπληθής ο θιάσος περιλάμβανε τουλάχιστον είκοσι άτομα με ονόματα που θυμάμαι, τους Αριστείδη Λαυρέντζο, Απόστολο Ιωακειμίδη, Γιάννη Γαβρά, Γιώργο Αλεξάκη, Βαρβάρα Κάζιρα, Αντώνη Αντανασιώτη, Γιώργο Χειμάρα, Λίλη Λαμπρέλλη, Μαριάννα Παρασκευά κ.ά. Είχαμε μάλιστα καταφέρει να φέρουμε στις Βρυξέλλες τον Γιώργο Σκούρτη, με τον οποίο είχαμε μια πολύ ωραία εμπειρία και ο οποίος ανέδειξε ιδιαίτερα τον πολιτικό λόγο του έργου.

Ti troverò, του Ηλία Κοντέα (Σκηνοθεσία: Ηλίας Κοντέας. Συμμετέχουν: Στέλλα Ανδρουλάκη, Θεόκριτος Ζαφειρίου, Ρίτα Ντιναπόγια, Παύλος Παπαδημητρίου, Νίκος Σαχάς, Λίλα Φωτίδου)

Ποιες θα λέγατε πως είναι οι διαφορές και ποιες οι ομοιότητες του Εργαστηρίου από την πρώτη θεατρική παράσταση με το έργο του Γιώργου Σκούρτη, Η δίκη του Ορφέα και της Ευρυδίκης μέχρι το Θεατρικό Αναλόγιο που χειροκροτήσαμε στο κατάμεστο θέατρο του Joli Bois, πριν λίγες μέρες;

Μετά το πρώτο μας έργο δημιουργήθηκε αμέσως μετά το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι που συνέχισε την σαραντάχρονη μέχρι τώρα πορεία του με σκηνοθέτες στη αρχή τον Γιάννη Γαβρά και μετά βασικά με τον Τάσο Νυχά. Το σημερινό Εργαστήριο λειτουργεί σήμερα ακριβώς όπως είχε ξεκινήσει, με τον ίδιο ενθουσιασμό των μελών του, που βέβαια έχουν ανανεωθεί αρκετές φορές μέχρι τώρα, με ψυχή του πάντα τον Τάσο Νυχά, του οποίου αποτελεί έργο ζωής. Μια άλλη ομοιότητα με το πρώτο Εργαστήρι είναι ότι είναι οικονομικά ανεξάρτητο και βασίζεται μόνο στα εισιτήριά του και καμιά φορά και στη εθελοντική υποστήριξη των μελών του. Μια άλλη ομοιότητα με το αρχικό Εργαστήριο είναι ότι παίζει πάντα μόνο ελληνικά έργα είτε σύγχρονα ή κλασικά. Μια διαφοροποίηση που έχει έλθει με τα χρόνια πρέπει να είναι το ότι πλέον μέλη του είναι Έλληνες που δουλεύουν και εκτός των Ευρωπαϊκών θεσμών. Τελευταία αναφέρω τη διαφορά με το αρχικό Εργαστήρι ότι το έργο που θα παιχτεί το επιλέγει ο σκηνοθέτης, αποφεύγονται έτσι τις ομηρικές μάχες που δίναμε παλιά μεταξύ μας για την επιλογή του έργου. Και βέβαια το Εργαστήρι έχει εμπλουτίσει με τα χρόνια τις δραστηριότητες του με τη δημιουργία Παιδικού Θεάτρου, με παραστάσεις Καραγκιόζη για τα παιδιά, φθάνοντας μέχρι το Θεατρικό Αναλόγιο που μόλις τίμησε Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς που ζουν στις Βρυξέλλες.

Εύχομαι το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι να συνεχίσει την ιστορική πορεία του σαν ίσως το παλαιότερο και με τη πιο πολύχρονη δραστηριότητα θεατρικό γκρουπ του απόδημου ελληνισμού. Εύχομαι επίσης μακροημέρευση στον αγαπημένο φίλο μου τον Τάσο Νυχά που δεν παύει να δημιουργεί για τους Έλληνες των Βρυξελλών.

Λήμματα για μεγάλους, της Όλγας Φωτεινού (Σκηνοθεσία: Κυπριανός Μουτεβελής και Χρύσα Μπαλτζάκη / ΑλΜΑ. Συμμετέχουν: Στέλλα Ανδρουλάκη, Ηλέκτρα Αποστόλου, Ειρήνη Δίγκα, Κατερίνα Ιωάννου, Χριστίνα Λάμπρη-Γαϊτανά, Αλέξης Μεγάλος, Γρηγόρης Νεοφύτου, Αλέξανδρος Νταλαούτης, Ελεάννα Σκουτέλα, Πάνος Σταμούλης, Στέλλα Στρατάκη, Πέννα Φούντα, Κυβέλη Χατζηευστρατίου)

Γιάννης Αμπαζής: «Και εκεί ξαφνικά τον πρόσεξα … και είδα ότι κάτω από τα γυαλιά, τα άσπρα γένια και μαλλιά, κρύβεται -χωρίς να τον παίρνεις χαμπάρι- ένα ασταμάτητος μάγος»

Κύριε Αμπαζή, το τριήμερο που πέρασε το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι γιόρτασε με επιτυχία τα 40 χρόνια παρουσίας του στα θεατρικά δρώμενα της πόλης μας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τον φετινό επετειακό εορτασμό;

Θα σας απαντήσω λίγο παράδοξα, με μια σκέψη που είχα όταν χειροκροτούσαμε την στιγμή της υπόκλισης στο θεατρικό αναλόγιο της Παρασκευής. Ήμουν σε ένα θέατρο κατάμεστο από ανθρώπους όλων των ηλικιών, παρουσία μελών όλων σχεδόν των θεατρικών ομάδων, και στη μέση της σκηνής η ψυχή του θεατρικού εργαστηρίου, ο Τάσος Νυχάς. Και εκεί ξαφνικά τον πρόσεξα … και είδα ότι κάτω από τα γυαλιά, τα άσπρα γένια και μαλλιά, κρύβεται -χωρίς να τον παίρνεις χαμπάρι- ένα ασταμάτητος μάγος… που ο αυλός του δεν παίζει τις συνηθισμένες νότες, αλλά πλημμυρίζει τον χώρο από γνώσεις, πείσμα, πάθος, αφοσίωση, καλλιέργεια, χιούμορ, γενναιοδωρία, ευγένεια και αγάπη. Έρχεται και χωρίς να το καταλάβεις σε παρασύρει, άλλοτε σε κάνει να γελάς, άλλοτε να συγκινείσαι, άλλοτε να προβληματίζεσαι και άλλοτε να ξεχνιέσαι. Και τα καταφέρνει τόσο καλά ο άτιμος που τα 40 χρόνια σου φαίνονται λίγα και θες και άλλα… γιατί, χωρίς να προσπαθεί να κυριαρχήσει των άλλων, παίζει τη μελωδία του με το δικό του ξεχωριστό τρόπο … Ανοιγόκλεισα τα μάτια μου, επανέφερα τη σκέψη μου στο θέατρο και είδα τον Τάσο να καταχειροκροτείται. Σκέφτηκα πως το μυαλό μου παίζει παιχνίδια γιατί απλά ξέρει πως δεν θα καταφέρω ποτέ αυτό που καταφέρνει εκείνος… τόσα χρόνια με την ίδια όρεξη, να ενώνει, να εμπνέει και να δουλεύει με διαφορετικές ομάδες ανθρώπων, να αφήνει τόσο έντονα το προσωπικό του στίγμα σε μια ολόκληρη κοινότητα και σε διαφορετικές γενιές, και τα συναισθήματα που να κυριαρχούν εν τέλει να είναι μόνο εκτίμηση και αγάπη…Συνεχίζω να χειροκροτώ και σκέφτομαι πως καλού κακού θα ρωτήσω την Γεωργία αν έχει δει κανένα αυλό κρυμμένο στα συρτάρια του … Ποτέ δεν ξέρεις…

Ποιες οι σκέψεις σας για την δεύτερη χρονιά θεατρικού Αναλογίου στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή διαφορετικών ομάδων και προσώπων από όλες τις Βρυξέλλες;

Νομίζω ότι το θεατρικό αναλόγιο εξελίσσεται σε ένα θεατρικό θεσμό ιδιαίτερα πολύτιμο για τα πολιτιστικά δρώμενα της ελληνικής κοινότητας των Βρυξελλών. Από τη μια προσφέρει τη δυνατότητα να ακουστούν κείμενα ανθρώπων που ασχολούνται με το θέατρο και που για διάφορους λόγους (πρακτικούς, οικονομικούς, κλπ) δεν μπορούν να τα παρουσιάσουν μέσα από την φόρμα μιας κλασσικής παράστασης. Δίνεται έτσι ένα κίνητρο στους συγγραφείς να εμπνευστούν και να πειραματιστούν με κείμενα διαφορετικού ύφους και έκτασης, αφού γνωρίζουν πως θα μπορέσουν να τα παρουσιάσουν στο κοινό με αυτόν τον τρόπο. Από την άλλη, όπως έχει λειτουργήσει το θεατρικό Αναλόγιο στις Βρυξέλλες μέχρι τώρα, βγαίνει έξω από τα στενά όρια των ομάδων, δίνοντας την δυνατότητα σε ερασιτέχνες ηθοποιούς να συνυπάρξουν στην σκηνή με καινούργια πρόσωπα και υπό την καθοδήγηση διαφορετικών σκηνοθετών. Καταφέρνει με αυτόν τον τρόπο να καλλιεργήσει την έννοια μια ενιαίας θεατρικής κοινότητας με ισχυρούς δεσμούς που αποτελεί εγγύηση για την συνέχισή της και στο μέλλον.

Αγγελική Καλλιάνου: «O θίασος γιορτάζει 40 χρόνια ύπαρξης με μια τεράστια αγκαλιά προς όλες τις κατευθύνσεις, προς τους ηθοποιούς του, παλιούς και νέους»

Κυρία Καλλιάνου, πόσο διαφορετικός ήταν ο φετινός τριήμερος επετειακός εορτασμός 40 χρόνων παρουσίας του Ελληνικού Θεατρικού Εργαστηρίου από τους προηγούμενους;

Το φετινό είναι ιδιαίτερο γιατί «συνέπεσε» σχεδόν με την Παγκόσμια Ημέρα Θέατρου καθότι σχεδόν μια εβδομάδα μετά ξεκίνησε η σειρά εορταστικών παραστάσεων. Τα συνδέω αυτά τα δυο μιας και ο Τάσος Νυχάς είναι και η «Ψυχή», ένας από τους βασικούς συντονιστές της ιδέας να γιορτάζουν ετησίως την 27 Μαρτίου όλοι οι ελληνόφωνοι θίασοι των Βρυξελλών μαζί επί σκηνής, και αυτό, από το 2018 όπου είχα την τιμή να παίζω στο σκετσάκι που παρουσίασε το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι, σε σκηνοθεσία του κυρίου Νυχά.
Φέτος επέλεξε να συνδυάσει δύο επιτυχίες του θιάσου, την μια μετά την άλλη, και να προλογίσει με μια βραδιά όπου έδωσε βήμα στους συγγραφείς της πόλης μας με το Θεατρικό Αναλόγιο. Αν μη τι άλλο, θα έλεγα ότι γιορτάζει ο θίασος 40 χρόνια ύπαρξης με μια τεράστια αγκαλιά προς όλες τις κατευθύνσεις, προς τους ηθοποιούς του, παλιούς και νέους, προς το κοινό του αλλά και προς τους δημιουργούς που το πλαισιώνουν τόσα χρόνια. Το φετινό κεράκι μοιάζει με φεστιβάλ τελικά …

Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την θεατρική ομάδα του Εργαστηρίου και τον Τάσο Νυχά, μία ομάδα και έναν σκηνοθέτη με τον οποίο έχετε συνεργαστεί πολλές φορές στο παρελθόν;

Ότι και να πω, θυμηθώ, γράψω, θα είναι λίγο … Για να σας δώσω μια ιδέα του πόσο «οικογενειακά» νοιώθω μέσα στον θίασο του Τάσου, θα σας πω απλά ότι γίναμε και κουμπάρες με την συμπρωταγωνίστρια μου την Βαρβάρα (Κάζιρα) πέρυσι, στην βάφτιση της κόρης μου.
Ο Τάσος έχει αυτήν την «αύρα» σαν σκηνοθέτης αλλά και σαν άνθρωπος, να σε παρασύρει σε ό,τι όραμα και να έχει. Είχα την τύχη να ανταποκριθεί θετικά στο μήνυμα που του έστειλα το 2009 όταν είχα μείνει εκτός παράστασης από το Ελληνικό Θέατρο Βελγίου με το οποίο συνεργαζόμουν από το 1994. Με εμπιστεύτηκε με ρόλους για τους οποίους ακόμη και σήμερα αναπολούμε τις ατάκες με αγάπη. Και δεν μιλάω μόνο για το βραβείο στην Ιεράπετρα το 2015, το οποίο ήταν το κερασάκι στην τούρτα μιας καταπληκτικής συνεργασίας.

Ποιες είναι οι καλλιτεχνικές αλλά και ανθρώπινες στιγμές που κρατάτε πιο έντονα στην μνήμη σας, από τον Μάρτιο του μακρινού -πλέον- 2009, και την παράσταση Ερωτόκριτος, μέχρι σήμερα;

Ασυζητητί η παράσταση ΚΑΠΝΟΚΡΑΤΩΡ του Ανδρέα Στάικου έχει μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας (και για την κουμπαριά αλλά και για το βραβείο Β’ Γυναικείου στην Ιεαράπετρα που προανέφερα). Με είχε συγκλονίσει η δήλωση του κυρίου Στάικου όταν ήρθε να μας δει στην πρεμιέρα που αναρωτήθηκε «πως γίνεται να μοιάζω τόσο πολύ στην ηθοποιό για τον οποίο είχε γράψει τον χαρακτήρα της Γεωργίας ενώ δεν της μοιάζω καθόλου εμφανισιακά, ούτε καν στο σωματότυπο, και δεν υπάρχει κανένα βίντεο των παραστάσεών τους για να πει κανείς ότι είχα εμπνευστεί από το παίξιμο της». Δεν έχει υπάρξει νομίζω πιο δυνατό κομπλιμέντο από αυτό: να μου λέει ο συγγραφέας ότι του θύμισα την πρωταγωνίστρια για την οποία έγραψε τον ρόλο.

Από τον Ερωτόκριτο (όπου θυμάμαι ότι εκτός από τον κομπαρσικό ρόλο της Αυλικής, είχα και τον παρασκηνιακό ρόλο του να βοηθάω την έφηβη τότε Δάφνη Πατακιά να αλλάζει από το φόρεμα της προς το νυχτικό της για την σκηνή στο μπαλκόνι ως Αρετούσα) μέχρι και την παράσταση που τελικά δεν προλάβαμε να παίξουμε μπροστά στο κοινό λόγο πανδημίας (Το Ψέμα του Ιάσωνα αρχικά αναβλήθηκε και τελικά ακυρώθηκε μιας και τα μέτρα δεν μας επέτρεπαν να συνεχίσουμε να ελπίζουμε ότι θα ανέβαινε σύντομα μέσα στο 2020-2021), έχω ένα τσουβάλι ωραίες αναμνήσεις, επί σκηνής αλλά και παρασκηνιακά.

Ένα πολύ έντονο συναίσθημα ήταν ο μονόλογος που σκηνοθέτησε ο Τάσος από το κείμενο του Άκη Δήμου «… και Ιουλιέτα».

Πρώτον γιατί ήταν η πρώτη φορά που ήμουν μόνη πάνω στην σκηνή για 45 λεπτά αλλά και ειδικά γιατί είχα γνωρίσει τον κύριο Δήμου στο σπίτι του Τάσου και της Γεωργίας και είχαν πει μπροστά μου ότι «θα μου πήγαινε» να το ανεβάσουμε. Δεν μου είχε ξανατύχει ο ίδιος ο συγγραφέας να συμφωνεί με τον σκηνοθέτη για να πάρω έναν ρόλο και αυτό με είχε κάνει να τρελαθώ από την χαρά μου για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν και οι δυο.

Κρατάω επίσης στην καρδιά μου τον ρόλο μου στους Desperados, όσα χρόνια και να περάσουν, ζούμε ακόμη στους ρυθμούς εκείνης της «αποφοίτησης»!

Εύχομαι να μπορέσω να συνεργαστώ και πάλι με τον Τάσο μέσα στα επόμενα χρόνια, όταν μεγαλώσει λίγο ακόμη το κοριτσάκι μου και να καταλάβει ότι «έχει ανάγκη η μαμά να πηγαίνει και σε καμιά πρόβα»

Εύχομαι χρόνια πολλά στον θίασο, αλλά προ πάντων στον Τάσο, να είναι καλά για να γιορτάσουμε τα 50 κεράκια σε 10 χρόνια με χαρά!

Απόστολος Ιωακειμίδης: «Ο Τάσος να συνεχίσει να είναι ο «Ο Κουν των Βρυξελλών»»

Κύριε Ιωακειμίδη, πόσο δύσκολο είναι για μία θεατρική ομάδα να είναι με συνέπεια επί 40 χρόνια στο χώρο του κοινοτικού θεάτρου; Ποιες οι απαιτήσεις αλλά και οι θυσίες μιας τέτοιας προσπάθειας;

Αλήθεια χαίρομαι που μου βάζετε αυτή την ερώτηση γιατί μου επιτρέπει να θυμηθώ τα περασμένα και να αναπολήσω με νοσταλγία τις δεκαετίες του ’80 και ’90 που είμασταν νέοι και πρόθυμοι να τα δοκιμάσουμε όλα. Ε, βέβαια θα περιαυτολογήσω λιγάκι βασιζόμενος στην ανέλπιστη επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Ναι, είμαστε μια θεατρική ομάδα που εργάσθηκε από την αρχή σωστά και καλά, δηλαδή υπήρξε συνεπής όσον αφορά την ποιότητα των παραστάσεων.
Όταν ξεκινήσαμε το 1985 δεν μπορούσαμε να γνωρίζουμε ότι αυτό θα ήταν η αρχή μιας νέας ευχάριστης περιόδου για τη ζωή μας στις Βρυξέλλες που άρχισε για τους περισσότερους μετά το 1981. Πράγματι, χωρίς να το επιδιώξουμε, η πρώτη ομάδα των 30 περίπου ατόμων μεγάλωσε πάρα πολύ και μετά από το τρίτο έργο δημιουργήθηκε από πλευράς κοινού αλλά και από παλιούς και νέους ερασιτέχνες
ηθοποιούς τέτοια ζήτηση για παραστάσεις που προβληματιζόμασταν ως προς την αντιμετώπιση του θέματος. Βλέπετε η συμμετοχή σε ένα θέαμα το οποίο έβλεπαν αρκετές εκατοντάδες Ελλήνων προσέφερε αναγνωρισιμότητα. Την δόξαv ουδείς εμίσησε!

Όπως καταλαβαίνετε δεν αποφευχθήκαν οι διασπάσεις που προκάλεσε η επιτυχία του εγχειρήματος, γεγονός όμως που αποδείχθηκε μάλλον θετικό, αφού δημιούργησε μια άμιλλα, ενώ με τον καιρό μέλη της μιας ομάδας συμμετέχουν σε θεάματα άλλης ομάδας. Δημιουργήθηκαν καλές φιλίες που κρατάνε ακόμη, πολλές σχέσεις αγάπης αλλά -να μην ξεχάσω- και πέντε γάμοι.
Με ρωτήσατε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε. Ναι, είχαμε τέτοιες καταστάσεις όσον αφορά τους ρόλους, αλλά όχι έντονα μαλώματα. Εντάξει, δεν ήταν όλα ρόδινα, αλλά οι στενοχώριες για τους ρόλους τέλειωναν ήρεμα χάρη στον ήπιο χαρακτήρα του Τάσου Νυχά, που αρκετά νωρίς ανέλαβε την διεύθυνση της ομάδας, και την οικονομική διαχείριση, και βέβαια όλες τις συνεπακόλουθες αγγαρείες.
Τις μεγαλύτερες δυσκολίες τις περάσαμε στην εποχή των παιδικών θεαμάτων όταν έπρεπε να αντιμετωπίσουμε γονείς παιδιών που δεν συμμετείχαν και ρωτούσαν για το πότε θα «παίξουν και τα δικά τους τα παιδιά». Ναι, είναι αλήθεια ότι απευθυνόμασταν σε γονείς που γνωρίζαμε από τις σχολικές συγκεντρώσεις και ξέραμε ότι δεν θα δημιουργούσαν φασαρία με απαιτήσεις ρόλου για το παιδί τους.

Ως προς τις θυσίες που με ρωτάτε θα ήθελα να εξηγήσω ότι αυτές ήταν ελαφρές, δηλαδή οικογενειακού κυρίως χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι πάντα θα έπρεπε για τις πρόβες να λείπει ένα μέλος της οικογένειας από το σπίτι που θα συνοδεύει το παιδί του. Αλλά όχι ότι δεν θα ήταν αληθές εάν έλεγα ότι γίνονταν θυσίες. Δουλειές και αγγαρείες γίνονται από κοινού, γιατί όπως μαθαίναμε στην πρώτη τάξη του γυμνασίου «Ο φίλος τον φίλον εν πόνοις ου λείπει»

Ποιες θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι οι διαφοροποιήσεις και η εξέλιξη που ο χρόνος έφερε από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Ελληνικού θεατρικού Εργαστηρίου μέχρι σήμερα;

Από την αρχή παίζαμε ελληνικό ρεπερτόριο στην ελληνική γιατί δεν τολμούσαμε να ανοιχτούμε σε ξενόγλωσσα έργα. Θέλαμε τα έργα να έχουν πάντα έντονο πολιτικό και κοινωνικό ενδιαφέρον, αλλά και να προκαλούν θέματα συζήτησης. Τα πρώτα χρόνια γινόταν επιλογή των έργων από μια μικρή ομάδα αλλά σιγά σιγά οι προτάσεις γίνονταν από τον Τασο Νυχα που ήδη είχε γίνει η ψυχή της ομάδας.

Ποια είναι τα στοιχεία που διαφοροποιούν την ομάδα του Ελληνικού θεατρικού Εργαστηρίου από τις άλλες ομάδας;

Όλες οι ομάδες είναι πολύ καλές, αλλά αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι το δέσιμο που υπάρχει μεταξύ των ηθοποιών και εν γένει των μελών. Να τονίσω ότι υπάρχουν ακόμη μέλη από την εποχή που ιδρύθηκε το εργαστήρι που αν δεν παίζουν βοηθούν ακούραστα σε όλες τις τεχνικές δουλειές. Εγώ και οι της παλιάς φρουράς ανήκουμε στο χορό των γερόντων Σπαρτιατών και επιτρέψτε μου να πω παραφράζοντας τον Πλούταρχο ότι υπήρξαμε κάποτε «άλκιμοι νεανίαι» ηθοποιοί που τώρα με χαρά θαυμάζουνε τις παραστάσεις που κάνουν τα νέα σχήματα που δημιουργήθηκαν και που μας λένε ότι «εμείς θα είμαστε πολύ καλύτεροι»

Μία ευχή για το Ελληνικό Θεατρικό Εργαστήρι και τον Τάσο Νυχά

Να συνεχίζει να κάνει άψογες παραστάσεις και με τον Τάσο στο τιμόνι για πολλά χρόνια ακόμη και να είναι πράγματι αυτό που τον αποκάλεσε μια ηλικιωμένη κυρία στα 102 της που είδε σχεδόν όλα τα έργα μας «Ο Κουν των Βρυξελλών».

Φωτογραφίες: Αλεξ. Μιχαηλίδης / Newsville.be