Λεωνίδας Μιχέλης: Το παιδί απο τα Γιάννενα

Από την Στεφάνου Ιωάννα.

«Σ’ εκείνο το σπίτι πάνω στο δέντρο ο Ζαφείρης είχε κρύψει στο πάτωμα, φτιαγμένο από τη σανίδα ενός τραπεζιού από το οποίο είχε απομείνει ένα συρτάρι, κι ένα τετράδιο ριγέ με σκληρό μπλε εξώφυλλο. Στην πρώτη σελίδα είχε γράψει τ’ όνομά του, την ημερομηνία και τίποτα άλλο. Συχνά το έψαχνε, του άρεσε να γυρνάει εκείνα τα φύλλα με τις επίσης μπλε γραμμές, ακόμα άδειες. Δεν ήξερε σε τι θα του χρησίμευε εκείνο το τετράδιο, αλλά ήταν σίγουρος ότι κάποια μέρα θα το χρησιμοποιούσε.»

Στους Έλληνες, οι οποίοι εμπνέονται από τις χώρες διαμονής τους, και δημιουργούν, έχοντας πάντα στο μυαλό και την πατρίδα, ανήκει και ο συγγραφέας του βιβλίου «Το παιδί από τα Γιάννινα», Λεωνίδας Μιχέλης.

Αφηγείται την ιστορία ενός παιδιού, του Ζαφείρη, την εποχή του ’50 στα Ιωάννινα. «Μια οικογένεια, τρεις γενιές, η ιστορία ενός ολόκληρου λαού» περνάνε μέσα από τη διήγησή του, η οποία μας φανερώνει στοιχεία αυτοβιογραφίας και μας βοηθάει να περιδιαβούμε τα σοκάκια και τις γειτονιές των Ιωαννίνων, καθώς και τη γύρω περιοχή σε σχέση με τα βιώματα των προγόνων του σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, όλες καθοριστικές για το έθνος: απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μικρασιατική καταστροφή, αφηγήσεις για τις ληστοσυμμορίες της δεκαετίας του ’30, κατοχή και εμφύλιος. Τα ονόματα, τα γεγονότα και οι αφηγήσεις πολλά και πλούσια.

Με βάση το σύντομο βιογραφικό του, ο συγγραφέας ζει στην Ιταλία από το 1960. Είναι ηλεκτρονικός μηχανικός, διδάκτωρ Πολυτεχνείου. Έχει εκδώσει, επίσης, τα έργα «Los claveles del aire» και«Lʼagave di smeraldo». Το βιβλίο αυτό γράφτηκε πρωτότυπα στην ιταλική γλώσσα με τον τίτλο «IlragazzodiGiannina» και στη συνέχεια μεταφράστηκε στην ελληνική γλώσσα από τη μεταφράστρια Λέντα Μπιάνκο, η οποία είναι Ελληνοϊταλίδα. Ζει και αυτή στα Ιωάννινα, θυμάται, όμως, πάντα τα καλοκαίρια στο χωριό της, στη Νότια Ιταλία…και έτσι δημιουργεί και αυτή με τη σειρά της! Το ζητούμενό μας, άλλωστε, είναι πάντα η έμπνευση, η δημιουργία και η θετική πλευρά της μετεγκατάστασής μας σε μια άλλη χώρα. Ο Λεωνίδας Μιχέλης έζησε στην Ιταλία, εμπνεύστηκε, έγραψε στην ιταλική γλώσσα για την πατρίδα του, τα Γιάννινα.

Αλλά και κάτι ακόμη…
Πριν ξεκινήσει η αφήγηση, γίνεται αναφορά στο Διάλογο του Πλάτωνα, Θεαίτητος, όπου διαβάζουμε ότι : «Η μνήμη είναι σαν ένα κέρινο εκμαγείο. Όσο πιο μαλακό είναι το κερί τόσο πιο θολά μένουν τα αποτυπώματα. Με τον καιρό συσσωρεύονται το ένα πάνω στο άλλο και γίνονται όλο και πιο αχνά. Χρειάζεται καιρός για να τα βρεις, μπορεί και να μην είναι δυνατόν να τα ξεχωρίσεις και ν’ ανακατώνεται η μία ανάμνηση με την άλλη.» Ο συγγραφέας στην παρουσίαση της μεταφρασμένης στα ελληνικά έκδοσης του βιβλίου του τον Οκτώβριο του 2013 στα Ιωάννινα, αναφέρθηκε στην ανάγκη, που έχουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα του «ποιος είμαι εγώ» σε κάποια φάση της ζωής μας. Ο ίδιος απαντάει μέσω του μυθιστορήματός του.

Εμείς;

Η ανάγκη αυτή γίνεται πιο έντονη σε εμάς, που ζούμε στο εξωτερικό. Η μνήμη μας είναι το πιο σημαντικό «περιουσιακό» στοιχείο και η διατήρησή της επιτακτική για τον καθένα μας. Μας δένει με τον τόπο μας και την ιστορία του, με την οικογένειά μας και την ύπαρξή μας. Η μετεγκατάσταση, κάνει πιο έντονη την ανάγκη, μας φέρνει πιο κοντά σε «εκείνους που ήταν», τους ανθρώπους μας, που έχουν συμβάλει στο «χτίσιμο» της μνήμης και της προσωπικής μας ιστορίας. «Φεύγουν» κάποια στιγμή και εμείς, λόγω απόστασης, δεν μπορέσαμε να τους αποχαιρετίσουμε…σε όλους έχει συμβεί. Τι μπορούμε να κάνουμε; Ας μην το βάζουμε ποτέ κάτω για χάρη τους. Ας ζούμε, ας δουλεύουμε και ας δημιουργούμε με πυξίδα τη μνήμη και τη διατήρησή της. Ας θυμόμαστε από πού ερχόμαστε, ποιοι μας μεγάλωσαν και εν τέλει ποιοι είμαστε, ένα «παιδί από τα Γιάννινα»…