Το Ελληνικό και το Ομογενειακό σινεμά δήλωσαν… «παρών» κι εντυπωσίασαν

Του Χρήστου Μπλατσιώτη

 
Στην πρωτεύουσα της καναδικής κινηματογραφικής βιομηχανίας, στην πόλη του Τορόντο, χτύπησε δυνατά τις πρώτες ημέρες του φετινού Οκτώβριου, ο παλμός του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Αναφέρομαι στη διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Τορόντο (Greek International Film Festival of Toronto) μια εκδήλωση κύρους και εύρους για τη διεθνή προβολή του ελληνικού σινεμά και της σύγχρονης ελληνικής κινηματογραφικής δημιουργίας που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία από 1 έως 3 Οκτωβρίου 2021. Ενδεικτικό και το ότι παρουσιάστηκαν συνολικά 39 κινηματογραφικές παραγωγές ελλήνων και ελλήνων της διασποράς (9 μεγάλου μήκους και 19 μικρού μήκους ταινίες καθώς και 11 ντοκιμαντέρ) με εξίσου πολυδιάστατη θεματολογία.

Ανάμεσα στις μεγάλου μήκους ταινίες προβλήθηκε και η πολυσυζητημένη «Ευτυχία», η γνωστή κινηματογραφική μεταφορά για τη ζωή της σπουδαίας στιχουργού Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, διάσημη πλέον ταινία του Άγγελου Φραντζή με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Παρουσιάστηκαν όμως και ταινίες που ξεκίνησαν ήδη να διανύουν επάξια την
οδό της κινηματογραφικής καταξίωσης. Όπως το «Σαρμάκο: Μια ιστορία του Βορρά» (*) του Μάρκου Παπαδόπουλου ( Έλληνα της Γερμανίας), μια ιστορία που διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη λίγο μετά τον Εμφύλιο, με πρωταγωνιστή τον ιδιοκτήτη ενός παλιού ρεμπετάδικου κι έναν παλιό «λογαριασμό» που παραμένει ανοικτός αλλά ήλθε η ώρα να κλείσει. Όπως η «Οδύσσεια του Βάση» που καταγράφει τη συνύπαρξη δύο αγνώστων κατά τη διάρκεια ενός οδικού ταξιδιού από την Ισπανία μέχρι την Ελλάδα και είναι δημιουργία του Καρδιτσιώτη σκηνοθέτη, Βασίλη Παπαθεοχάρη που πλέον κάνει σπουδαία καριέρα στον Ισπανικό κινηματογράφο. Όπως και το ήδη πολυσυζητημένο ψυχολογικό θρίλερ «Lurk» (Παραμονεύοντας) του Γιαννιώτη σκηνοθέτη, γνωστού στο ευρύ κινηματογραφικό κοινό, Βασίλη Κατσίκη, με πρωταγωνίστρια τη λαμπερή Ελληνοκαναδή ηθοποιό, Tess Spentzos.

Πολύ περισσότερες συμμετοχές είχε η κατηγορία των ταινιών μικρού μήκους όπου μεταξύ άλλων παρουσιάστηκαν και αξιόλογες δημιουργίες ομογενών κινηματογραφιστών από τον Καναδά. Ήταν το «Highway 13» του βραβευμένου Stanley Papoulkas, το «In the fishball» της Christina Katsiadakis, το «One over capacity» του Michael Zamanis και άλλες αντίστοιχες ταινίες που απέδειξαν μια ακόμη φορά ότι οι κινηματογραφιστές της ελληνικής Ομογένειας είναι σε θέση να προχωρήσουν επάξια στους δρόμους του διεθνούς σινεμά, που ανοίχτηκαν στις αρχές του περασμένου αιώνα, από τους Ελληνοαμερικανούς πρωτοπόρους του Χόλυγουντ.

Στην κατηγορία των ταινιών μικρού μήκους του Διεθνούς Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Τορόντο συμμετείχαν και δημιουργίες ελλήνων κινηματογραφιστών. Μεταξύ αυτών και η ταινία «Her’ο» της ευρηματικής σκηνοθέτιδας, Μαρίας Κασόλη. Μια ταινία που περιγράφει τις καθοριστικές στιγμές μιας καταπιεσμένης νέας γυναίκας της ελληνικής επαρχίας η οποία μέσα από δύσκολες καταστάσεις και μια κακοποίηση, κατορθώνει να ξεπεράσει τα όρια και να προχωρήσει προς την ελευθερία της. Πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι η Λένια Κοκκίνου, ταλαντούχα ηθοποιός, που έζησε για πολλά χρόνια και στις Βρυξέλλες πριν μετακομίσει στη Θεσσαλονίκη όπου πλέον δραστηριοποιείται δημιουργικά στον χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Εξίσου εντυπωσιακές και οι συμμετοχές στην κατηγορία «Ντοκιμαντέρ» του Φεστιβάλ όπου οι ομογενείς κινηματογραφιστές έδωσαν και πάλι ένα εντυπωσιακό δείγμα της δουλειάς τους. Ο George Tsioutisoulas από τον Καναδά με το «Back to Sparta» που περιγράφει το νόστο μιας επιστροφής στα χώματα της μητέρας Πατρίδας. Η Mary Zournazi από την Αυστραλία με το «My Rebetika Blues» που περιγράφει στιγμές μετανάστευσης από τη Σμύρνη μέχρι την Αυστραλία με επίκεντρο τα ρεμπέτικα της εποχής που λειτουργούσαν και ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε διαφορετικών προελεύσεων εμιγκρέδες. Ο Peter Lambrinatos από τις ΗΠΑ με το «Lethal Nationalism: Genocide of the Greeks 1913-1923» που αναφέρεται στη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Η Jaime Leigh Gianopoulos από τον Καναδά με το «What about our future» που ερευνά τη μεγάλη διαδήλωση που έγινε στο Βανκούβερ, τον Σεπτέμβρη του 2019, από το ένα κίνημα νέων ακτιβιστών για το περιβάλλον με την επωνυμία «Sustainabiliteens» και εξελίχθηκε σε μια από τις πολυπληθέστερες ανθρώπινες κινητοποιήσεις στην ιστορία του Καναδά. Ο Tassos Rigopoulos από την Ελβετία με το «A church in Chelsea» όπου καταγράφει την ιστορία του ελληνορθόδοξου ναού του Αγίου Ελευθερίου στο Τσέλσι (Μανχάταν) της Νέας Υόρκης που ιδρύθηκε στις 2 Μαΐου 1918, εν μέσω του μεγάλου μεταναστευτικού κύματος προς τις ΗΠΑ στις αρχές του 20ού αιώνα και επί χρόνια υπήρξε σημείο αναφοράς για τους Έλληνες ομογενείς ολόκληρης της Νέας Υόρκης (πριν ακόμη ξεκινήσει το έπος της Αστόρια). Ο Χαράλαμπος Μαργαρίτης από την Κύπρο με το πρωτότυπο δραματοποιημένου animation ντοκιμαντέρ «Τόποι του Ελληνισμού: Ερμούπολη» (Hellenic Places: Hermoupolis) που προβάλει την ιστορία της Ερμούπολης, πρωτεύουσας της Σύρου. Αλλά και το «Ο Δημήτρης, ο Νίκος και η Αρχή της Απροσδιοριστίας» (Dimitris, Nikos and the Uncertainty Principle) του Λαμιώτη σκηνοθέτη, Κώστα Αινιάν, μια κινηματογραφική καταγραφή της απέλπιδας προσπάθειας του ανθρώπου να αποκρυπτογραφήσει το μυστήριο της τύχης, με τον ελληνικό εμφύλιο και την προσφυγιά στην Πολωνία να είναι το ένα σκέλος της ιστορίας και το άλλο, 200 χρόνια πιο πριν, να συμβαίνει κάπου στο ξεκίνημα της Ελληνικής
Επανάστασης.

Το κλείσιμο της αυλαίας της φετινής διοργάνωσης του Διεθνές Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Τορόντο και η επιτυχία που σημείωσε μέσα από τις ιδιαίτερα αξιόλογες ταινίες που συμμετείχαν σε όλες τις κατηγορίες του, απέδειξε μια ακόμη φορά ότι η Ελλάδα και η ελληνική Ομογένεια διαθέτουν ικανούς και γεμάτους ταλέντο ανθρώπους που μπορούν να αναδείξουν την κινηματογραφική δημιουργία σε διεθνές επίπεδο και να συμβάλουν στην παραπέρα γονιμότητα του νέου ελληνικού κινηματογράφου.

(*) «Σαρμάκο» είναι ρεμπέτικη έκφραση που σημαίνει «μένω αμίλητος». Συνώνυμο είναι και το «κάνω τουμπεκί. «Κάνε σαρμάκο» έλεγαν οι ρεμπέτες δηλαδή σώπασε και μη μιλάς ή κάνε πως δεν καταλαβαίνεις. «Τώρα σε βλέπω μ' άλλονε κι εγώ κάνω σαρμάκο…» τραγούδησε ο Μάρκος Βαμβακάρης θέλοντας να εκφράσει το πόσο «σύξυλος» έμεινε σαν είδε το κορίτσι με άλλον…