Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα, με σκοπό την αναζήτηση της συλλογικής μνήμης των Ευρωπαίων πολιτών, μέσα από την προβολή των ιδιαιτεροτήτων κάθε λαού. Ξεκίνησε επίσημα το 1991 από το Συμβούλιο της Ευρώπης (με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) και το σκεπτικό του, συνοψίζεται στο σύνθημα «Ευρώπη, μια κοινή κληρονομιά».
Με εκδηλώσεις που είναι αφιερωμένες στα μνημεία των χωρών της Ευρώπης, το πρόγραμμα φιλοδοξούν να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σε θέματα ανάδειξης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο πλαίσιο αυτό κάθε χρόνο, ένα Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου ή του Οκτωβρίου (κατά περίπτωση και σε μεγαλύτερη διάρκεια), οι χώρες που συμμετέχουν, ανοίγουν τις πόρτες σε μνημεία, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, διοργανώνοντας παράλληλες εκδηλώσεις, με τη συμμετοχή συλλόγων, σχολείων και άλλων τοπικών φορέων. Συναυλίες, γιορτές, εκθέσεις, ξεναγήσεις, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, έντυπα, προβολές ταινιών, αναπαραστάσεις κι άλλες εκδηλώσεις, δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με τα μνημεία, την τοπική ιστορία και παράδοση αλλά και τον πολιτισμό της περιοχής, με τρόπους πιο άμεσους, ευχάριστους και διασκεδαστικούς.
Στην Ελλάδα, οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς θα πραγματοποιηθούν φέτος, το Σαββατοκύριακο 27 και 28 Σεπτεμβρίου, σε παραπάνω από 100 σημεία σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχοντας ως θέμα την “Έννοια του χρόνου”. Το συγκεκριμένο Σαββατοκύριακο του εορτασμού η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία είναι ελεύθερη, ενώ η Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου είναι αφιερωμένη κυρίως στα σχολεία.
Το αντίστοιχο πρόγραμμα, πραγματοποιήθηκε στο Βέλγιο, στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου. Οι βελγικές εκδηλώσεις ήταν αφιερωμένες στο θέμα “ Ιστορία και Μνήμες”. Στις Βρυξέλλες επικεντρώθηκαν στην ανάδειξη της ιστορικής μαρτυρίας που αναδεικνύει κάθε μνημείο ξεχωριστά, στη Φλάνδρα δόθηκε έμφαση στα όσα μπορεί να σηματοδοτεί για το μέλλον, η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, ενώ στη Βαλλονία οι εκδηλώσεις επικεντρώθηκαν στην επέτειο των 70 χρόνων από τη Μάχη των Αρδενών (κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο) και στην καθοριστική ήττα των ναζιστών του 3ου Ράιχ από τα Συμμαχικά στρατεύματα.
Στην Κύπρο, οι φετινές Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θα πραγματοποιηθούν από τις 4 έως τις 12 Οκτωβρίου με θέμα “Ιστορίες από πέτρα”, στοχεύοντας κυρίως στην ανάδειξη της ιστορίας και της κληρονομιάς που αναδεικνύει κάθε αρχαίο πέτρινο μνημείο της χώρας.
Στο Λουξεμβούργο αντίστοιχα, οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν αυτό το Σαββατοκύριακο (27 Σεπτεμβρίου) και θα διαρκέσουν μέχρι τις 12 Οκτωβρίου, έχοντας ως κεντρικό θέμα “Πολιτιστική κληρονομιά εν κινήσει”, ώστε να αναδειχθεί η επιτυχής προσπάθεια της χώρας και των κατοίκων της, να προσαρμόζει στο πέρασμα του χρόνου, τη διατήρηση ιστορικών μνημείων με τη χρήση τους ως σύγχρονες ιδιωτικές κατοικίες και άλλα παρόμοια. Με τον τρόπο αυτό, θα ανοίξουν προς το πλατύ κοινό, μνημεία και χώροι δύσκολα προσβάσιμοι στον υπόλοιπο χρόνο. Μια παράμετρος πολύ βασική, από αυτές που στοχεύει να αναδείξει το πρόγραμμα.
Η επιλογή τέτοιων χώρων, αντίστοιχων του Λουξεμβούργου (ιστορικά μνημεία σε ιδιωτική χρήση) έχει και ως σκοπό την πρόκληση μεγαλύτερου ενδιαφέροντος από την πλευρά των πολιτών, αφού πρόκειται για μνημεία άγνωστα στο ευρύ κοινό και επομένως απαλλαγμένα από το βάρος προηγούμενων «ερμηνειών». Παράλληλα όμως, τα μνημεία βγαίνουν από την απομόνωσή τους και εντάσσονται στην κοινωνική ζωή του τόπου.
Σε γενικές γραμμές (κι αυτό ισχύει για κάθε περίπτωση χώρας που το υλοποιεί) ο σκοπός του προγράμματος έχει να κάνει με τη συνειδητοποίηση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας σε πολιτιστικό, κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με το παρελθόν, τη γνωριμία και την εξοικείωση με το “άλλο” που βρίσκεται δίπλα μας και συνυπάρχουμε ή πρόκειται να συνυπάρξουμε (στο πλαίσιο και μιας ευρωπαϊκής ενοποίησης), καθώς και την ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων καθώς και οργανώσεων εθελοντών.
Στην ανάδειξη αυτής της παραμέτρου, οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς προβάλλουν επίσης διακρατικές θεματικές προσέγγισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και προωθούν διασυνοριακές δράσεις, συγκλίνοντας στο βασικό σκοπό του προγράμματος που είναι η ανάδειξη, προβολή και προστασία της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το σημείο της διακρατικής και διασυνοριακής προσέγγισης του προγράμματος “Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς” είναι αυτό, στο οποίο πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση. Ο πολιτισμός και η ιστορία, πέρα από κληρονομιά είναι και μέλλον. Και καθώς το μέλλον της Ευρώπης, με παρονομαστή την Ευρωπαϊκή ταυτότητα, ενώνει λαούς και κληρονομιές, θα έχει ενδιαφέρον εάν σε μια από τις επόμενες δράσεις του προγράμματος, εκτός από το να αναδεικνύει επί τόπου, την ιστορία των μνημείων κάθε χώρας ξεχωριστά, να επιχειρήσει και τη σύνδεση των διαφορετικών.
Παράδειγμα: Μπορεί να βρεθεί ένα κοινό σημείο ανάμεσα στο Ανάκτορο της Κνωσού, στο Foro Romano της Ρώμης και στη Grand Place των Βρυξελλών, μέσω της διατήρησης της τοπικής ιδιαιτερότητάς τους αλλά και της δεδομένης ανάμειξης των στοιχείων που εκφράζουν, στη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς; Ενδεχομένως και να μπορεί, διότι ίσως και να υπάρχει…
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Προσεγγίζοντας τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς"