Parlamentarium

Από τον Πέτρο Τζήκα
φωτογραφία: Δημήτρης Ναυρίδης/ Newsville.be

——————————————————-

Aν πέρασε ποτέ η σκέψη από το μυαλό σας, τι είναι και τι προσφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από ποιους θεσμούς διέπεται και πώς μπορεί να επηρεάσει με τις αποφάσεις του την καθημερινή ζωή σας τότε δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε την έκθεση Parlamentarium.
Περνώντας τον έλεγχο κατά την είσοδο μας στην έκθεση, προμηθευόμαστε τον απαραίτητο εξοπλισμό που θα μας βοηθήσει στην περιήγηση μας. Αυτός αποτελείται από μία οθόνη αφής, λίγο μεγαλύτερη από ένα smart phone, δίνοντας μας την δυνατότητα γραπτής επεξήγησης κάθε εκθέματος που θα δούμε. Επίσης η ύπαρξη ενός ακουστικού που συνδεόταν με το μηχάνημα, μας επιτρέπει και την φωνητική επεξήγηση ενός εκθέματος δίνοντας μας την απαραίτητη άνεση να κατανοήσουμε όσο καλύτερα γινόταν τις αρκετές πληροφορίες που λαμβάνουμε.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Τρείς μακέτες κτηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτές που ανοίγουν την έκθεση (εικόνα 1,2,3). Πρόκειται για τους τρείς τόπους εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτοί βρίσκονται, στο Στρασβούργο, στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο. Σε αυτά τα κτήρια οι βουλευτές επεξεργάζονται την Ευρωπαϊκή νομοθεσία που πρόκειται να εφαρμοστεί στα κράτη μέλη της Ε.Ε .
Το Κοινοβούλιο διαθέτει γραφεία πληροφοριών για κάθε πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Απευθυνόμενοι στα γραφεία αυτά (εικόνα 4) οι ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να λάβουν μέρος σε κοινοβουλευτικές συζητήσεις με θέματα όπως η άσκηση ευρωπαϊκής πολιτικής.

Στρασβούργο
Τα κτήρια στο Στρασβούργο αποτελούν την επίσημη έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι βουλευτές συναντιούνται εκεί για μία εβδομάδα, δώδεκα φορές τον χρόνο συνολικά για την συζήτηση και ψήφιση προτεινόμενων νομοσχεδίων.
Στην μακέτα (εικόνα 1) διακρίνεται ένας πύργος (μωβ χρώματος) όπου στην πραγματικότητα είναι 60 μέτρων και συμβολίζει την συνεχιζόμενη πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Στο κέντρο του πύργου αυτού υπάρχει ένας ανοιχτός χώρος. Αυτός έχει τον συμβολισμό της αρχαίας αγοράς όπως ονομαζόταν στην αρχαία Ελλάδα και σε αυτό τον χώρο πραγματοποιούνταν οι δημοκρατικές συζητήσεις.

Βρυξέλλες
Παρά το ότι η επίσημη έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου βρίσκεται στο Στρασβούργο το μεγαλύτερο μέρος των Κοινοβουλευτικών εργασιών πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες. Οι πολιτικές ομάδες και οι επιτροπές, συνεδριάζουν εκεί προετοιμάζοντας τις συνόδους της Ολομέλειας. Το οβάλ κτήριο (μπλε χρώματος) ονομάζεται Paul-Henri Spaak από το όνομα του Βέλγου Πρωθυπουργού που υπήρξε ένας εκ των ιδρυτών της σημερινής Ε.Ε.
Στα κτήρια των Βρυξελλών όπως και στο Στρασβούργο υπάρχει μια αίθουσα συνεδριάσεων για τις συνόδους της Ολομέλειας. Το κτήριο (κόκκινου χρώματος) χρησιμοποιείται για πρόσθετες συνόδους της Ολομέλειας και σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνεδριάσεις επιτροπών και δημόσιες ακροάσεις.
Το κτήριο (μπλε χρώματος) έχει το όνομα ενός ακόμα εκ των ιδρυτών των ευρωπαϊκών θεσμών, του Ιταλού πολιτικού Altero Spineli, του πρωτοστατούντος στη σύνταξη της πρότασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μια ομοσπονδιακή ευρωπαϊκή ένωση, η οποία ονομάστηκε «σχέδιο Σπινέλι». Σε αυτό τον χώρο βρίσκονται τα γραφεία των πολιτικών ομάδων καθώς και των βουλευτών που είναι διασπαρμένα σε διάφορα κτήρια που φτάνουν τους 15 ορόφους!
Τέλος σε πράσινο χρώμα είναι κτήρια που περιέχουν γραφεία, αίθουσες συνεδριάσεων αλλά και τηλεοπτικά στούντιο.

Λουξεμβούργο
Σήμερα το Λουξεμβούργο αποτελεί την έδρα της Γενικής Γραμματείας. Στο κτήριο (πράσινου χρώματος) με την επωνυμία Robert Schuman, βρίσκεται μία ιστορική αίθουσα συνεδριάσεων  (κόκκινου χρώματος) όπου διεξάγονταν από το 1967 έως το 1981 οι σύνοδοι της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Στα κτήρια του Λουξεμβούργου λειτουργούν επίσης και μεταφραστικές υπηρεσίες. Στους 2 πύργους (κίτρινου χρώματος) μεταφράζονται χιλιάδες σελίδες από υπαλλήλους στις 23 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε και η δουλειά τους αθροίζεται  σε 1.000.000 σελίδες ετησίως! Έτσι εξασφαλίζεται ότι κάθε βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κάθε πολίτης της Ε.Ε θα έχει στην διάθεση του όλα τα έγγραφα στην γλώσσα του.
Να αναφέρουμε ότι έχουν ξεκινήσει εργασίες ανακαίνισης και επέκτασης των κτηριακών εγκαταστάσεων με σκοπό την συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών κάτω από την ίδια σκέπη. Οι εργασίες έχουν προγραμματιστεί να ολοκληρωθούν το 2015 και τα κτήρια θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για το περιβάλλον αφού θα είναι κατασκευές φιλικές προς αυτό.

Σημαντικά γεγονότα της δεκαετίας του `50.
Μεταφερόμαστε σε ένα ταξίδι στον χρόνο μέσα από ένα διάδρομο (εικόνα 5) που στα δεξιά ο επισκέπτης μπορεί να δει εικόνες από σημαντικά ιστορικά γεγονότα του παγκοσμίου γίγνεσθαι με χρονολογία από τις αρχές του 1900 φτάνοντας μέχρι το 1950. Από τα αριστερά του δρόμου διακρίνονται διάφορα αποσπάσματα και ευφυολογήματα που έχουν ειπωθεί από σημαντικά πρόσωπα της παγκόσμιας ιστορίας.
Η πρώτη εικόνα από τα δεξιά μας μεταφέρει στην Φιλανδία του 1919, όπου παιδιά περιμένουν για συσσίτιο. Στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και με την ήττα της Ρωσίας, η Φιλανδία άδραξε την ευκαιρία που της παρουσιάστηκε και πραγματοποιώντας πόλεμο πέτυχε την ανεξαρτησία της εκδιώκοντας στρατιωτικές μονάδες των μπολσεβίκων από το έδαφός της.
 Γυρνώντας το κεφάλι του ο επισκέπτης προς τα αριστερά βλέπει στον τοίχο γραμμένη την φράση: “Ξεκίνησε σαν όραμα, η ευρωπαϊκή οικονομική και πολιτική συνεργασία ως μέσο για την αποφυγή συγκρούσεων και την διασφάλιση ειρήνης”, δίνοντας το μήνυμα ότι η ένωση της Ευρώπης έχει ως στόχο την αποφυγή επανάληψης εικόνων όπως αυτή της Φιλανδίας.
Προχωρώντας στο 1917, φτάνουμε στο Βέλγιο και την καταστροφή της Ypres κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Η άλλοτε ανθηρή πόλη του Βελγίου είχε δώσει την θέση της σε συντρίμμια. Η στρατηγική θέση της πόλης προς την Γαλλία είχε προκαλέσει σκληρές μάχες μεταξύ των Γερμανικών και των συμμαχικών δυνάμεων που είχαν ως αποτέλεσμα την χρήση ακόμα και θανατηφόρων αερίων. Το 1917, μόνο ο καμένος κεντρικός πύργος του περίφημου εμπορικού κτηρίου Lakenhal  είχε απομείνει όρθιος.
Πέντε χρόνια αργότερα στην Ιταλία τον Οκτώβριο του 1922, η φωτογραφία που βλέπει ο επισκέπτης απεικονίζει τον Βenito Μussolini, ηγέτη του φασιστικού κόμματος της Ιταλίας σε πορεία του στη Ρώμη  μαζί με χιλιάδες υποστηρικτές. Επιδιώκοντας ο ίδιος να κατακτήσει την εξουσία βάδισε με 30.000 υποστηρικτές από την Ρώμη ως το Μιλάνο. Όταν ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ αρνήθηκε να υπογράψει στρατιωτική εντολή για την αντιμετώπιση των διαδηλωτών (υπό τον φόβο εμφυλίου πολέμου) ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός παραιτείται ανοίγοντας έτσι διάπλατα το δρόμο για το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι.
Είκοσι επτά χρόνια μετά μεταφερόμαστε στην Γερμανία. Εδώ απεικονίζονται τελωνειακοί φύλακες να συλλέγουν δασμούς στα σύνορα των Κάτω Χωρών και της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Την εποχή εκείνη τα ταξίδια διαμέσου της Ευρώπης ήταν περίπλοκα και διέπονταν από μεγάλη γραφειοκρατία αφού δεν υπήρχε η ελεύθερη διακίνηση αγαθών και ανθρώπων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Όσο διασχίζουμε την αίθουσα το βλέμμα μας πέφτει σε σκέψεις που αποτυπώθηκαν από σημαντικούς ανθρώπους της παγκόσμιας ιστορίας όπως σας είχαμε αναφέρει και πιο πάνω ενώ μία από τις πιο γνωστές ανήκει στον Winston Churchill (εικόνα 6).
“Πρέπει να κτίσουμε ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο μόνο θα έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που θα επαναφέρουν τις απλές χαρές και θα κάνουν την ζωή πιο άνετη  ”
Τάδε έφη Winston Churchill σε ομιλία του σε νέους ακαδημαϊκούς στην Ζυρίχη το 1946.

Ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν στη ένωση της Ευρώπης
Η συνέχεια της έκθεσης θα μας βρει στην αίθουσα όπου ξετυλίγεται το κουβάρι των πρώτων βημάτων της ιδέας υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της τελικής κατάληξης του εγχειρήματος αλλά και των δυσκολιών και των αντιδράσεων που προηγήθηκαν αυτού. Βρισκόμαστε μπροστά από το τραπέζι (εικόνα 7) που θα μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε πώς γεννήθηκε η διακήρυξη (schuman) (εικόνα 8) που ήταν ο θεμέλιος λίθος για την ενοποίηση της Ευρώπης.

Η Ευρώπη των 2 Παγκοσμίων πολέμων
Για μεγάλο διάστημα στο παρελθόν οι χώρες της Ευρώπης ακολουθούσαν την ίδια αρχή. Που σήμαινε πως το κάθε κράτος λειτουργούσε με βάση το συμφέρον του. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την εφαρμογή βίας και σαν συνέπεια της τακτικής αυτής τους 2 Παγκοσμίων πολέμων.
Στο τέλος του Α’ Παγκόσμιου πολέμου η Ευρώπη είναι ερειπωμένη , υπάρχει δυσπιστία ενώ μια αίσθηση απελπισίας διάχυτη στην ατμόσφαιρα να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Ωστόσο για μία ομάδα επιφανών και διορατικών πολιτικών η λύση είναι σαφής. Οι ιδέες του παρελθόντος πρέπει να απορριφθούν. Παρά τον νέο μεγάλο κίνδυνο με τον ψυχρό πόλεμο μεταξύ των Η.Π.Α και τη Σοβιετικής Ένωσης τολμούν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα.

Το όραμα
Το όραμα τους είναι, αντί να απειλούν με όπλα ο ένας τον άλλον, να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι στο όνομα της συναίνεσης και της συνεργασίας, δημιουργώντας μια Ευρώπη της ειρήνης και της ευημερίας. Έγιναν έτσι τα πρώτα βήματα που οδήγησαν στην διακήρυξη Schuman.   

Τα πρώτα βήματα για μία ενοποιημένη Ευρώπη
Το γερμανικό πληθυσμιακό κέντρο στο ομόσπονδο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας με την ονομασία Ruhr είναι στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής οπλισμού. Έτσι τον Απρίλιο του 1949 αποφασίζεται οι πόροι του Ruhr να μην ξαναχρησιμοποιηθούν στο μέλλον για επιθετικούς σκοπούς και να δημιουργηθεί στην θέση του ένα κέντρο συνεργασίας Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και βιομηχανιών. Παρά την συμφωνία όλων των κρατών της Ευρώπης προς την κατεύθυνση αυτή δεν υπήρξε μακροχρόνια λύση του προβλήματος αυτού αφού η Γερμανία εν τέλει έκανε πίσω γνωρίζοντας ότι θα έχανε σημαντικούς πόρους.

Jean Monnet & Robert Schuman
Ο Γάλλος οικονομικός και πολιτικός σύμβουλος Jean Monnet ήταν υπέρμαχος της άποψης πως έπρεπε να βρεθεί λύση μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και με την συνεργασία των δύο χωρών να γεννηθούν ελπίδες επίτευξης του στόχου της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Έτσι έπεισε τον τότε Γάλλο υπουργό εξωτερικών Robert Schuman να συνταχθεί μαζί του, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν σε συνεργασία οι δυο τους ένα οικονομικό σχέδιο για την συνεργασία Γαλλίας, Γερμανίας  αλλά και των γειτονικών λαών, για την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα υπό τον έλεγχο ενός υπερεθνικού οργανισμού.
Το σχέδιο κρατήθηκε μυστικό στους Γάλλους πολιτικούς καθώς η ελάχιστη διαρροή του θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα σχέδια των δυο ανδρών και να τα ματαιώσει. Το σχέδιο όμως είχε ένα μεγάλο αγκάθι. Θα λειτουργούσε μόνο αν τύχαινε της εύνοιας του Γερμανού Καγκελαρίου.

Konrad Adenauer
Ήταν η 8η Μαΐου του 1950 όταν ο Καγκελάριος της Γερμανίας  Konrad Adenauer έλαβε επιστολή από το Παρίσι από τον Γάλλο υπουργό εξωτερικών Robert Schuman που τον ενημέρωνε για το σχέδιο του, τονίζοντας του ότι για να επιτύχει αυτό πρέπει να πορευθούν μαζί. Ο Καγκελάριος διαβάζοντας τα σχέδιο τάχθηκε υπέρ αυτού συμφωνώντας με τις απόψεις που αποτυπώνονταν  σε αυτό.

Η επίτευξη του στόχου
Η 9η Μαΐου του 1950 είναι η ημέρα που το σχέδιο (Schuman) παίρνει την τελική του μορφή και γίνεται προπομπός για την γέννηση της Ευρώπης με την σημερινή της μορφή. Ήταν η μέρα όπου παρουσιάστηκε το σχέδιο στην Γαλλία με την ταυτόχρονη επίτευξη του στόχο του, που ήταν η προσχεδιασμένη έκπληξη. Αυτή θα το έκανε πιο προσιτό στην αποδοχή του από την Γαλλική κυβέρνηση αλλά και από αυτή της Γερμανίας.

Η διακήρυξη Schuman
Η διακήρυξη έγραφε: «Η συνεργασία μπορεί να ξεκινήσει άμεσα διότι η αλληλεγγύη που θα επιτευχθεί μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας στην παραγωγή θα κάνει σαφές ότι ένας πόλεμος μεταξύ των δυο χωρών δεν είναι απλά αδιανόητος αλλά φύσει αδύνατος». Τα κράτη της Ιταλίας και της BENELUX αντιλαμβανόμενα τα οφέλη του σχεδίου, δήλωσαν ότι συμφωνούν και έτσι η 9η Μαΐου γιορτάζεται μέχρι σήμερα ως μέρα της Ευρώπης.
Μετά από το περιεκτικό αυτό αφιέρωμα στην ιστορία της Ε.Ε περνάμε στο τρίτο επίπεδο της έκθεσης. Εκεί πληροφορούμαστε τον επιτρεπτό αριθμό των εκπροσώπων του κάθε Κράτους μέλους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που είναι συνάρτηση του πληθυσμού της κάθε χώρας και έχει εύρος αριθμού από 5 έως 100 αντιπρόσωπους.
Επίσης μάθαμε ότι:
•Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια.
•Για την καλύτερη εργασία και συνεργασία οι βουλευτές σχηματίζουν ευρωπαϊκές ομάδες του πολιτικού προσανατολισμού τους όπως πχ (Ομάδα Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών).  
•Το κοινοβούλιο χωρίζετε σε 7 ομάδες (διαφορετικού χρώματος)(εικόνα 9), κάθε πολιτική ομάδα αποτελείται από 25 βουλευτές τουλάχιστον και από 7 διαφορετικά κράτη μέλη.
•Μερικοί βουλευτές δεν ανήκουν σε καμία ομάδα και είναι γνωστοί ως μη εγγεγραμμένοι (απεικονίζονται με γκρι χρώμα) (εικόνα 10).
•Πάνω από το 1/3 των βουλευτών είναι γυναίκες και ο αριθμός τους είναι διαρκώς αυξανόμενος.
Ενδιαφέρον έχει και ο πίνακας που περιέχει φωτογραφίες εν ενεργεία ευρωβουλευτών (εικόνα 11) όπου με την βοήθεια μιας οθόνης οι επισκέπτες μπορούσαν να ψάξουν για τον ευρωβουλευτή της χώρας τους και της πολιτικής τους προτίμησης έχοντας έτσι την δυνατότητα να έρθουν σε επαφή μαζί του.
Ένας ακόμα διαδραστικός πίνακας με παιχνίδι ερωτήσεων για τους επισκέπτες βρίσκεται λίγα μέτρα πιο μακριά και δεν είναι ο μοναδικός. Η αίθουσα με την βοήθεια της τεχνολογίας φέρνει τον επισκέπτη πιο κοντά στον σκοπό της, που είναι να τον γεμίσει πληροφορίες κεντρίζοντας του το ενδιαφέρον με παράλληλη ψυχαγωγία κάνοντας τον να συμμετέχει ενεργά στην έκθεση. Δεν θα αποκαλύψουμε περισσότερα στοιχεία για την συγκεκριμένη αίθουσα αφού αξίζει να επισκεφτείτε την έκθεση και να δείτε τα εκθέματα που περιέχει ιδίοις όμμασι.
Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι στην έξοδο υπάρχει υπολογιστής (εικόνα 12) που ο επισκέπτης μπορεί να καταθέσει σκέψεις και ιδέες του σχετικά με την Ε.Ε και τι θα ήθελε πιθανώς να αλλάξει σε αυτή. Εμείς γράψαμε την ευχή μας, που έχει να κάνει με την τωρινή κατάσταση στην Ελλάδα ελπίζοντας αυτή να εισακουστεί.  

——————————————————-

Parlamentarium – The European Parliament’s Visitors’ Centre
Willy Brandt Building
Rue Wiertz 60, 1047 Βruxelles
Τ/F: +32 2 283 22 22 – E: parlamentarium@europarl.europa.eu
www.europarl.europa.eu