50 αποχρώσεις του Greece.

Μια συζήτηση που πάντα ετίθετο μεταξύ σοβαρού και αστείου τις περισσότερες φορές, ήταν το πώς γίνεται οι Έλληνες όταν πάνε στο εξωτερικό να προκόβουν ενώ εντός της χώρας μας να τα κάνουν μπάχαλο. Μια συζήτηση που τα τελευταία χρόνια, με την συνειδητοποίηση (δεν θα πω εμφάνιση) της κρίσης, έχει φουντώσει. Πολύ περισσότερο με την φυγή πολλών νέων προς αναζήτηση καλύτερης τύχης στο εξωτερικό.

Δεν θα σχολιάσω κατά πόσο ευσταθεί η ερώτηση αυτή. Γιατί είναι ένα θέμα που είτε πολιτικά το πιάσουμε, είτε κοινωνικά ή κοινωνιολογικά, το κουβάρι θα’ ναι σαν το μίτο της Αριάδνης. Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε, όσο επιφανειακό κι αν ακούγεται και χωρίς να το προβάλλω σαν αιτιολογία της παραπάνω απόφασης (της φυγής δηλαδή) είναι ότι μας λείπει το ομαδικό πνεύμα και η εμπιστοσύνη.

Η πορεία της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, μου θυμίζει σε μεγάλο βαθμό αυτήν του Παναθηναϊκού. Του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού, για να είμαι σαφής. Σε γενικές γραμμές ένα σκορποχώρι, που κατάφερε ωστόσο να σηκώσει ένα νταμπλ (βλέπε Ολυμπιάδα 2004), μετά ήρθε η αποπομπή πρωτοκλασάτων παιχτών με την ταμπέλα του αποτυχημένου και του ανίκανου (βλέπε φυγή νέων προς το εξωτερικό), μετά ήρθε η Πολυμετοχικότητα (βλέπε Κυβέρνηση Συνεργασίας), στην συνέχεια η αμφιβολία και η μάχη για play-off και Ευρώπη (βλέπε παραμονή ή έξοδος από ευρωζώνη) και τέλος η αναζήτηση ρευστού και επενδυτών μπας και σωθεί η παρτίδα (ή η πατρίδα, μήπως;;).

Το θέμα όμως παραμένει. Είναι η αλλαγή στελεχών (ή προπονητή, ή πρωθυπουργού ή ό, τι άλλο θέλετε) αρκετή για να αντιστρέψει το κλίμα, ή να βελτιώσει την κατάσταση; Ένα τέτοιο σοκ ίσως φέρνει ένα κάποιο αποτέλεσμα, αλλά εντελώς βραχυπρόθεσμα. Με το μακροπρόθεσμα τι γίνεται. Σ’ αυτό είναι που κολλάμε. Πάντα κολλάγαμε. Είμαστε λαός του εδώ και τώρα. Το αύριο δεν το πολυσκεφτόμαστε. Ούτε φυσικά τις όποιες επιπτώσεις από τις εκάστοτε (επιπόλαιες συνήθως) επιλογές. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία από το rotation και το σύστημα που κατεβαίνει η ομάδα, είναι η ύπαρξη ενός πνεύματος συνεργασίας (ουσιαστικής, όχι για το θεαθήναι), αλληλοϋποστήριξη και κυρίως εμπιστοσύνη. Ει δυνατόν και όλα μαζί. Ίσως ζητάω πολλά. Κι αν κρίνω από το γεγονός ότι ένας σύλλογος, που στο κάτω κάτω είναι και επιχείρηση, υπάρχει δηλαδή κι αυτή η λεγόμενη εμπορική εκμετάλλευση κι ο στόχος του κέρδους, και παρόλα αυτά δεν καταφέρνει να ορθοποδήσει, κολλώντας σε στενοκεφαλιές, επιπολαιότητες και λοιπές αστοχίες, τότε φοβάμαι πως δεν μπορώ να ελπίζω σε πολλά από άποψη κυβερνητικών επιλογών.

Ιστορικά είμαστε ένα έθνος που μας άρεσε να τρωγόμαστε. Με τους εχθρούς μας, με τους φίλους μας, τους γείτονες μας, ακόμα και με τα ίδια μας τα ρούχα (μην πω κυρίως μ’ αυτά).  Αν κάτι δεν μας πήγαινε καλά, το ρίχναμε στον άλλον. Αν μας κατηγορούσαν για κάτι, αμέσως αποποιούμασταν την ευθύνη. Δεν θέλω να καταφύγω στο κλισέ και να πω ότι αυτό έχει περάσει στο DNA μας (αυτό το τόσο μοναδικό!), αλλά είναι καιρός, όσο κι αν δεν το νοιώθουμε, όσο κι αν μας ξενίζει, να αρχίσουμε να δείχνουμε μια καλή θέληση. Να γίνουμε πιο ανεκτικοί. Πιο συνεργάσιμοι. Να μην βλέπουμε φθόνο και ζήλια πάντα. Ο άνθρωπος γεννήθηκε με το αίσθημα του να είναι επιφυλακτικός, αυτό είναι θεμιτό, αλλά όχι κακοπροαίρετος. Πρέπει πια να αποκτήσουμε αυτή την στοιχειώδη οργάνωση. Ωραία το λέμε, αλλά δεν θα μας έρθει με επιφοίτηση αυτή. Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Και μ’ αυτή την έκφραση συνειδητοποιώ μια από τις ρίζες της κατάστασης αυτής. Η σύγχυση. Είμαστε μόνιμα σε σύγχυση. Αρχαιοελληνικό μεγαλείο χεράκι-χεράκι με τα χριστιανορθόδοξα  ιδεώδη. Δημοτική γλώσσα, παράλληλα με απολιθώματα καθαρεύουσας. Φρέσκες ιδέες και πρωτοπορίες δίπλα σε συντηρητικές νοοτροπίες περασμένου αιώνα. Παναθηναϊκοί – Ολυμπιακοί. Κομμουνιστές – Δεξιοί. Φασίστες – Αναρχικοί.   

Αυτό κάποιος μπορεί να το πει ακρότητα. Ε λοιπόν, για να πετύχουμε το πνεύμα συνεργασίας και εμπιστοσύνης, χρειάζονται και ορισμένοι συμβιβασμοί. Ας μην είμαστε πια μόνο μαύρο ή άσπρο. Ας πατήσουμε λίγο και το γκρι. Κι αυτό το έρμο καλό είναι. 50 αποχρώσεις έχει…