Musée bruxellois du Moulin et de l’ Alimentation.

Oλοι θυμόμαστε ότι όταν ήμασταν μικροί και μιλούσαμε για γλυκά, είχαμε στο μυαλό μας την εικόνα ενός θησαυρού. Το Μουσείο του Μύλου και των Τροφίμων, αυτή τη χρονική περίοδο φιλοξενεί έκθεση με θέμα τα γλυκά, συγκεκριμένα την ιστορία που κρύβεται πίσω από τα λατρεμένα και απαγορευμένα μικρών και μεγάλων γλυκά, τα οποία δεν είχαν καμία ομοιότητα με τη σημασία που τους έχουμε δώσει σήμερα.

Η ιστορία του Μύλου όμως τα ΄χει κι αυτή τα χρονάκια της.
Το 1841, όταν οι Βρυξέλλες δεν ήταν αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, στο χωριό Evere χτίστηκε ένας πέτρινος μύλος για το άλεσμα του σιταριού. Επειδή όμως για να δουλέψει ο μύλος χρειάζονταν αέρας, και επειδή δεν ήταν πάντα διαθέσιμος, το 1853 προστέθηκε ένας λέβητας και μια ατμομηχανή για τη διευκόλυνση των ιδιοκτητών. Ο μύλος εξελίχθηκε ραγδαία. Το 1886, αφαιρέθηκε ο έλικας και εξοπλίστηκε με ένα νέο μηχάνημα, τον κύλινδρο, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τη παραγωγή. Ο μύλος του Evere λειτούργησε μέχρι το 1911, όπου και έκλεισε εξαιτίας του έντονου ανταγωνισμού με τους μεγάλους μύλους από το Charleroi μέχρι και την Αμβέρσα.
Έκτοτε ο μύλος χρησιμοποιήθηκε για οτιδήποτε άλλο εκτός από τον αρχικό σκοπό του. Λειτούργησε ως εργοστάσιο μηχανών επεξεργασίας ξύλων, έπειτα ως εργοστάσιο επεξεργασίας εντέρων και παρασκευής κρέατος, ενώ αργότερα έκανε παραγωγή καρυκευμάτων. Το 1996 η CEBE* ανέλαβε το μύλο, 10 χρόνια αργότερα τον ανακαίνισε και το 2008 έγινε το σημερινό Musée bruxellois du Moulin et de l’Alimentation. Λίγα είναι τα στοιχεία που θυμίζουν πια τον παλιό μύλο στο Evere. Το μόνο που έχει μείνει είναι η παλιά μηχανή που μετέφερε σιτάρι στον 3ο όροφο.
Ο πρώην μύλος θυμίζει σήμερα ένα σύγχρονο παραμύθι. Ο επισκέπτης από την αρχή μαθαίνει την ιστορία του μύλου, μέσω οπτικοακουστικού υλικού, και έπειτα αρχίζει η πορεία στην ιστορία των «γλυκών».

Μια γλυκιά ιστορία αρχίζει..
Στο Μουσείο του Μύλου και των Τροφίμων, εξιστορείται η ιστορία των γλυκών μέσα από λεζάντες, «παραδοσιακά» ζαχαρωτά, μηχανήματα και συσκευασίες.
Τα γλυκά συνδέθηκαν από νωρίς με θρησκευτικές γιορτές, τελετές, ακόμα και με τον θάνατο. Για παράδειγμα στο Μεξικό για την ημέρα των Νεκρών, (El dia de los Muertos) δημιουργούν κρανία από ζάχαρη, ή την ημέρα του Halloween συνηθίζεται να τρώνε πολλά γλυκά “trick or treat”. Πίσω απ’ αυτό κρύβεται η ιδέα πως με τα γλυκά θα αντιμετωπιστεί πιο εύκολα ο θάνατος.
Πριν από τα γλυκά βέβαια προϋπήρχε το μέλι, το οποίο λατρεύονταν από την αρχαιότητα ακόμα λόγω των φυσικών γλυκαντικών ουσιών. Η φύση όμως είχε προνοήσει για γλυκαντικές ουσίες μέχρι να βρούμε τη ζάχαρη. Ζαχαρούχα φρούτα, ξηροί καρποί, αρωματικά βότανα, ρίζες της γλυκόριζας, οι οποίες μασιούνται από τα πολύ παλιά χρόνια και φυσικά η μαστίχα ήταν οι εναλλακτικές λύσεις για τα «δικά μας» σημερινά γλυκά και τη ζάχαρη.
Τα «γλυκά» χρησιμοποιήθηκαν ως φάρμακα, για πόνους στο στομάχι ή για καλή πέψη, ενώ η ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο παρόλο που εμφανίστηκε γύρω στο 5000 π.Χ. στη Νέα Γουινέα και την Ινδονησία, στην κεντρική Ευρώπη έφτασε κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών. Αρχικά ήταν πολύ δύσκολο να αγοραστεί. Τον 16ο αιώνα έγινε η γλυκαντική ουσία που αντικατέστησε το μέλι, παρέμενε όμως αρκετά ακριβή.
Με την πάροδο των χρόνων, καθιερώθηκε το γλυκό να σερβίρεται ως επιδόρπιο στο τέλος του γεύματος, συνοδευμένο με ένα ποτήρι λικέρ και καταναλώνονταν κυρίως από πλούσιους. Ζελές και μαρμελάδες εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται ως φάρμακα και αυτό μέχρι τον 14ο αιώνα, όπου σε κάθε σπίτι υπάρχει πλέον ειδικό σκεύος για τα γλυκά. Στην περίοδο της Αναγέννησης, οι περισσότεροι είχαν τουλάχιστον μια καραμέλα στην τσέπη. Τα πήλινα και ασημένια σκεύη για την τοποθέτηση των γλυκών, μεταμορφώνονται σε εντυπωσιακά κουτιά, διότι πέρα από το περιεχόμενο άρχισαν να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην παρουσίαση του προϊόντος.
Η ζάχαρη παύει να θεωρείται φάρμακο μεταξύ 16ου και 17ου αιώνα, και αρχίζει να θεωρείται υπεύθυνη για πολλές ασθένειες (διαβήτης, παχυσαρκία και ούτω καθεξής) και οι γιατροί (όπως και στις μέρες μας) αρχίζουν να συμβουλεύουν τους ανθρώπους να μην τρώνε πολλά γλυκά. Χρόνο με το χρόνο τα γλυκά έχουν κατακτηθεί και η ζάχαρη πλέον μαγειρεύεται. Αγαπημένη συνήθεια η παρασκευή σιροπιού και στη συνέχεια έρχονται να προστεθούν νέα «εργαλεία» για όσο το δυνατόν καλύτερη εμφάνιση και βελτίωσης της γεύσης των γλυκών.
Τον 19ο αιώνα έρχεται τα γλυκά φτάνουν στο ζενίθ λόγω της εκβιομηχάνισης και της άφιξης των ζαχαρότευτλων. Η σοκολάτα σαν γλυκό κυριαρχεί και ορίζεται ως γλυκό στα βιβλία.
Αρχίζουν να διακρίνονται σε κατηγορίες και κάθε κατηγορία εξαρτιόταν από τον τρόπο παρασκευής και τα κύρια συστατικά του γλυκού. Έτσι σε άλλη κατηγορία βρίσκονταν τα γλειφιτζούρια, τα γλυκά του κουταλιού, οι ζελέδες και ούτω καθ’ εξής.
Στις αρχές του 20ου αιώνα έπαψαν οι ζαχαροπλάστες να έχουν το πάνω χέρι και η μαζική παραγωγή γλυκών άνοιξε νέο τομέα στη βιομηχανία. Νέα μηχανήματα κατασκευάστηκαν, όπως για παράδειγμα κύλινδροι για διαφορετικά σχήματα του ζαχαρωτού. Η χρήση συνθετικών και τεχνιτών χρωστικών ουσιών ρυθμίζεται πλέον από τη βιομηχανία τροφίμων. Τα ζαχαρωτά “Haribo” γνώρισαν μεγάλη επιτυχία το 1920 αφού ήταν μοναδικά σε σχήμα και γεύση.
Σήμερα οι γλυκαντικές ουσίες, έχουν χρεωθεί για την πρόκληση σοβαρών παθήσεων, με αποτέλεσμα να αναζητούνται νέα γλυκαντικά, τα οποία έχουν εξίσου γλυκιά γεύση αλλά με χαμηλότερη θερμιδική αξία.
Το Musée bruxellois du Moulin et de l’ Alimentation διοργανώνει συνεχώς εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους, και φυσικά οι καλεσμένοι μπορούν να δοκιμάσουν νοστιμότατες λιχουδιές.

Musée bruxellois du Moulin et de l’ Alimentation
Rue du Moulin à vent 21, 1140 Evere
Τετάρτη με Παρασκευή 10:00 – 17:00
Σάββατο & Kυριακή  13:00 – 17:30

<br>*Commission de l’Environnement de Bruxelles et Environs asbl