Η έκθεση «Οι Άγγελοι της Μονς» ασχολείται με τον μύθο και την προπαγάνδα

Πρόκειται για ένα ελάχιστα γνωστό επεισόδιο από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Άγνωστο στη Γαλλία, αλλά πολύ διάσημο στη Βρετανία. Ο θρύλος των Αγγέλων της Μονς. Ένα επεισόδιο της ιστορίας του πολέμου του 14-18 που αφηγείται μια έκθεση στη Μονς. Είναι επίσης ένας τρόπος να εξετάσουμε τη χρήση των μύθων και των θρύλων στην προπαγάνδα.

Στις 23 Αυγούστου 1914, τα βρετανικά στρατεύματα δέχονταν πυρά από τους Γερμανούς στα περίχωρα της πόλης Μονς. Κάθε ελπίδα φαινόταν χαμένη όταν ένας στρατιώτης ικέτευσε τον Άγιο Γεώργιο. Ο μύθος λέει ότι ένα φως από τον ουρανό διαπέρασε τη νύχτα. Άγγελοι έριξαν βροχή από βέλη στους Γερμανούς, χαρίζοντας τη νίκη στους Βρετανούς.

Ένα εργαλείο προπαγάνδας

Έτσι προέκυψε ο θρύλος των Αγγέλων της Μονς. Ένας θρύλος που επινοήθηκε από το μηδέν από έναν Βρετανό συγγραφέα, τον Άρθουρ Μάτσεν. Η ιστορία δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε μια εφημερίδα και αργότερα έγινε δημοφιλής όχι μόνο από την εκκλησία αλλά και από διάφορες βρετανικές προσωπικότητες. Ορισμένοι στρατιώτες ισχυρίστηκαν επίσης ότι ήταν μάρτυρες αυτής της θεϊκής εμφάνισης. Όπως εξηγεί ο Corentin Rousman, έφορος του Μουσείου Μνήμης της Μονς, ο θρύλος χρησίμευσε κυρίως ως εργαλείο προπαγάνδας. «Ο στόχος είναι να πούμε ότι θα νικήσουμε. Ο άλλος αναπαρίσταται ως δράκος και επομένως ως βάρβαρος. Είναι επίσης ένας τρόπος να πούμε ότι όσοι είναι στο πλευρό του Αγίου υποστηρίζουν τον καλό πόλεμο και τη δικαιοσύνη. Είναι ένας τρόπος να επικοινωνήσουμε στον πληθυσμό ότι πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε».

Η εικόνα των αγγέλων και του Αγίου Γεωργίου χρησιμοποιήθηκε τόσο από τους Βρετανούς όσο και από τους Γερμανούς και τους Αυστριακούς. Ο καθένας έκανε αυτές τις ισχυρές εικόνες δικές του. Αυτή η οικειοποίηση δεν αποτελεί έκπληξη για τους δύο επισκέπτες. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι χρειάζονταν κάτι για να κρατηθούν», εξηγεί ο ένας από αυτούς. «Σε εποχές πολέμου, σε μια τόσο απελπιστική κατάσταση, ήταν έτοιμοι να πιστέψουν σε οτιδήποτε, και αυτό σίγουρα τους έδωσε τη δύναμη να συνεχίσουν να μάχονται».

Μύθοι και εικόνες που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα. «Θα βρούμε ακριβώς τις ίδιες αναφορές σήμερα στη ρωσική και την ουκρανική πλευρά. Οι Ρώσοι χρησιμοποιούν τον Άγιο Γεώργιο. Είναι ο προστάτης άγιος του ρωσικού στρατού».

Ένα άλλο παράδειγμα είναι μια σκηνή από την ταινία Wonder Women, που προβλήθηκε το 2017 και είναι άμεσα εμπνευσμένη από τον μύθο των αγγέλων της Μονς. Πρόκειται για έναν μύθο που συνεχίζει να μεταδίδεται και σήμερα, είτε μέσω της λαϊκής κουλτούρας είτε ως εργαλείο προπαγάνδας.

Les Anges de Mons. Croyances et apparitions

Mons Memorial Museum
Boulevard Dolez, 51 à Mons

Από τις 6 Ιουλίου ως τις 11 Μαΐου 2025 
Περισσότερες πληροφορίες, εδώ.