Την πορεία του πολιτεύματος της δημοκρατίας στο πέρασμα του χρόνου όλοι, λίγο εώς πολύ, την γνωρίζουμε. Ξεκίνησε απο κάτι που ονομάστηκε άμεση δημοκρατία και κατέληξε σε αυτή, που θεωρητικά ζούμε τώρα, την λεγόμενη αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
(Η δημοκρατία) στις μέρες μας δεν εχει καμία απολύτως σχέση ούτε με την άμεση, αλλά ούτε καν με τις αρχές της αντιπροσωπευτικής. Είναι, πια, η ιστορία μιας μικρής ομάδας ανθρώπων που εναλάσσονται στα αξιώματα και βρίσκουν την νομιμοποίηση τους μέσω μιας εκλογικής διαδικασίας στην οποία συμμετέχουν πολίτες, που στην πλειοψηφία τους είναι πολιτικά ανενεργοί. Οπότε, μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια δημοκρατία της ελίτ, μιας κραυγαλέας αναποτελεσματικότητας. Αυτοί που μοιάζουν ως οι κύριοι λόγοι που μας οδήγησαν σ’ αυτό το σημείο είναι δύο : η αύξηση του πληθυσμού και κυρίως το οικονομικό σύστημα το οποίο, όχι μόνο δεν αρκέστηκε στο να διευρύνει το χάσμα μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, αλλά βάλθηκε και τελικά τα κατάφερε, να δημιουργήσει μια πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση της κοινωνικής πυραμίδας. Το γνωστό ‘διαίρει και βασίλευε’ αρκεί για να εξηγήσει το γιατί.
Στην ουσία όμως, πέρα από τα οικονομικά συστήματα, το μεγαλύτερο λειτουργικό πρόβλημα του μοντέρνου δημοκρατικού πολιτεύματος είναι η ανισορροπία μεταξύ των τριών πυλώνων: η συσσώρευση δύναμης από την εκτελεστική εξουσία σε βάρος της κοινοβουλευτικής και η συγκρατημένη υποχώρηση της δικαστικής, που είναι κατά βάση αυτή που θα έπρεπε να παίζει το ρόλο του εξισσοροπιστή, έχουν αποσυντονίσει πλήρως το δημοκρατικό πολίτευμα.
Για να μπορέσουμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα αλλά και να περιορίσουμε την επιρροή του οικονομικού στοιχείου, θα πρέπει να περάσουμε σε μια άλλου τύπου δημοκρατία, την λεγόμενη συμμετοχική. Αυτού του τύπου η δημοκρατία δεν είναι μια καινούργια ιδέα αλλά πάντα κρινόταν, ίσως και δίκαια, ως ενα σύστημα εξαιρετικά αργό και με πολύ ‘βαριά’ αντανακλαστικά. Αυτό το επιχείρημα έρχεται τώρα να ανατρέψει η τεχνολογική πρόοδος.
Ας πάρουμε ένα απλοϊκότατο παράδειγμα : ας φανταστούμε μια δημοκρατία όπου τα πάντα αποφασίζονται σε συνθήκες αυξημένης πλειοψηφίας και στην οποία, όταν οι αντιπρόσωποι του λαού αδυνατούν να αποφασίσουν, αυτόματα ενεργοποιείται ο μηχανισμός της συμμετοχικότητας και οι πολίτες καλούνται άμεσα να ψηφίσουν, να αποφασίσουν από τερματικά, είτε στο σπίτι τους είτε σε δημόσιους χώρους, μέσω μιας απλής μαγνητικής εκλογικής κάρτας. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας θα πείτε. Πολιτικά ίσως, τεχνολογικά σίγουρα όχι. Όμως ακόμα και με αυτή την απλοϊκότατη έκφραση της συμμετοχικής δημοκρατίας επιτυγχάνονται πολλά πράγματα . Περιορίζεται η απολυταρχική δύναμη της εκτελεστικής εξουσίας αυξάνοντας παράλληλα τη δύναμη της κοινοβουλευτικής, προκαλεί αποσυμφόρηση της δικαστικής και το κυριότερο δημιουργούνται ενεργοί πολίτες.
Η δημοκρατία είναι ίσως ό,τι πιο ευφυές έχει καταφέρει ο άνθρωπος και θα έπρεπε να είναι ενα πεδίο συνεχούς ανάλυσης και έρευνας, έτσι ώστε να τελειοποιείται και να προσαρμόζεται στις ανάγκες των εκάστοτε κοινωνιών. Αν οι πολίτες, ανά τον κόσμο, πίστευαν και εφάρμοζαν τις βασικές αρχές της δημοκρατίας, με την ίδια θέρμη με την οποία πιστεύουν και εφαρμόζουν κατά καιρούς, τα ήθη και έθιμα των (κατά καιρών) θρησκειών τους, τότε ο κόσμος θα ήταν εντελώς διαφορετικός και σίγουρα πολύ καλύτερος.
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Περί Δημοκρατίας ο λόγος"