Ο Όσκαρ και τα όσκαρ: Δύο ιδιαίτερες αναμνήσεις.

από τον Γιάννη Δήμα
φωτογραφία: Δημήτρης Ναυρίδης/ Newsville.be

Ο Όσκαρ.

Υπήρξα από τους τυχερούς, τους πολύ τυχερούς θα έλεγα, τότε, τον Αύγουστο του 2004 όταν συμμετείχα στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ήταν η εποχή που μ΄έκανε και πίστεψα πως η Ελλαδίτσα μας ήταν στην πιο όμορφη, στη πιο σημαντική αφετηρία της νεότερης ιστορίας της. Ίσως να ήθελα να το πιστέψω πιο πολύ απ΄ότι η λογική πρόσταζε. Όμως η συμμετοχή σε αυτό το όνειρο, γιατί σαν όνειρο το ζήσαμε όλοι τότε, ήταν δημιουργική, ήταν πατριωτική, ήταν στα μάτια μου η καλύτερη στιγμή εξωτερικής πολιτικής που είχαμε ποτέ χαράξει ως χώρα. Το καλοκαίρι λίγο πριν την έναρξη των Αγώνων είχα βρεθεί στα γραφεία της εταιρίας που δούλευα, μέσα στο φιλόξενο Ολυμπιακό Στάδιο με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Παπαιωάννου. Έπεσα κυριολεκτικά πάνω του, μέσα στη βιασύνη και στη πίεση χρόνου τις τελευταίες μέρες ίσα που στεκόμασταν στα πόδια μας. Πάνω στη κουβέντα που πιάσαμε του είπα πως δούλευα για την γαλλική εταιρία που είχε αναλάβει την τελετή έναρξης και λήξης των Παραολυμπιακών Αγώνων του Αθήνα 2004. Εκεί με κοίταξε με ένα κουρασμένο αλλά πλατύ χαμόγελο λέγοντας μου “θα γνωρίσεις ωραίους ανθρώπους μέσα από αυτή την εμπειρία”. Και είχε δίκιο. Η επαφή με τους αθλητές των Παραολυμπιακών αγώνων ήταν μία αξέχαστη εμπειρία, ένα ταχύρυθμο, συγκινητικό μάθημα ζωής όπου αυτοί οι ξεχωριστοί πρωταθλητές είχαν ήδη νικήσει όλων των ειδών τα εμπόδια πριν φτάσουν στα μετάλλια και αυτό το μετέδιδαν σε κάθε ευκαιρία.

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ο 18χρονος τότε Όσκαρ Πιστόριους είχε πάρει το χάλκινο μετάλλιο στα 100 μέτρα και το χρυσό στα 200. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά το νέο έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στα αυτιά μου : “Ο Όσκαρ Πιστόριους κρίθηκε προφυλακιστέος για το φόνο της συντρόφου του.” Μεγάλη κατήφεια μ’ έπιασε και όσο το σκέφτομαι και προσπαθώ να συνειδητοποιήσω το γιατί, καταλαβαίνω πως δεν είναι για την πράξη ή για τον ίδιο τον Όσκαρ Πιστόριους. Είναι γιατί μέσα από τη δική του προσπάθεια στους στίβους ο παγκόσμιος αυτός πρωταθλητής έδινε κουράγιο και ενέργεια σε όλους εμάς, στο να ξεπεράσουμε τα μικρά κοινά προβλήματά μας. Μας είχε πείσει πως αφού αυτός κατάφερε να αναποδογυρίσει την αναπηρία του σε ένα αθλητικό θρίαμβο, τότε όλοι εμείς δεν είχαμε δικαιολογία. Τον είχα πιστέψει όπως είχα πιστέψει εκείνο τον Αύγουστο πως η πατρίδα μας θα άλλαζε. Δυσάρεστο συναίσθημα σε μία περίοδο που τα άσχημα νέα αποτελούν πια την καθημερινότητα μας.

Τα όσκαρ.

Τρίτη, δεκαπέντε χρόνια πριν, 11 ώρα το βράδυ, έμπαινα στο στούντιο του Radio Alma. Η εκπομπή στην οποία ήμουν υπεύθυνος παραγωγής λεγόταν “Το Μουσικό Καρέ” και ήταν αφιερωμένη στη μουσική και στα νέα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Αμέτρητα τραγούδια, εκπληκτική μουσική από την κινηματογραφική κληρονομιά του 20ου αιώνα, όμορφες στιγμές παρέα με αξέχαστες ταινίες και τηλεφωνική επαφή με δεκάδες ακροατές στο μεταμεσονύκτιο βραδινό αυτό πρόγραμμα.

Είναι φυσικό λοιπόν για μένα η ετήσια απονομή των κινηματογραφικών βραβείων όσκαρ να είναι μία ιδιαίτερη φιέστα που ομολογώ πάντα με συγκινούσε. Η βραδιά αυτή αποτελεί ένα flash-back στα κινηματογραφικά έργα της χρονιάς που πέρασε και συνήθως περιμένω με αγωνία την τελική ετυμηγορία. Τα περισσότερα έργα τα έχω συνήθως δει πριν την απονομή και κάθε φορά βάζω ένα μικρό στοίχημα με τον εαυτό μου για το πόσο μέσα θα πέσω στις προβλέψεις μου. Όλη η τελετή ξεκινώντας από το κόκκινο χαλί και καταλήγοντας στους πανηγυρικούς τίτλους τέλους αποτελεί για μένα ένα ζεστό δεσμό με εκείνες τις ανέμελες ώρες μπροστά στο μικρόφωνο, τις ατελείωτες προετοιμασίες και το ψάξιμο δίσκων στην Médiatèque, στο Passage 44 τότε, ένα διάλειμμα στο τέλος του Χειμώνα (…) Βγαίνοντας από την κινηματογραφική αίθουσα τα πρώτα μου συναισθήματα για το τελευταίο έργο του Ben Affleck ήταν ανάμεικτα: “Εξαιρετικά στημένο έργο, μπράβο, αλλά για ακόμα μία φορά…τρελή αμερικανιά!”. Όταν έφτασα σπίτι, χτύπησε το τηλέφωνο και στην άλλη άκρη της γραμμής η φωνή ήταν γεμάτη ενθουσιασμό: “Δεν θα το πιστέψεις! Ο τύπος που έφυγε από την πρεσβεία λίγες ώρες πριν μπουκάρει το πλήθος είναι γνωστός του πατέρα μου! “. Δεν είναι δυνατό να είναι τόσο μικρός ο κόσμος σκέφτηκα, ενώ την ίδια στιγμή αναλογίστηκα πόσο μακριά μπορεί ή πρέπει να φτάσει στα όσκαρ μία τόσο “αμερικανική ταινία”. Μετά χαμογέλασα και άρχισαν να μου έρχονται στη μνήμη οι τελευταίοι κινηματογραφικοί θριαμβευτές The Artist, The King’s Speech, The Hurt Locker, Slumdog Millionaire, No Country for Old Men, The Departed, Crash, Million Dollar Baby, The lord of the Rings: The Return of the King, Chicago, A Beautiful Mind… Ταξιδεύοντας λοιπόν πίσω στο χρόνο η διαπίστωση είναι απλή: ο κινηματογραφικός πολιτισμός είναι αμερικανικό μονοπώλιο και πολύ δύσκολα κάτι μπορεί να του αντισταθεί. Το ίδιο και η κουλτούρα που απορρέει από όλο αυτό το μηχανισμό.

Είναι αυτός λόγος να σταματήσουμε να ονειρευόμαστε
μέσα στις κινηματογραφικές αίθουσες; σίγουρα όχι.