Οι νεωτερίζοντες φρενοβλαβείς με τα άσπρα

Τις προηγούμενες ημέρες διεξήχθη στις Βρυξέλλες (20 έως 25 Μαΐου) ένα από τα σπουδαιότερα -παγκοσμίως- τουρνουά τένις γυναικών, το γνωστό και ως “Brussels Open”. Οι αγώνες έγιναν στα γήπεδα τένις του Royal Primerose Tennis Club, στην περιοχή του Laeken και όπως κάθε χρόνο είχαν συγκεντρωθεί εκεί τα κορυφαία ονόματα του παγκόσμιου γυναικείου τένις, με πρώτη την Caroline Wozniacki από τη Δανία (νούμερο 9 της παγκόσμιας κατάταξης), τις επίσης κορυφαίες τενίστριες Roberta Vinci (Ιταλία), Dominika Cibulkova (Σλοβακία), Shuai Peng (Κίνα) και πολλές ακόμη διάσημες, όπως οι Βελγίδες πρωταθλήτριες Kirsten Flipkens (νούμερο 21 στον κόσμο) και Yanina Wickmayer (νούμερο 42 στον κόσμο).

Το τουρνουά αυτό ξεκίνησε να διοργανώνεται στις Βρυξέλλες το 2011, αντικαθιστώντας στο παγκόσμιο αθλητικό ημερολόγιο του γυναικείου τένις, ένα αντίστοιχο τουρνουά που διεξάγονταν στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Αυτό ήλθε ως αποτέλεσμα της τεράστιας προόδου που σημείωσε το τένις στο Βέλγιο, από το οποίο αναδείχθηκαν κορυφαία ονόματα αθλητών και αθλητριών στην ιστορία του αθλήματος, όπως η Justine Henin-Hardenne (παγκόσμια πρωταθλήτρια και χρυσή Ολυμπιονίκης της Αθήνας το 2004), η Kim Clijsters  (επίσης παγκόσμια πρωταθλήτρια και κάτοχος τίτλων σε US Open, Wimbledon, Roland Garros κ.α.) αλλά και κορυφαίων ανδρών πρωταθλητών όπως ο Xavier Malisse, τα αδέλφια Christophe και Olivier Rochus κ.α.

Αντίθετα, στην Ελλάδα δεν έγινε ακόμη εφικτό να υπάρξουν τέτοιου είδους παγκόσμιες διακρίσεις, στον χώρο του τένις. Η Λένα Δανιηλίδου (31 ετών σήμερα) είναι η πιο διάσημη ελληνική παρουσία στο χώρο, επαγγελματίας τενίστρια, με παγκόσμιες διακρίσεις και νίκες σε διεθνή τουρνουά. Υπάρχει βεβαίως και ο  Κύπριος πρωταθλητής Μάρκος Παγδατής, που έφθασε μέχρι το νούμερο 8 της παγκόσμιας κατάταξης, με πλήθος διακρίσεων σε διεθνή τουρνουά.

Στον αντίποδα, η ελληνική Ομογένεια έχει να υποδείξει κορυφαίους της παγκόσμιας κατάταξης, όπως ο ελληνοαμερικανός Pete Sampras (γεννημένος στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ από Έλληνες γονείς) που κατέκτησε 4 φορές το USA Open, 7 φορές το Wimbledon και 2 φορές το Australian Open, παραμένοντας στο νούμερο 1 της παγκόσμιας κατάταξης για σχεδόν 6 χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για τον Mark Philippoussis, ελληνοαυστραλό (γεννημένο στη Μελβούρνη από Έλληνα πατέρα) που έφθασε μέχρι το νούμερο 8 της παγκόσμιας κατάταξης και έμεινε διάσημος τόσο για τις αγωνιστικές επιδόσεις του στο τένις, όσο και για τις καλλιτεχνικές επιδόσεις του στον χώρο της διεθνούς show biz.

Η ιστορία του τένις ξεκίνησε από τη Γαλλία (κάπου στον 12ο αιώνα) κι αυτός είναι ο λόγος που βασικές λέξεις της ορολογίας του αθλήματος έχουν γαλλική προέλευση. Η ίδια η λέξη tennis προέρχεται από την γαλλική λέξη tenez (από το ρήμα tenir) που φώναζαν οι Γάλλοι παίκτες όταν ήθελαν να πετάξουν (σερβίρουν) τη μπάλα στον αντίπαλο. Οι Βρετανοί όμως είναι αυτοί που καθιέρωσαν τους κανόνες του τένις, ως σύγχρονο άθλημα και αυτός είναι ο λόγος που το πρώτο τουρνουά τένις διοργανώθηκε στο διάσημο Wimbledon του Λονδίνου, το 1877. Ένας τόπος που ακόμη και σήμερα παραμένει ο «ομφαλός» του παγκόσμιου τένις.

Οι Βρετανοί είναι αυτοί που μετέδωσαν το άθλημα στο Βέλγιο, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Περίπου το 1869 στο Βέλγιο και περίπου το 1895 στην Ελλάδα.

Στο Βέλγιο, το τένις από την αρχή κατέκτησε μεγάλο αριθμό πολιτών. Αρχικά παίζονταν στα πάρκα, σε μεγάλους ιδιωτικούς κήπους, στις εξορμήσεις στην εξοχή. Στις Βρυξέλλες, στη Γάνδη, στην Αμβέρσα και αλλού. Εκεί ιδρύθηκαν και οι πρώτοι Όμιλοι Τένις του Βελγίου. Ο Όμιλος Leopold, ο Όμιλος Racing και ο Όμιλος Daring στις Βρυξέλλες, ο Όμιλος Gantoise στη Γάνδη, ο Όμιλος Saint George στην πόλη Courtrai  και ο Όμιλος Beerschot στην Αμβέρσα. Οι Όμιλοι έκαναν το άθλημα συλλογικό, δημιουργώντας και τα πρώτα οργανωμένα γήπεδα τένις, με μεγαλύτερα αυτά της πόλης των Βρυξελλών. Στο Uccle όπου βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις του Club Leopold αλλά και στους κήπους του Παρθεναγωγείου του Ιδρύματος των «Κυριών του Berlaymont», εκεί όπου σήμερα είναι κτισμένο το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission).

Στην Ελλάδα, η επονομαζόμενη και αντισφαίριση, εμφανίστηκε το 1895 με την ίδρυση του πρώτου Ομίλου Αντισφαίρισης στην Κέρκυρα. Ακολούθησε η ίδρυση του Ομίλου Αντισφαίρισης Αθηνών, που αρχικά ιδρύθηκε με την επωνυμία «Athens Lawn Tennis Club» (προφανώς για να είναι πιο…sic) κάτι που από μόνο του δείχνει ότι στην Ελλάδα το τένις ξεκίνησε ως άθλημα των λίγων, που στην αρχή τουλάχιστον, στην ως επί το πλείστον πάμφτωχη κοινωνία, αντιμετωπίζονταν και ως «περίεργοι».

Είναι χαρακτηριστική μια αναφορά της εποχής, από τον Αλέξανδρο Μερκάτη, ενός από τους πρώτους έλληνες τενίστες, ο οποίος σημειώνει χαρακτηριστικά: «Το τένις ήταν σχεδόν άγνωστον εν Ελλάδι. Ούτε εις δέκα δεν ηριθμούντο οι τότε παίκται, οι οποίοι και εθεωρούντο ως νεοτερίζοντες φρενοβλαβείς, διότι εν μέσω χειμώνος λευκά ενδεδυμένοι, ετόλμων να περιφέρονται εις τους δρόμους κρατούντες ρακέτταν…ουδείς εφαίνετο πρόθυμος εις το να συνδράμη το έργον τους. Τουναντίον μάλιστα υφίσταντο και ουκ ολίγους χλευασμούς…».

Παρ΄όλα αυτά, ο Όμιλος Αντισφαίρισης Αθηνών, όντας πρωτοπόρος και δυναμικός σύλλογος, συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του τένις στην Ελλάδα και ήταν αυτός που ανέλαβε τη διοργάνωση του αθλήματος, για λογαριασμό των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, που έγιναν στην Αθήνα το 1896 (στα ίδια γήπεδα που ακόμη και σήμερα διατηρεί ο Όμιλος).

Σ' αυτούς τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες (1896) η Ελλάδα κατέκτησε το ασημένιο και το χάλκινο μετάλλιο στο τένις ανδρών, με δύο ομογενείς αθλητές της. Το ασημένιο με τον Ελληνοαιγύπτιο Κάσδαγλη Διονύσιο, από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και το χάλκινο με τον Ελληνοβρετανό ομογενή Κωνσταντίνο Πασπάτη, από το Λίβερπουλ της Αγγλίας.

Λένε ότι το τένις είναι ένα σπορ, στο οποίο πρωταρχική σημασία, σε υπερβολικό βαθμό, έχει η εμφάνιση. Η απλή ενασχόληση με το άθλημα για λόγους εκγύμνασης έρχεται τελευταία. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω εάν είναι κι αυτός ένας από τους λόγους, για τους οποίους διαδόθηκε τόσο πολύ στο Βέλγιο και τόσο ελάχιστα στην Ελλάδα (για την οποία, η κατάσταση που περιγράφει ο Αλέξανδρος Μερκάτης, δείχνει πολλά).

Η Ελλάδα πάντως είχε την ευκαιρία να αναλάβει έναν πιο δραστήριο ρόλο σε σχέση με την αντισφαίριση, όταν μετά το τέλος του πολύ επιτυχημένου τουρνουά των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, μπορούσε να χρησιμοποιήσει, τα υπερσύγχρονα γήπεδα των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, για τη διοργάνωση ενός διεθνούς τουρνουά, αντίστοιχου με το Brussels Open. Αυτό δεν έγινε. Ούτε ζητήθηκε ποτέ η συνεισφορά τόσων Ελλήνων ομογενών, που σήμερα κατέχουν μια τεράστια τεχνογνωσία στον χώρο του αθλήματος, ως βετεράνοι πρωταθλητές και ως πετυχημένοι μάνατζερ. Ίσως κάποτε να γίνει. Για την ώρα, άλλα είναι αυτά που προέχουν.