Επιλογές: Εντός, Εκτός και Επί τα αυτά

Γράφει η Ιωάννα Ελισσάβετ Μαρία Μπεζιρτζόγλου

Επιλογές, μια έννοια που δημιουργεί αντιφατικά συναισθήματα φόβου και αγάπης!

Από μικρά παιδιά ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι σε καθημερινή βάση με διάφορες επιλογές, και καθώς μεγαλώνουμε, οι αποφάσεις που παίρνουμε έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη ζωή μας.
Για όσους από μας είμαστε φοιτητές, συνήθως ερχόμαστε αντιμέτωποι με δύο επιλογές: να συνεχίσουμε με περαιτέρω σπουδές ή να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της εργασίας; Ως κοινωνία, έχουμε την τάση να ωραιοποιούμε και να ρομαντικοποιούμε την απόκτηση πτυχίων, καθότι συνήθως ταυτίζεται με επιλογές ζωής που θεωρούνται πιο έξυπνες και εξασφαλίζουν επιτυχία και ευτυχία.

Οι καιροί όμως έχουν αλλάξει! Έχουν καταρριφθεί αυτά τα στερεότυπα και έχει αναδειχθεί η αξία και πολλών άλλων, λιγότερο ακαδημαϊκών, επιλογών ζωής, καθότι αυτό απαιτούν οι εξελίξεις της σύγχρονης κοινωνίας. Ωστόσο, οι επιλογές δεν σταματούν εκεί αλλά θα έλεγα ότι διακλαδίζονται προς όλες τις κατευθύνσεις. Πόσοι από εσάς δεν επιλέξατε την πανεπιστημιακή αλληλουχία πτυχίου, μεταπτυχιακού, διδακτορικού, δουλειάς;

Στο σχολείο, μας γαλουχούν με την πεποίθηση ότι το πανεπιστήμιο είναι η «μόνη σωστή» επιλογή, και ακολουθούμε πιστά αυτό το μονοπάτι. Ωστόσο, βρισκόμαστε συχνά σε αυτό το σταυροδρόμι, όπου πρέπει να κάνουμε κάτι για να ξεχωρίσουμε, να διαφοροποιηθούμε από τη μάζα, καθότι έτσι θα έχουμε μια πιο επιτυχημένη δουλειά και ένα καλύτερο μισθό. Έτσι συνεχίζουμε με ένα μεταπτυχιακό για να βρεθούμε και πάλι σε ένα καινούριο σταυροδρόμι, όπου αναρωτιόμαστε αν θα πρέπει να συνεχίσουμε με ένα διδακτορικό. Και λέμε ότι φυσικά και πρέπει γιατί είναι τιμή και προνόμιο να έχουμε τον τίτλο του διδάκτορα και προφανώς με τον τίτλο έρχονται και καλύτερες αμοιβές. Ή μπορεί να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της εύρεσης εργασίας, αλλά η ομήγυρη μας υπενθυμίζει ότι με ένα διδακτορικό, έχουμε πολύ καλύτερες προοπτικές.

Αυτός ο φαύλος κύκλος τελικά σταματά όταν η ανάγκη να κερδίσουμε χρήματα για να επιβιώσουμε έρχεται να μας βγάλει από τα παραπάνω διλήμματα. Είναι βαθιά ριζωμένο στους φοιτητές STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά), ότι η επιτυχία ισούται με την απόκτηση ενός διδακτορικού και ότι το μονοπάτι στο οποίο περπατάμε είναι μια ευθεία γραμμή ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Τι θα γινόταν αν εκμεταλλευόμασταν εναλλακτικούς δρόμους; Τι θα γινόταν αν πηγαίναμε κατευθείαν από το πτυχίο στο διδακτορικό; Τι θα γινόταν αν κάναμε μόνο δύο μεταπτυχιακά; Τι γίνεται αν βρούμε δουλειά μετά το πτυχίο μας και αποφασίσουμε να επιστρέψουμε για μεταπτυχιακό ή διδακτορικό μετά από 5, 10 ή ακόμα και 15 χρόνια εργασίας; Τι θα συμβεί αν βγούμε από αυτό τον μονοδιάστατο συλλογισμό, από αυτή τη «φούσκα» που χτίστηκε γύρω μας και υπαγορεύει ποιος είναι ο σωστός και ο λάθος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε στη ζωή;

Τι θα γινόταν αν όλες οι επιλογές σπουδών μας δεν είχαν τόσο βαρύ αντίκτυπο στη ζωή μας;
Τι θα συμβεί αν ανακουφιστούμε από την κοινωνική πίεση, από την πίεση για ακαδημαϊκή αριστεία, και να σκεφτούμε τι θα μας έκανε πραγματικά ευχαρίστηση να κάνουμε στη ζωή μας;
Τι θα γινόταν αν κάποιος ανακάλυπτε ότι είναι γεννημένος για δάσκαλος; Ή νοσοκόμα; Ή πυροσβέστης; Ή μπαρίστας; Ή ηλεκτρολόγος; Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας αν δεν υπήρχε ο φόβος της έλλειψης κοινωνικής καταξίωσης ή της αποτυχίας και της ακαδημαϊκής πίεσης! Και ναι, θα μπορούσαμε και να μην έχουμε μια «λαμπερή ζωή» με πολλά χρήματα, αλλά ποιο τίμημα βάζουμε στην ευτυχία μας; Τι τίμημα έχει να μπορούμε να πηγαίνουμε κάθε πρωί στη δουλειά με όρεξη, να ανυπομονούμε μετά τις διακοπές μας να επιστρέψουμε και να κάνουμε κάτι που αγαπάμε;

Όλη η ζωή μας υπαγορεύεται από τις επιλογές μας, καλές ή κακές. Τι θα γινόταν αν, σήμερα, αφιερώναμε ένα δευτερόλεπτο και κάναμε μια επιλογή που θα μας έκανε ευτυχισμένους, μια επιλογή που θα μπορούσε να είναι τόσο μικρή όσο η εγγραφή σε ένα μάθημα ζωγραφικής για να αποφασίσουμε να αλλάξουμε καριέρα; Οι επιλογές είναι πάντα εκεί, και ως κοινωνία που συνεχώς εξελίσσεται και αλλάζει, τι θα συμβεί αν αρχίσουμε να κάνουμε πιο συνειδητές επιλογές για τη ζωή μας και για το τι θα έκανε ΕΜΑΣ ευτυχισμένους αντί για επιλογές που ανταποκρίνονται σε αυτό που οι άλλοι περιμένουν από μας ή που πιστεύουν ότι πρέπει να κάνουμε. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι: τι θέλουμε εμείς να κάνουμε πραγματικά;

Γιατί όπως είπε και η Άνν Ελέανορ Ρούζβελτ “Το μέλλον ανήκει σε όσους πιστεύουν στην ομορφιά των ονείρων τους.”

* Η επιλογή του τίτλου είναι γεωμετρικός όρος ή λαϊκό τραγούδι;

Επιμέλεια μετάφρασης: Όλγα Φωτεινού
Πρωτοδημοσιεύτηκε στα Αγγλικά στο τεύχος 9 του διαδικτυακού περιοδικού e-Άλληλον

H Ιωάννα Ελισσάβετ Μαρία Μπεζιρτζόγλου είναι διδακτορική ερευνήτρια στο Rosalind Franklin Institute (Oxford) – MRes Drug Discovery and Development Graduate from Imperial College London – BSc Biomedical Sciences Graduate from University of Sheffield (UK)