Brexit: Το άσωτο τέκνο της ευρωπαϊκής οικογένειας

Συντάκτης:
Εκτυπώστε το άρθρο

Του Κώστα Χατζηφώτη

 

Το παράξενο πρωινό της 24ης Ιουνίου του 2016, η πόρτα του σπιτιού της ευρωπαϊκής οικογένειας θα άνοιγε πρώτη φορά για να φύγει ένα μέλος της. Η απόφαση της πλειοψηφίας των Βρετανών υπέρ του Brexit πρόκειται να στερήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση το τρίτο σε πληθυσμό και δεύτερο σε ΑΕΠ κράτος μέλος της, μια εξέλιξη που ανατρέπει τη διαρκή, εδώ και έξι δεκαετίες, μεγέθυνση και διεύρυνσή της.

Ήταν μόλις πριν από δέκα χρόνια, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, όταν το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο αποκτούσε διαδικασία αποχώρησης για τα μέλη του, το περίφημο άρθρο 50 της Συνθήκης της ΕΕ. Μέχρι τότε, ο ευρωπαίος νομοθέτης δεν έχει προβλέψει κάτι σχετικό, γιατί μάλλον δεν είχε φανταστεί την περίπτωση να ανοίξει ποτέ η πόρτα για να βγει κάποιος.

Ως θεσμός που λειτουργεί με κανόνες, αλλά και υποσυνείδητα ως ο βιβλικός πατέρας της παραβολής του ασώτου υιού, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε άλλη επιλογή από το να εφαρμόσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Στις 29 Μαρτίου 2017, η Βρετανίδα Πρωθυπουργός Τερέζα Μέι ενεργοποίησε το άρθρο 50 που σημαίνει ότι από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 29 Μαρτίου του τρέχοντος έτους η Μεγάλη Βρετανία θα αποτελεί τρίτο κράτος για την ΕΕ. Οι δυο πλευρές έχουν δηλαδή ακόμα δυο μήνες για να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα προσδιορίζει τους όρους του διαζυγίου.

Τα όσα συμβαίνουν, όμως, στο νησί τους τελευταίους μήνες έχουν κάνει το Brexit ένα σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς πολιτικούς και νομικούς λύτες. To καράβι του Brexit κινείται σε αχαρτογράφητα νερά και η ρότα του περιπλέκεται ακόμα περισσότερο μετά και τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία. Η πανηγυρική απόρριψη από το βρετανικό κοινοβούλιο της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν μετά κόπων και βασάνων η Πρωθυπουργός Μέι και ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής Μπαρνιέ αλλά και εν συνεχεία η επιβίωση της πρώτης στη διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης που προκάλεσε η αντιπολίτευση αφήνει πλέον ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα.

Επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας, εκλογές, και στο βάθος νέο δημοψήφισμα, συγκαταλέγονται στο βρετανικό μενού, την ώρα που οι Ευρωπαίοι, έχοντας πλήρη επίγνωση του κόστους ενός άτακτου, χωρίς συμφωνία, σκληρού Brexit, φαίνονται πρόθυμοι να δώσουν στους Βρετανούς ένα πρόσθετο χρονικό περιθώριο για να ξεκαθαρίσουν τι τελικά επιθυμούν να κάνουν. Μέσα σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και ο επιπλέον πονοκέφαλος των Ευρωεκλογών, καθώς είναι ενδεχόμενο να αναγκαστούν οι Βρετανοί να εκλέξουν αντιπροσώπους για την Ευρωβουλή αν τελικά υπάρξει κάποιου είδους παράταση για την εξεύρεση συμφωνίας. Και ας μην ξεχνάμε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε πρόσφατα ότι η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να πάρει μονομερώς πίσω την αίτησή της για έξοδο, ακυρώνοντας τη διαδικασία του άρθρου 50, χωρίς μάλιστα να ζητήσει την άδεια των υπολοίπων 27 κρατών μελών.

Οι δραματικές εξελίξεις των τελευταίων δύο ετών αποτελούν την κορύφωση της εξαιρετικά ταραχώδους σχέσης της Μεγάλης Βρετανίας με την ευρωπαϊκή της οικογένεια.  Από την πρώτη μέρα της ένταξής της, την πρωτοχρονιά του 1973, η Μεγάλη Βρετανία δεν σταμάτησε να φλερτάρει με την αποχώρησή της. Απαρνήθηκε τα δυο μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ένωσης, το κοινό νόμισμα και τα ανοικτά εσωτερικά σύνορα, πάντα θεωρούσε ότι έδινε πολλά στον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ενώ όλα τα εξωτερικά ζητήματα έφερναν το νησί πιο κοντά προς την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.

Οι παραδοσιακοί υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θεωρούσαν διαχρονικά τη Μεγάλη Βρετανία ως το σημαντικότερο εμπόδιο τους. Σε άλλες εποχές, το Brexit θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγάλη ευκαιρία τους για να προχωρήσουν στην υλοποίηση του οράματος της δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, όπως την είχε φανταστεί ο μεγάλος Τσώρτσιλ, χωρίς όμως τη χώρα του.Στις συνθήκες όμως που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ενίσχυσης του ευρωσκεπτικισμού, κάτι τέτοιο μοιάζει μάλλον ουτοπικό.

Ωστόσο, μια πιθανή ακύρωση του Brexit και επιστροφή της Μεγάλης Βρετανίας στη μεγαλόψυχη ευρωπαϊκή οικογένεια, ως άλλο άσωτο τέκνο θα λάμβανε τελικά τις ανάλογες βιβλικές προεκτάσεις, δίνοντας τουλάχιστον ένα διδακτικό μάθημα σε θιασώτες ευρω-αποχωρήσεων άλλων κρατών μελών. Ας περιμένουμε όμως πρώτα να δούμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα στο νησί. Πάντως, για όσους αρέσκονται στις προβλέψεις, οι πάντα μέσα στα πράγματα Βρετανοί bookmakersβλέπουν δεύτερο δημοψήφισμα.


 

*Ο κ. Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, δικηγόρος, πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Υπουργείου Ανάπτυξης

Πηγή: capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Brexit: Το άσωτο τέκνο της ευρωπαϊκής οικογένειας"

    Αφήστε το σχόλιο σας


    *