Το Βέλγιο παρουσιάζει ένα αναθεωρημένο σχέδιο για τον περιορισμό της κατάχρησης αλκοόλ

Το σχέδιο της βελγικής κυβέρνησης για το αλκοόλ σημειώνει επιτέλους ουσιαστική πρόοδο μετά από μια δεκαετή προσπάθεια του τομεά της Υγείας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν περιορισμό στις πωλήσεις αλκοόλ και περιορισμένη διαφήμιση με απώτερο στόχο τη μείωση της υπερβολικής κατανάλωσης.

Συγκεκριμένα, το Βέλγιο ελπίζει να μειώσει την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ κατά 20% έως το 2028 και να μειώσει τα περιστατικά οδήγησης υπό την επήρεια κατά 50%.

«Αυτό το σχέδιο αναμένεται με ανυπομονησία», δήλωσε ο Martin de Duve, διευθυντής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Univers Santé (UCLouvain) και γιατρός που ειδικεύεται στη θεραπεία του αλκοολισμού.

Ο Michel Evens, ψυχίατρος και εκπρόσωπος των Ανώνυμων Αλκοολικών, επιβεβαίωσε ότι «υπήρχε μεγάλη ανυπομονησία» γύρω από τη δημιουργία και την έγκριση του σχεδίου, προσθέτοντας ότι «το Βέλγιο έχει υπάρξει κακός μαθητής στον τομέα αυτό».

Όσον αφορά το τι πραγματικά συνεπάγεται το σχέδιο για το αλκοόλ, ένα από τα βασικά στοιχεία είναι η απαγόρευση της πώλησης αλκοόλ σε διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των χώρων εξυπηρέτησης αυτοκινητοδρόμων, των μηχανημάτων αυτόματης πώλησης και των νοσοκομείων.

Ωστόσο, η απαγόρευση της πώλησης αλκοόλ στα πρατήρια καυσίμων δεν υποστηρίχθηκε ομόφωνα, και οι προσπάθειες για απαγόρευση της πώλησης αλκοόλ από τα λεγόμενα «νυχτερινά καταστήματα» – ψιλικατζίδικα που είναι ανοιχτά αργότερα από τα παραδοσιακά παντοπωλεία, μερικές φορές ακόμη και όλη τη νύχτα – επίσης έπεσαν στο κενό.

«Είναι λυπηρό», σχολιάζει ο Evens. «Ο οποιοσδήποτε μπορεί να βρει και να αγοράσει αλκοόλ ανά πάσα στιγμή, οποιαδήποτε ώρα, μόνο και μόνο επειδή το θέλει. Αυτό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα».

Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης αλλαγές στους τρόπους με τους οποίους επιτρέπεται η διαφήμιση του αλκοόλ. Επί τάπητος έχει τεθεί πρόταση για απαγόρευση της διαφήμισης αλκοολούχων ποτών σε όλα τα προγράμματα που απευθύνονται σε ανηλίκους, είτε πρόκειται για κινηματογράφους όπου προβάλλονται ταινίες είτε στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο ή στα ψηφιακά μέσα.

Ενώ οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί αποκαλούν αυτό το μέτρο «σημαντικό», το Univers Santé το περιέγραψε ως «ανεπαρκές σε μεγάλο βαθμό».

«Πώς θα προσδιορίσουμε τι είναι ένα πρόγραμμα «αφιερωμένο κυρίως σε ανηλίκους»;» αναρωτάται ο de Duve.

«Αυτό δεν θα κάνει τίποτα για να προστατεύσει τους νέους από την πανταχού παρουσία της διαφήμισης αλκοόλ, η οποία μεταδίδεται παντού».

Ένα τρίτο μέτρο περιλαμβάνει τον καθορισμό ελάχιστης τιμής για τα αλκοολούχα ποτά, με την ιδέα της εξάλειψης της εύκολης πρόσβασης σε φθηνά προϊόντα.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η φορολογία είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την προστασία των νέων από τις βλαβερές συνέπειες του αλκοόλ και ένας φόρος 15% θα αποτρέψει το ένα τρίτο των θανάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ.

Αλλά κι αυτό είναι ένα μέτρο που δεν λαμβάνει ομόφωνη υποστήριξη. Πολλά από τα πολιτικά κόμματα του Βελγίου έχουν ήδη πει ένα «βροντερό όχι» στην ιδέα μιας ελάχιστης τιμής, την οποία ο de Duve της Univers Santé αποδίδει στην επιρροή της βιομηχανίας.

«Ο κλάδος της ζυθοποιίας έχει προφανώς μεγάλη επιρροή στην κυβέρνηση, επομένως αυτό μπλοκάρεται συστηματικά», σχολιάζει ο de Duve.

Ο Evens, υπερθεματίζει: «Τα λόμπι είναι πολύ ισχυρά και είναι ικανά να βάλουν φρένο σε πολλά πράγματα».

Ωστόσο, η Βελγική Ομοσπονδία Οίνων και Οινοπνευματωδών ποτών επιμένει ότι υποστηρίζει τον γενικό στόχο της μείωσης της υπερβολικής κατανάλωσης, αποκαλώντας τον εαυτό της «εταίρο στον αγώνα κατά της κατάχρησης αλκοόλ».

Ωστόσο, η ομοσπονδία αντιτίθεται σε μια ελάχιστη τιμή χωρίς οικονομική στήριξη για τις μικρές επιχειρήσεις.

«Τα περισσότερα από τα μέλη μας είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγωνίζονται να επιβιώσουν», είπε ένας εκπρόσωπος της ομοσπονδίας, χαρακτηρίζοντας την ελάχιστη τιμή «αντιπαραγωγική» και προσθέτοντας ότι αυτό «θα ενθάρρυνε μόνο τις διασυνοριακές αγορές».

Ένα άλλο μη δημοφιλές μέτρο ήταν η απαγόρευση του happy-hour, η οποία βέβαια αφαιρέθηκε από το τελευταίο προσχέδιο.

Το ελάχιστο όριο ηλικίας για την αγορά αλκοόλ προορίζεται επίσης να παραμείνει το ίδιο, στα 16 για μπίρα και κρασί και 18 για άλλα οινοπνευματώδη. Ωστόσο, η αγορά ενισχυμένων κρασιών όπως το sherry θα απαγορευόταν για άτομα κάτω των 18 ετών.

Αυτή η διάκριση εξακολουθεί να βασίζεται στη φύση του ποτού και όχι στον βαθμό του αλκοόλ που περιέχεται σε αυτό, γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία στους επαγγελματίες υγείας, ακόμη και στη Βελγική Ομοσπονδία Οίνων και Οινοπνευματωδών.

«Δεν χρειάζεται να κάνουμε διαφορά ανάμεσα σε ένα ποτήρι κρασί, οινοπνευματώδη ποτά ή μπίρα», λέει η ομοσπονδία.

«Μπορεί να περιέχουν την ίδια ποσότητα καθαρού αλκοόλ. Οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς σε όλους. Για εμάς, το ελάχιστο όριο ηλικίας θα πρέπει να είναι τα 18 χρόνια, κι έτσι είναι».

Και ενώ το Σχέδιο για το Αλκοόλ λέει ότι θα παρέχει καλύτερη υποστήριξη σε άτομα με προβλήματα αλκοόλ, οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς.

«Ανησυχούμε πολύ γιατί υπάρχει η φιλοδοξία, αλλά οι ενέργειες που έγιναν φαίνονται πολύ αδύναμες», τονίζει ο de Duve.

Υπολογίζεται ότι το 15% των Βέλγων καταναλώνουν υπερβολικά αλκοόλ και το 7% έχουν αναπτύξει εθισμό. Υπολογίζεται ότι το 13,5% των θανάτων μεταξύ των ατόμων ηλικίας 20 έως 39 ετών οφείλεται στο αλκοόλ.