Ο Robert Schuman γεννήθηκε στις 29 Ιουνίου του 1886 στα γαλλογερμανικά σύνορα του Λουξεμβούργου, γεγονός το οποίο επηρέασε καθοριστικά και την διαμόρφωση των ιδεών του. Ο πατέρας του Jean-Pierre Schuman έγινε Γερμανός υπήκοος όταν η γαλλική περιοχή στην οποία είχε γεννηθεί και κατοικούσε, προσαρτήθηκε στη Γερμανία. Η μητέρα του, Eugénie Duren, είχε γεννηθεί στο Λουξεμβούργο.
Τα σχολικά του χρόνια τα πέρασε στην γενέτειρά του, το Λουξεμβούργο, όπου και έμαθε άπταιστα γαλλικά ενώ μετά την ενηλικίωσή του αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα όπου μετά από μαθήματα τα οποία παρακολούθησε στο πανεπιστήμιο της Βόννης, του Μονάχου και του Βερολίνου, ολοκλήρωσε το πτυχίο του στην νομική. Μετά το τέλος των σπουδών του έγινε δικηγόρος και εκλέχθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο της πόλης Μετς του Λουξεμβούργου (1912) ενώ δυο χρόνια αργότερα ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος και κλήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα. Τον Νοέμβριο του 1918 ο Robert Schuman έγινε μέλος της γαλλικής Βουλής και μερικά χρόνια αργότερα, το 1939 ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος ξέσπασε.
Με την επιστροφή του στην Λωρραίνη, συνελήφθη για αντίσταση και διαμαρτυρία ενάντια στις ναζιστικές μεθόδους, από την Γκεστάπο1 και φυλακίστηκε στο Μετς. Δύο χρόνια αργότερα απέδρασε λίγο προτού εκτοπιστεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Νταχάου2 και διέφυγε στην Γαλλία, όπου και έζησε στην παρανομία για τρία χρόνια αψηφώντας τους Ναζί, όντας επικηρυγμένος για 100.000 μάρκα. Αρνήθηκε πρόσκληση του Γάλλου εξόριστου ηγέτη Ντε Γκωλ να μεταβεί στο Λονδίνο και προτίμησε να μείνει με τους συμπατριώτες του στην κατεχόμενη Γαλλία όπου και έγινε μέλος της γαλλικής αντίστασης.
Μετά τον πόλεμο επανήλθε στην εθνική πολιτική σκηνή της Γαλλίας καταλαμβάνοντας μια σειρά υψηλόβαθμων θέσεων, αρχικά του υπουργού οικονομικών, κατόπιν του πρωθυπουργού το 1947, του υπουργού εξωτερικών από το 1948 έως το 1952 και του υπουργού οικονομικών και πάλι τη διετία 1955-1956. Ήταν βασικός διαπραγματευτής σημαντικών Συνθηκών και πρωτοβουλιών, όπως αυτών για τη δημιουργία του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Σχεδίου Μάρσαλ και του NATO (Νοrth Αtlantic Τreaty Οrganizatiοn, ελληνικά: Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου), πρωτοβουλίες που αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας και στην ενοποίηση της Ευρώπης.
Προς τα τέλη της θητείας του ως Υπουργός Εξωτερικών, ο Robert Schuman σε συνεργασία με τον Jean Monnet3 συνέταξαν, στις 9 Μαΐου του 1950, την παγκοσμίως γνωστή “Διακήρυξη Schuman”. Το σχέδιο αυτό αναφερόταν στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) και με βασικές αρχές του, την συμφιλίωση, την αλληλεγγύη και την ειρήνη, πρότειναν τον κοινό έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα (τα οποία ήταν τα σημαντικότερα, για την βιομηχανία του πολέμου υλικά). Βασική ιδέα πίσω από αυτό το σχέδιο, ήταν πως για να εμποδίσει κάποιος τον πόλεμο θα έπρεπε να ελέγχει την παραγωγή αυτών των δύο προϊόντων. Ο Robert Schuman, ενημέρωσε τον Γερμανό καγκελάριο Αντενάουερ για το σχέδιο, ο οποίος και το αποδέχθηκε. Σύντομα αντέδρασαν θετικά και οι κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας. Τα έξι κράτη στις 18 Απριλίου του 1951 υπέγραψαν την Συνθήκη των Παρισίων, με την οποία ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, η πρώτη υπερεθνική Κοινότητα της Ευρώπης. Η ημερομηνία αυτή θεωρείται πλέον ως η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι προσπάθειές του, όμως, δεν σταμάτησαν εκεί. Ήταν υπέρμαχος της περαιτέρω ολοκλήρωσης μέσω της δημιουργίας μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας, ενώ το 1958 ανέλαβε πρώτος πρόεδρος του οργάνου που σήμερα αποτελεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κατά την αποχώρησή από την προεδρία, το Κοινοβούλιο του απένειμε τον τίτλο του «Ιδρυτή της Ευρώπης». Λόγω της σημασίας της “Διακήρυξης Schuman”, η 9η Μαΐου ανακηρύχθηκε «Ημέρα της Ευρώπης».
Ο Robert Schuman είχε μεταφέρει με ένα μήνυμά του στο βιβλίο που έγραψε λίγο πριν πεθάνει: “Τα δύσκολα μαθήματα της ιστορίας με έχουν διδάξει, πως ένας άνδρας από μια παραμεθόριο περιοχή, πρέπει να είναι δύσπιστος όσο αφορά όλους τους βιαστικούς αυτοσχεδιασμούς και όλα τα έργα που είναι υπερβολικά φιλόδοξα. Ωστόσο, αυτά τα μαθήματα με έχουν διδάξει επίσης πως όταν μια αντικειμενική κρίση, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα και στο γενικότερο καλό του λαού, μας οδηγεί σε νέες, ακόμα και επαναστατικές ιδέες, είναι σημαντικό να παραμείνουμε σταθεροί και να επιμένουμε.”
Στην μνήμη του έχουν δημιουργηθεί αρκετά ιδρύματα ερευνών και μελετών στους τομείς των νομικών, οικονομικών και της πολιτικών επιστήμων ενώ κάθε χρόνο τα ιδρύματα αυτά παρέχουν δεκάδες υποτροφίες σε σπουδαστές.
_______________________________________
1.Η Γερμανική αυτή υπηρεσία ιδρύθηκε προ του χιτλερικού καθεστώτος, ως αντίστοιχη των μυστικών υπηρεσιών ειδικής ασφαλείας άλλων ξένων χωρών. Ύστερα, όμως, από την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, η Γκεστάπο στράφηκε κατά παντός ενάντιου, εμφανώς δεδηλωμένου, στο καθεστώς ή και υποτιθέμενου “εχθρού” του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος.
2.Το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου ήταν ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ναζιστικής Γερμανίας που δημιούργησε η Γκεστάπο, μετά την άνοδο στην εξουσία του Αδόλφου Χίτλερ, το 1933. Το στρατόπεδο κατασκευάστηκε στην πόλη Νταχάου που βρίσκεται κοντά στο Μόναχο. Στο στρατόπεδο αυτό οι Ναζιστές συγκέντρωναν και βασάνιζαν, αρχικά τους αντιστασιακούς Γερμανούς και αργότερα αιχμαλώτους κάθε ηλικίας, κυρίως Εβραίους και διάφορες άλλες πληθυσμιακές ομάδες ή μειονότητες από τις χώρες που καταλάμβαναν. Το Νταχάου λειτούργησε μέχρι τη συντριβή της Ναζιστικής Γερμανίας το 1945.
3.Ο Γάλλος οικονομικός και πολιτικός σύμβουλος Jean Monnet αφιέρωσε τη ζωή του στην ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Υπήρξε ένας εκ των εμπνευστών του «σχεδίου Σουμάν» που προέβλεψε τη συγχώνευση της βαριάς βιομηχανίας της Δυτικής Ευρώπης. Ο Monnet όταν τελείωσε το σχολείο ταξίδεψε στο εξωτερικό ως έμπορος κονιάκ και αργότερα ως τραπεζίτης. Κατά τη διάρκεια και των δύο παγκοσμίων πολέμων, κατείχε υψηλές θέσεις στον τομέα του συντονισμού της βιομηχανικής παραγωγής στη Γαλλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Robert Schuman, o ιδρυτής της Ευρώπης"