Ο φωτογράφος Αλέξανδρος Μιχαηλίδης στο φακό του Newsville.be

Ακόμα και σήμερα, στην εποχή που η πληροφόρηση μας βομβαρδίζει από όλες τις πλευρές, η φωτογραφία, αυτή η εκπληκτική τέχνη που χαρίζει διαχρονικότητα στις στιγμές, αποτελεί το μέσο με την μεγαλύτερη δύναμη στην επικοινωνία, αφήνοντας το βίντεο δεύτερο και σε μακρινή απόσταση.

Η αγάπη μου για την φωτογραφία με κάνει πρώτα απ’ όλα να παρατηρώ. Πριν από το απλό για πολλούς κλικ, το μάτι πρέπει να έχει διαλέξει το ΤΙ και ο φωτογράφος να ξέρει το ΓΙΑΤΙ. Τότε όλα παίρνουν νόημα.
Η αγάπη μου για την φωτογραφία με υποχρεώνει με τον πιο όμορφο τρόπο να είμαι κοντά σε ερασιτέχνες και επαγγελματίες φωτογράφους. Να μαθαίνω βλέποντας την δική τους ματιά στα πράγματα, στην επικαιρότητα, στην μία και ανεπανάληπτη στιγμή που όλοι ψάχνουμε.

Η δουλειά του φωτογράφου Αλέξανδρου Μιχαηλίδη, τραβάει τα βλέμματα από την αμεσότητα του πρωτότυπου κάδρου αλλά και από το δυνατό συναίσθημα που απορρέει από αυτό.
Το πολιτικό και κοινωνικό ρεπορτάζ είναι δύσκολο, ανταγωνιστικό και πολλές φορές σκληρό. Τόσο στις συνθήκες όσο και στις εικόνες που αντικρίζουν οι επαγγελματίες φωτογράφοι.

Σήμερα με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε στο Newsville τον Αλέξανδρο Μιχαηλίδη, έναν εξαιρετικό νέο Έλληνα φωτογράφο, ο οποίος άφησε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε μόνιμα στις Βρυξέλλες.
Η φωτογράφιση έγινε κοντά στα ευρωπαϊκά όργανα αλλά η κουβέντα μας έγινε σε ένα κοινό απολαυστικό φωτογραφικό δίωρο με την ευκαιρία του Tattoo Convention στο Tour et Taxis.

Αλέξανδρε σε καλωσορίζουμε και επίσημα στις Βρυξέλλες.

Πόσο διαφορετική είναι για σένα η φωτογραφική πραγματικότητα που προσφέρει η πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από αυτή της ελληνικής πρωτεύουσας;

Πολύ μεγάλη. Είναι άλλοι οι ρυθμοί της ζωής, είναι διαφορετικοί οι ρυθμοί της πόλης και των γεγονότων που συμβαίνουν σ’ αυτήν.

Πως θα παρουσίαζες με λίγα λόγια το SOOC και ποιο θα έλεγες πως είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχετε έναντι άλλων πρακτορείων;

Το SOOC είναι μια κολεκτίβα, μια ομάδα πέντε ανθρώπων και πάνω απ όλα φίλων και συνεργατών, που προσπαθούν μέσα από τη δουλειά τους να δώσουν κάτι διαφορετικό στον κόσμο, στον χώρο του φωτορεπορτάζ και της ενημέρωσης.

Το SOOC, όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό, γεννήθηκε μέσα από την κρίση και την κρίση των media που περνάει ο χώρος στην Ελλάδα. Μέσα από αυτό το προσπάθησαν στην αρχή τέσσερις και μετά πέντε άνθρωποι, να ενωθούν και κάνουν κάτι που τους άρεσε με όποιο ρίσκο κι αν είχε αυτό το πράγμα. Ήθελαν να σπάσουν τους κανόνες, στον τρόπο που φωτογραφίζουμε και στον τρόπο που “βλέπουμε” τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας, ακόμη και στο θέμα το εμπορικό, στο θέμα των πωλήσεων.

Πολιτικό, κοινωνικό ρεπορτάζ: Ποιο είναι το θεματικό πλαίσιο που ορίζει την επαγγελματική σου καθημερινότητα στις Βρυξέλλες;

Η καθημερινότητα. Όσο κι αν η λέξη καθημερινότητα συνδέεται με τη ρουτίνα και τη πλήξη από τις πρώτες μέρες μου που μένω μόνιμα στις Βρυξέλλες, ανακάλυψα ότι κάθε μέρα είναι διαφορετική κι εδώ.

Υπάρχουν πράγματα που συμβαίνουν που μπορεί να είναι έκτακτα, που μπορεί να έχουν να κάνουν με το θεσμικό Ευρωπαϊκό ρεπορτάζ που είναι και τα πιο “κλισέ” κομμάτια, αλλά είναι μια ζωντανή πόλη, ένας ζωντανός οργανισμός, μια κοινωνία που πάντα θα γίνονται πράγματα. Δεν είναι μια βαρετή πόλη και  τόσο βαρετό το ρεπορτάζ όσο νομίζει ο κόσμος.

Νοέμβρης 2015, 24ωρη γενική απεργία

Οι πολύ δυνατές φωτογραφίες ή και βίντεο που συχνά τραβούν την προσοχή μας  έχουν σχέση με τη βία. Είναι αλήθεια πως μπορεί πιο εύκολα να πουλήσει μια τέτοια φωτογραφία ή απλά είναι ένα χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε;

Προβληματίζομαι. Πουλάνε οι φωτογραφίες με τη βία. Πουλάνε οι φωτογραφίες που σοκάρουν αλλά από ένα σημείο και μετά ο κόσμος παθαίνει ανοσία πάνω σε αυτό το θέμα και αρχίζει να ζει και να γίνεται συνήθεια αυτό το πράγμα. Και αυτό όμως έχει κάποια όρια, γιατί αυτό το βίαιο πρέπει ταυτόχρονα να είναι και εύπεπτο.

Για παράδειγμα κάποιος που θα ανοίξει την εφημερίδα το πρωί, στο πρωτοσέλιδο στο πρωινό του δεν μπορεί να δει πτώματα και διαμελισμένα σώματα. Υπάρχει ένα όριο, αλλά είναι χαρακτηριστικό όλων των εποχών και πάντα ο κόσμος διψούσε για περισσότερη βία.

Ποια είναι τα αγαπημένα σου φωτογραφικά θέματα μέσα στην επαγγελματική σου καθημερινότητα και ποια έξω από αυτή;

Στην επαγγελματική μου καθημερινότητα,μου αρέσει να φωτογραφίζω θέματα που αφορούν τον “έξω κόσμο” , τα θέματα εντός κτιρίων δεν είναι και τα αγαπημένα μου. Αυτά μπορεί να είναι σε ένα δρόμο, στην αγορά, σε ένα πάρκο, σε έναν έρημο δρόμο. Επίσης αυτά μπορεί είναι επεισόδια, θέματα τα οποία σχετίζονται και αυτά με το δρόμο.

Έξω από αυτή, τα θέματά μου πάλι, επειδή αγαπώ την φωτογραφία, σχετίζονται με την καθημερινότητα, την καθημερινή ζωή, πώς εξελίσσεται, κάθε άνθρωπος, κάθε κοινωνία, μέσα σ’ αυτήν.

Αύγουστος 2015, πρόσφυγες στον Πειραιά.

Ποια είναι τα στοιχεία μίας καλής φωτογραφίας;

Να είναι δυνατή, να έχει καλό κάδρο, να είναι όλα έτσι, άρτια τοποθετημένα, “ζυγισμένα, στοιχισμένα”. Δε μπορώ τη βαβούρα μέσα στη φωτογραφία. Θέλω να είναι στο πιάτο όλα, η πληροφορία. Θέλω να δω τη φωτογραφία και να καταλάβω τι είναι, πού είναι , πώς είναι και πότε είναι.

Αυτό που λένε «μια φωτογραφία 1000 λέξεις», είναι αυτά τα πράγματα, αυτό νομίζω είναι που κάνει καλή μια φωτογραφία.

Θα μπορούσες να συνοψίσεις σε λίγες φράσεις τους λόγους που σε οδήγησαν να γίνεις επαγγελματίας φωτογράφος;

Για δύο λόγους. Ο ένας είναι η αγάπη μου για τη φωτογραφία. Αν και την ανακάλυψα σε μεγάλη ηλικία, δηλαδή δεν είμαι το παιδί που του έφερε ο μπαμπάς του μια φωτογραφική μηχανή και τραβούσε από τα 8 του. Ξεκίνησα αρκετά μεγάλος. Νομίζω ότι ήταν μια ώριμη σκέψη, αυτή η απόφαση,  η αγάπη μου και το τι ακολούθησε μετά.

Ένας δεύτερος λόγος που ακολούθησα το φωτορεπορτάζ, είναι που μου άρεσε από μικρός, από πάντα. Μου άρεσαν πάρα πολύ οι ειδήσεις, να βλέπω να ακούω και να διαβάζω, ειδήσεις παντού. Ήθελα να είμαι πάρα πολύ εκεί που γεννιούνται οι ειδήσεις. Αυτό έχει και θετικά και αρνητικά στοιχεία. Είναι πολύ ωραίο το να βλέπεις πώς εξελίσσεται ένα γεγονός. Αλλά από την άλλη και στις μέρες μας και πάντοτε, είναι άλλο το πώς παρουσιάζεται ένα γεγονός, τελικά. Αυτό είναι ένα μελαγχολικό κομμάτι, μπορεί και να σε εκνευρίσει κιόλας.

Πέρα από την υποκειμενικότητα της κρίσης μίας φωτογραφίας ή ενός φωτογραφικού έργου στο σύνολο του ποια πιστεύεις πως είναι τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου φωτογράφου;

Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Δεν μπορείς να είσαι αντικειμενικός. Δεν υπάρχουν χαρακτηριστικά επιτυχημένου φωτογράφου, ο καλός φωτογράφος φαίνεται από την πορεία του μέσα στο χρόνο και το έργο που αφήνει.

Οκτώβρης 2015, Τούρκοι Σιίτες κατά την εορτή της Ashura.

Ποια είναι η σχέση σου με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με ποιο τρόπο επηρεάζουν την αμεσότητα στην ενημέρωσή μας σήμερα;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα εργαλείο το οποίο θέλει πολύ λεπτούς χειρισμούς. Όμως, είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, γιατί μέσα από αυτό χτίζεις τη δημόσια εικόνα σου.

Επειδή πια οι φωτογραφίες σου και ότι κάνεις ότι κάνεις είναι προσβάσιμο από παντού μέσω ίντερνετ, είναι ένα μεγάλο όπλο στις μέρες μας, που παλιότερα ίσως να μην υπήρχε. Υπάρχουν πάρα πολλοί φωτογράφοι που έγιναν γνωστοί κι αυτό ήταν ένα μέσο μέσα από το οποίο μπόρεσαν να αναδείξουν τη δουλειά τους σε όλον τον κόσμο.

Ποιους φωτογράφους είχες ή έχεις ως πρότυπα;

Δεν έχω φωτογράφους πρότυπα, έχω φωτογράφους που μου αρέσουν. Δε μπορείς να πεις ότι θέλω να γίνω ο Robert Capa. Έχω αγαπημένους φωτογράφους που μου αρέσουν οι φωτογραφίες τους και η δουλειά τους.

Κάποιους από αυτούς τους γνωρίζω προσωπικά και άλλους που θα ήθελα να έχω την ευκαιρία να τους γνωρίσω. Ara Güler, James Nachtwey, Henri Cartier-Bresson, Γιάννης Κολεσίδης, Άγγελος Τζωρτζίνης και Άρης Μεσσίνης.

Ποιες φωτογραφικές σου εμπειρίες έχουν αποτυπωθεί ως οι πιο ξεχωριστές μέχρι σήμερα και γιατί;

Εντάξει, όλα τα σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν νομίζω όσους ήταν στην Ελλάδα τουλάχιστον από το 2008 μέχρι σήμερα, όπως η δολοφονία του Γρηγορόπουλου, που ήταν από τα πρώτα μεγάλα γεγονότα που φωτογράφισα. Οι μεγάλες απεργιακές συγκεντρώσεις του 2012 κυρίως, τα Special Olympics που είχαν γίνει στην Αθήνα και μέχρι το πολύ πρόσφατο δημοψήφισμα που έγινε στην Ελλάδα και τα Capital controls, όλο αυτό το τύπου “Grexit”. Μαζί και γεγονότα που δε θεωρεί κάποιος μεγάλα, αλλά εμένα μου άφησαν πράγματα.

Το 2013 στην Κωνσταντινούπολη, στην Τουρκία και στις δύο τις εκλογικές αναμετρήσεις που είχα πάει , η επίσκεψη του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη, το τρομοκρατικό χτύπημα του 2016 στις Βρυξέλλες. Για μένα η λέξη “εμπειρία” είναι αυτό που νιώθω όταν έχει γίνει ένα μεγάλο γεγονός και ήμουν εκεί να το καταγράψω.

Πρωτομαγιά 2014, Κωνσταντινούπολη

Πως θα συμβούλευες έναν νέο άνθρωπο που θα ήθελε να ακολουθήσει τον δικό σου επαγγελματικό δρόμο;

Θα τον συμβούλευα απλά να τον ακολουθήσει, τίποτε άλλο. Να έχει πολύ πείσμα και υπομονή, να μη τα βάζει κάτω και αν είναι κάτι που πραγματικά το θέλει τόσο πολύ, να μην ακούει τους γύρω του.

Αν είσαι εργατικός και επιμένεις και είσαι καλός στη δουλειά σου, κάποτε θα ανταμειφθείς από αυτό. Κανείς δε μπήκε στη φωτογραφία από μας για να γίνει πλούσιος. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που θέλει να ακολουθήσει αυτό το δρόμο, ξέρει ότι δεν είναι στρωμένος με τριαντάφυλλα, ούτε εύκολος είναι.

Έχει πολλές δυσκολίες όπως το κάθε -ας το πούμε- επάγγελμα, γιατί εγώ μεν θεωρώ τον εαυτό μου επαγγελματία, αλλά δεν το θεωρώ επάγγελμα. Κάνω αυτό που μου αρέσει, με όποιο κόστος.

Μοιράσου μαζί μας ένα επαγγελματικό όνειρο.

Δεν έχω κάποιο όνειρο να μοιραστώ. Βλέπω την κάθε μέρα σαν μια καινούργια πρόκληση και πρόσκληση. Σε κάθε θέμα που θα πάω, να βγάλω ωραίες εικόνες, που θα ευχαριστούν  εμένα και τον κόσμο που θα τις δει, θα τις μοιραστεί, μέσα από τα Μέσα.

Δεν έχω φιλοδοξίες και τέτοια πράγματα – με ενδιαφέρει να είμαι καλός στη δουλειά μου, να έχω την υγεία μου και οι άνθρωποι που με στηρίζουν και είναι δίπλα μου. Με ενδιαφέρει να πατάω στα πόδια μου και να μπορώ να ανταποκριθώ στις καθημερινές προκλήσεις.

Photo credit: Oleg Degtiarov / Newsville.be

Τον Αλέξανδρο Μιχαηλίδη και την δουλειά του, μπορείτε να την ακολουθήσετε:

Στην προσωπική του ιστοσελίδα 

Στην σελίδα του στο Facebook 

Στο τουίτερ 

Και φυσικά στο instagram