Μια ελληνική και μια βέλγικη περιοχή στην κορυφή της γήρανσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων (1η Οκτωβρίου), έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία που αποτυπώνουν τη δημογραφική πραγματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην κορυφή του πίνακα με τις πιο «γερασμένες» περιφέρειες της ΕΕ βρίσκονται δύο περιοχές: η Ευρυτανία στην Κεντρική Ελλάδα και η Βερν (Veurne), μια παράκτια περιοχή του Βελγίου.

Συγκεκριμένα, στις 1 Ιανουαρίου 2024 ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων στην Ευρυτανία ανήλθε στο 71,1%, ενώ στη Βερν έφτασε στο 72,8% — το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο δείκτης αυτός εκφράζει τη σχέση μεταξύ του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (20-64 ετών) και των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών, καταδεικνύοντας τις πιέσεις που δέχονται τα συστήματα υγείας, συντάξεων και κοινωνικών υπηρεσιών.

Η γενικότερη τάση είναι ανησυχητική: σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων έχει αυξηθεί από 26,8% το 2004 σε 37% το 2024, γεγονός που σημαίνει ότι πλέον δεν αντιστοιχούν ούτε τρεις εργαζόμενοι για κάθε ηλικιωμένο. Στην Ελλάδα, ο μέσος όρος είναι ακόμα υψηλότερος (40%), φέρνοντας τη χώρα μας στην τέταρτη χειρότερη θέση στην ΕΕ.

Η περίπτωση της Ευρυτανίας και της Βερν αποτυπώνει με σαφήνεια το κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές περιφέρειες: τη ραγδαία δημογραφική γήρανση, η οποία θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές και κοινωνικές προτεραιότητες των επόμενων δεκαετιών.

Να σημειωθεί πως την πρώτη τριάδα συμπληρώνει η περιοχή Alto Tâmega e Barroso στην βόρεια Πορτογαλία (71,4%). Στον αντίποδα, μόνο σε πέντε χώρες το ποσοστό παραμένει κάτω από 30%. Συγκεκριμένα σε Κύπρο με 28,6%, Μάλτα με 28,1%, Ιρλανδία με 26,2%, Λουξεμβούργο με 23,5%, ενώ στις παραπάνω προστίθεται και η Ισλανδία (26,1%) που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ).

Eurytanie et Veurne: en tête du vieillissement dans l’Union européenne

De nouvelles données d’Eurostat révèlent que la région grecque et la région belge figurent parmi les trois zones les plus « vieillies » d’Europe.

À l’occasion de la Journée internationale des personnes âgées, Eurostat a publié de nouvelles données qui reflètent la réalité démographique de l’Union européenne. Deux régions apparaissent en tête du classement des zones les plus « vieillies » : l’Eurytanie, en Grèce centrale, et Veurne, une région côtière de Belgique.

Le 1er janvier 2024, le taux de dépendance des personnes âgées atteignait 71,1 % en Eurytanie, tandis qu’à Veurne il montait à 72,8 % — le pourcentage le plus élevé de toute l’Union européenne. Ce taux mesure le rapport entre la population en âge de travailler (20-64 ans) et les personnes de plus de 65 ans, soulignant ainsi les pressions croissantes sur les systèmes de santé, de retraite et de services sociaux.

La tendance générale reste préoccupante : au niveau européen, le taux de dépendance des personnes âgées est passé de 26,8 % en 2004 à 37 % en 2024, ce qui signifie qu’il n’y a désormais même plus trois actifs pour chaque senior. En Grèce, la moyenne est encore plus élevée (40 %), plaçant le pays au quatrième rang des pires résultats de l’UE.

Les cas de l’Eurytanie et de Veurne illustrent clairement le défi commun de nombreuses régions : le vieillissement démographique accéléré, qui influencera fortement les priorités politiques et sociales des décennies à venir.

Il convient de noter que le trio de tête est complété par la région d’Alto Tâmega e Barroso, dans le nord du Portugal (71,4 %). À l’opposé, seuls cinq pays affichent un taux inférieur à 30 %. Il s’agit notamment de Chypre (28,6 %), Malte avec 28,1 %, l’Irlande avec 26,2 %, le Luxembourg avec 23,5 %, auxquels s’ajoute l’Islande (26,1 %) qui appartient à l’Espace économique européen (UE/EEE).