Μια έκθεση στο μουσείο Red Star Line της Αμβέρσας για τον πιο διάσημο επιβάτη της, τον Άλμπερτ Αϊνστάιν

Το μουσείο, που είναι εγκατεστημένο από το 2013 σε τρεις ιστορικές αποθήκες και αίθουσες αναχώρησης της ναυτιλιακής εταιρείας Red Star Line, κατά μήκος του Rijnkaai στο Eilandje στην Αμβέρσα, προσφέρει μια δωρεάν έκθεση έως τις 8 Σεπτεμβρίου αφιερωμένη σε έναν από τους πιο διάσημους επιβάτες του, τον φυσικό Άλμπερτ Αϊνστάιν (1879-1955). Δραστηριοποιούμενη μεταξύ 1871 και 1935 από το παλιό λιμάνι της Αμβέρσας, η ναυτιλιακή εταιρεία υποδέχτηκε πολλές φορές τον Γερμανό επιστήμονα στα πλοία της. Το 1933, μη νιώθοντας πλέον ασφαλής στη Γερμανία υπό το ναζιστικό καθεστώς, ο Αϊνστάιν επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο της Red Star Line με προορισμό την Αμβέρσα -για τελευταία φορά- με σκοπό στη συνέχεια να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η περιοδική έκθεση «Ένας επιφανής πρόσφυγας. Ο Αϊνστάιν και η Red Star Line» ανιχνεύει τον στενό δεσμό που διατηρούσε ο φυσικός με το Βέλγιο, την Αμβέρσα και τη ναυτιλιακή εταιρεία.

Το 1930, ο θεωρητικός φυσικός, τότε ήδη γνωστός παγκοσμίως για τη θεωρία της σχετικότητας (E=mc²), επιβιβάστηκε με τη δεύτερη σύζυγό του Έλσα στο πλοίο Belgenland που τους μετέφερε στο Σαν Ντιέγκο. Αυτό είναι το πρώτο του ταξίδι από την Αμβέρσα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο η Αμβέρσα δεν ήταν μια άγνωστη πόλη για τον Αϊνστάιν, αφού οι συγγενείς της Έλσας δούλευαν στην Αμβέρσα, όπως εξηγεί ο επιμελητής του μουσείου, Bram Beelaert.

«Πριν φύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ζευγάρι Αϊνστάιν είχε μείνει στο ξενοδοχείο Century στο De Keyserlei. Ο φυσικός απολάμβανε ήδη μεγάλη φήμη τότε». Ο διάσημος επιβάτης και η σύζυγός του ταξίδεψαν στην πρώτη θέση με τη γραμμή Red Star Line, τους οποίους εξυπηρετούσαν εκατοντάδες μέλη του προσωπικού. «Ο Άλμπερτ και η Έλσα Αϊνστάιν είχαν τη δική τους σουίτα στο πλοίο».

Στα ημερολόγιά του εκείνη την εποχή, ο Γερμανός επιστήμονας ήταν πολύ φιλοφρονητικός για το ταξίδι του με τη ναυτιλιακή εταιρεία της Αμβέρσας. «Μας στεγάζουν σαν πρίγκιπες εν πλω. Κάθε μέλος του προσωπικού συμπεριφέρεται με τόσο διακριτικό και σεμνό τρόπο που, παραδόξως, αρχίζεις να νιώθεις σαν κάποιος».

Από επίτιμος επιβάτης μέχρι ένδοξος πρόσφυγας

Επιστρέφοντας από τη Νέα Υόρκη στο Βέλγιο με τη Red Star Line το 1933, ο Αϊνστάιν έμαθε ότι οι Ναζί είχαν λεηλατήσει το εξοχικό του. Για λόγους ασφαλείας αποφάσισε να μην επιστρέψει στη Γερμανία. Παραιτήθηκε από την Πρωσική Ακαδημία Επιστημών και απαρνήθηκε τη γερμανική του υπηκοότητα. Στο Βέλγιο τον υποδέχθηκαν φίλοι επιστήμονες και καλλιτέχνες και έμεινε για κάποιο διάστημα στην Αμβέρσα. Είχε γίνει ένας επιφανής και προνομιούχος πρόσφυγας.

Λίγους μήνες αργότερα, το 1933, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και η σύζυγός του επιβιβάστηκαν σε ένα πλοίο της Red Star Line για τελευταία φορά με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα. «Ως Εβραίος και επιστήμονας που εξέφραζε τις απόψεις του για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, ο Αϊνστάιν δεν ήταν πλέον ασφαλής στη Γερμανία», εξήγησε ο Bram Beelaert.

Στο πλοίο της εταιρείας της Αμβέρσας που τον έφερε στην Αμερική, ο επιστήμονας έγραψε τέσσερις επιστολές. Στάλθηκε επιστολή στο γερμανικό προξενείο στις Βρυξέλλες, για να αποποιηθεί τη γερμανική του υπηκοότητα. Σε άλλη επιστολή, ο Αϊνστάιν αποχαιρέτησε τον γιο του Έντουαρντ, που έπασχε από σχιζοφρένεια, ο οποίος έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του σε κλινική στην Ελβετία. Δεν τον είδε ποτέ ξανά. Ο άλλος γιος του Χανς-Άλμπερτ, που γεννήθηκε επίσης από τον πρώτο του γάμο με τη Μίλεβα Μάριτς, έγινε μηχανικός και καθηγητής υδραυλικής μηχανικής στην Καλιφόρνια. Το 1940, ο Αϊνστάιν ορκίστηκε Αμερικανός πολίτης.

Μοναδικά αντικείμενα

Η προσωρινή έκθεση στο Μουσείο Red Star Line επαναφέρει αυτό το κομμάτι της ιστορίας από τη λήθη παρουσιάζοντας μοναδικά αντικείμενα, φωτογραφίες και ιστορίες, καθώς και μια ραδιοφωνική εκπομπή. Μπορούμε έτσι να ανακαλύψουμε την αρχική λίστα των επιβατών που ξεκίνησαν με τον Αϊνστάιν στο Βέλγιο, φωτογραφίες του φυσικού στο Rijnkaai στην Αμβέρσα που τραβήχτηκε από τη Germaine Van Parys και μια φωτογραφία του Αϊνστάιν με τον ζωγράφο της Οστάνδης, James Ensor.

Εκτίθεται επίσης ένα ρατσιστικό φυλλάδιο «Judentum und Wissenschaft» του Wilhelm Müller, που χρονολογείται από το 1936 κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος. Παρουσιάζει τους Εβραίους επιστήμονες ως απειλή. Τέλος, μια φωτογραφία τεκμηριώνει την ορκωμοσία του Αϊνστάιν την ημέρα που έγινε Αμερικανός πολίτης.

UN RÉFUGIÉ ILLUSTRE
Einstein et la Red Star Line

Παρασκευή 19 Απριλίου έως Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2024
Από τις 10:00 π.μ. έως τις 5:00 μ.μ.

Ελεύθερη είσοδος

Αναλυτικές πληροφορίες, εδώ.