Ο Επικούρειος ηδονισμός στον κήπο του Φιλοσοφικού Καφενείου.

Την Κυριακή 19 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε μια ακόμη διάλεξη του Κύκλου Ελληνικών και Σύγχρονων Μελετών στο “Φιλοσοφικό Καφενείο”, με θέμα τον Επικούρειο ηδονισμό από την καθηγήτρια, Δρ. Αικατερίνη Λεύκα. Στο πάνελ τον ομιλητών μαζί με την κ. Λεύκα βρέθηκαν από τον Κύκλο Ελληνικών και Σύγχρονων Μελετών ο κ. Παπαδόπουλος και ο κ.Στρογγύλης ο οποίος και την προλόγισε.  

Η κ. Λεύκα είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ηθική και την Μεταφυσική και διδακτορικό στις σχέσεις Θρησκείας και Φιλοσοφίας στον Πλάτωνα από το Πανεπιστήμιο τηςΛιέγης στο οποίο σήμερα διδάσκει μαθήματα φιλολογίας και φιλοσοφίας.  

Στην διάλεξή της, μίλησε για την φιλοσοφία και τις απόψεις του Επίκουρου εξετάζοντας ωστόσο και τα ιστορικά δεδομένα της εποχής του θέλοντας έτσι να δώσει στο κοινό μια ολοκληρωμένη εικόνα του λόγου του και της απήχησης την οποία εκείνος είχε στον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο.  

Η ανάλυση της κ. Λεύκα κινήθηκε μεταξύ των δύο κεντρικών αξόνων της ηδονής και του πόνου. Δύο συναισθήματα τα οποία, σύμφωνα με τον Επίκουρο, χαρακτηρίζουν την ατελείωτη αναζήτηση της ανθρώπινης ύπαρξης για ευδαιμονία, για ηδονή. Αυτή η άποψη περί ηδονής και ευδαιμονίας ωστόσο,ήταν αυτή η οποία τον έθεσε στην εποχή του στο κοινωνικό περιθώριο και σήμερα τον τοποθετεί ως έναν από τους πιο επίκαιρους φιλοσόφους.  

Η κ. Λεύκα αναφέρθηκε εκτενέστερα στο “τετραφάρμακον” του Επίκουρου. Το απόφθεγμαπου περιέχει τις τέσσερις θεμελιώδεις αλήθειες τηςθεωρίας του: «Άφοβον ο θεός, ανύποπτον ο θάνατος και ταγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον», το οποίο σε νεοελληνική απόδοση σημαίνει: «Ο θεός δεν είναι για φόβο, ο θάνατος δεν προκαλεί ανησυχία και το καλό εύκολα αποκτιέται, το δε κακό εύκολα αντέχεται.»  

Σύμφωνα με αυτό λοιπόν, ο Επίκουρος υποστήριζε ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε τους θεούς γιατί εκείνοι δεν ασχολούνται με τους ανθρώπους οπότε και δεν τους τιμωρούν (ούτε τους ανταμείβουν βέβαια).

 Δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο γιατί με αυτόν όλα τελειώνουν και από την στιγμή που με την ψυχή και το σώμα μας “δεν θα βρισκόμαστε εκεί” δεν θα νιώσουμε και κάτι δυσάρεστο.

Το καλό σχετίζεται με την ηδονή και την διαρκή αναζήτησή της από τον άνθρωπο με την μορφή επιθυμιών (φυσικών και αναγκαίων, φυσικών και μη αναγκαίων, ούτε φυσικών ούτε αναγκαίων).

Τέλος επικαλούμενος την πνευματική «αταραξία» υποστήριζε ότι τα δεινά της ζωής ο πνευματικός άνθρωπος μπορεί να τα αντέξει.  

Στο τέλος της διάλεξης της κ. Λεύκα οι παρευρισκόμενοι, μεταξύ το οποίων και οι καθηγητές κ.κ Κουλουμπαρίτσης και Κατσάνος, είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν το θέμα της ομιλίας προς διαφορετικές κατευθύνσεις, μέσα από τις δικές τους, προσωπικές αναζητήσεις. Έγιναν αναφορές στον παράγοντα της τύχης και την επικούρεια άποψη για αυτή, η οποία θέλει τους ανθρώπους να την επικαλούνται προς αποφυγή ανάληψης ευθυνών, στον συσχετισμό της αταραξίας και της Νιρβάνας που συναντάμε στις ανατολικές φιλοσοφίες και στα δεδομένα της κβαντικής φυσικής και τέλος στην άποψη των επικούρειων για την πολιτική και στον σύγχρονο μύθο που τους θέλει να απείχαν από αυτήν.  

Η κ. Λεύκα κατάφερε να αποδώσει αυτές τις βαθιές φιλοσοφικές αρχές με έναν εξαιρετικά ευνόητο και απλό τρόπο ικανοποιώντας πλήρως της προσδοκίες των παρευρισκομένων. Μια διάλεξη με σύγχρονο χαρακτήρα και βαθιά διεπιστημονική χροιά.