«Οι ανασκαφείς της Αμφίπολης δάκρυσαν, όταν βρήκαν τις δύο επιγραφές μπροστά από τις τεράστιες Καρυάτιδες…»

Παρά τη διάψευση του Υπουργείου Πολιτισμού ότι στην πολυσυζητημένη ανασκαφή του μνημείου της Αμφίπολης βρέθηκαν δύο επιγραφές, η εφημερίδα “Χρονόμετρο” (που έκανε τη σχετική “αποκάλυψη”) επιμένει και επανέρχεται. Με νέο δημοσίευμά της, υποστηρίζει ότι οι δύο επιγραφές όντως βρέθηκαν μπροστά από τις τεράστιες Καρυάτιδες και είχαν τοποθετηθεί εκεί, ως “δώρο” προς τους σύγχρονους ανασκαφείς, για το πείσμα και την επιμονή τους, να φθάσουν έως αυτό το σημείο. Κι αυτός ίσως να ήταν ο πραγματικός λόγος που στην θέα των επιγραφών, “δάκρυσαν τα μέλη της ανασκαφικής ομάδας”, σύμφωνα με την εφημερίδα. Όσον αφορά το περιεχόμενο των επιγραφών οι ίδιες πληροφορίες υποστηρίζουν ότι είναι στα χέρια ειδικού επιγραφολόγου, τις μελετάει και σύντομα θα καταλήξει σε συμπεράσματα. Το κείμενο των επιγραφών είναι γραμμένο σε ελληνικά της Ελληνιστικής εποχής κι αυτός είναι ο λόγος, αναφέρει η εφημερίδα, που η επικεφαλής αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη εμφανίζεται τόσο σίγουρη ότι ο τάφος  είναι των ελληνιστικών χρόνων και όχι ρωμαϊκός, όπως έσπευσαν να εκτιμήσουν άλλοι συνάδελφοί της.

Χωρίς να θέλω να δημιουργήσω εντυπώσεις, υπέρ του δημοσιεύματος, θα σημειώσω ότι καμία σοβαρή επαρχιακή εφημερίδα, όπως είναι το “Χρονόμετρο” της Καβάλας, δεν θα επανέρχονταν με ένα τέτοιο θέμα, κινδυνεύοντας να “στιγματιστεί” για πάντα, ως αναξιόπιστη. Ο επαρχιακός τύπος έχει παράδοση στη ζωντανή, σοβαρή και αξιόπιστη κάλυψη των ειδήσεων της περιφέρειας και από ανέκαθεν αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης αξιών, όχι μόνο για την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση για την τοπική ειδησεογραφία αλλά και για τον σεβασμό της ίδιας της περιφέρειας και των ανθρώπων της.

Η διάψευση του Υπουργείου στο σενάριο περί ανεύρεσης επιγραφών στην ανασκαφή της Αμφίπολης, είναι το γεγονός της υπόθεσης. Έχουν όμως γραφτεί τόσα και τόσα σενάρια για αυτή την ανασκαφή, που άλλο ένα μάλλον δεν αλλάζει τη ροή των γεγονότων. Ειδικά όταν προέρχεται από την επαρχία και δεν έχει τη δεδομένη βαρύτητα (ενίοτε και πλασματική) ενός κεντρικού ΜΜΕ.

Επιγραφές από τη Μακεδονία εκείνης της εποχής (4ος – 3ος αι. π.Χ.) έχουν σωθεί πολλές κι έχουν τεκμηριωθεί. Βρέθηκαν σε όλες τις περιοχές της αρχαίας Μακεδονίας, ακόμη και σε εκτός Ελλάδος τμήματά της, που σήμερα αποτελούν εδάφη της ΠΓΔΜ (Σκόπια) ή της Βουλγαρίας. Όλες βέβαια είναι στα ελληνικά και όσες περιέχουν ονόματα, αυτά είναι επίσης μόνο ελληνικά. Πρόκειται για επιγραφές αναθηματικές, λατρευτικές, αφιερώματα, επιγράμματα, χιλιομετρικές ενδείξεις αλλά και επιγραφές με θεματολογία της καθημερινής ζωής. Περιουσιακές υποθέσεις, ψηφίσματα, πράξεις απελευθέρωσης δούλων αλλά και πιο ασυνήθιστες, όπως ο “κατάδεσμος” που βρέθηκε στην Πέλλα. Είναι μια έγγραφη επίκληση μαγείας (σε φύλλο μόλυβδου) από μια ερωτευμένη γυναίκα (με το όνομα Δαγίνα) που καλεί τους δαίμονες για να μην επιτρέψουν το γάμο του εραστή της Διονυσοφώντα, με μια άλλη γυναίκα που ονομάζεται Θετίμα και τον καταριέται “ποτέ να μην παντρευτεί άλλη γυναίκα” εκτός αν η ίδια ξετυλίξει την κατάρα της !!!

ΚΑΝΕΝΑΣ ΤΑΦΟΣ ΜΕ ΕΠΙΓΡΑΦΗ
Ενώ όμως υπάρχουν πολλές επιγραφές με ονόματα αυτής της εποχής, σε κανέναν από τους ξεχωριστής σημασίας τάφους που βρέθηκαν μέχρι σήμερα στη Μακεδονίας, δε βρέθηκε επιγραφή με το όνομα του νεκρού, ακόμη κι αν έχει βρεθεί οστεοφυλάκιο (λάρνακα κλπ). Κι αυτό συμπτωματικά συμβαίνει μέχρι στιγμής, σε όλη την Ελλάδα και για όλες τις αρχαίες εποχές.

Για παράδειγμα: Ο “τάφος του Αγαμέμνωνα” (στις Μυκήνες) απλώς εικάζεται ότι ανήκει στον θρυλικό αρχαίο βασιλιά. Υποθέσεις μόνο υπάρχουν και για τον “τάφο του Μενέλαου” (του συζύγου της ωραίας Ελένης) στη Σπάρτη. Το ίδιο ισχύει και για τον τάφο του Κέκροπα, που επίσης εικάζεται ότι ήταν κάπου στο Ερεχθείο (Ακρόπολη). Στο λόφο της Πνύκας, υποτίθεται ότι βρίσκεται ο τάφος του Κίμωνα (όπου μπορεί να έθαψαν και τον Θουκιδίδη). Πουθενά δεν βρέθηκαν (ενδεικτικές οι αναφορές των ονομάτων) οι τάφοι του Σόλωνα, του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Περικλή, του Αισχύλου, του Αριστείδη, του Αριστοφάνη, του Σοφοκλή, του Ευριπίδη, του Ηρόδοτου, του Θουκυδίδη, του Δημοσθένη, του Θεμιστοκλή. Ούτε του Ιπποκράτη, ούτε του Δημόκριτου, ούτε καν του Αριστοτέλη, για τον οποίο υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ταφή του. Το ίδιο και στη Σπάρτη, στη Θήβα, στην Κόρινθο, στη Σάμο κ.α. Κανενός “επώνυμου” της Κλασικής εποχής, δεν βρέθηκε αποδεδειγμένα το σημείο της ταφής του. Μόνον εικασίες, θρύλοι και παραδόσεις υπάρχουν.

Το ίδιο και για τους μετέπειτα Ελληνιστικούς χρόνους. Πουθενά δεν έχει βρεθεί επιγραφή σε ταφικό μνημείο, που να δηλώνει όνομα νεκρού βασιλιά, στρατηγού, φιλόσοφου ή άλλης διάσημης προσωπικότητας της εποχής. Ακόμη και στη Βεργίνα, καμία επιγραφή δεν βρέθηκε που να δείχνει ότι ο τάφος είναι του Φίλιππου Β' και χρειάστηκε να γίνουν επιστημονικές μετρήσεις επι των ευρημάτων και του σκελετικού υλικού, για να αποδειχθεί αυτό, αδιαμφισβήτητα. Στους δε τάφους της ίδιας συστάδας (Τούμπα βασιλικών τάφων) οι άλλοι δύο τάφοι απλώς ταυτίζονται με τον Αλέξανδρο Δ' (γιο του Μ. Αλέξανδρου) και της μητέρας του Ρωξάνης. Ταυτίσεις για τις οποίες έως πρόσφατα δεν είχαν διατυπωθεί αντιρρήσεις, μέχρι να αποκαλυφθεί ο Τάφος της Αμφίπολης, όπου  στους πιθανούς “ένοικους”, εμπλέκονται πλέον κι αυτά τα δύο πρόσωπα.

Στην περιοχή κάτω από τη Νάουσα, όπου χωροθετείται η αρχαία Μίεζα, εικάζεται ότι ο αποκαλούμενος “Τάφος της Κρίσεως” μπορεί να ανήκει στον Πευκέστα (τον στρατηγό του Μ. Αλέξανδρου). Σε ταφική συστάδα της Νεκρόπολης των Αιγών (Βεργίνα), με “επιστημονικά τολμηρές υποθέσεις” αποδίδεται μια συστάδα τάφων σε μέλη της δυναστείας των Τημενιδών, ακόμα και στον ίδιο τον βασιλιά Κάσσανδρο ή κάποιον από τους γιους του. Από τις δεκάδες τάφων που έχουν ανασκαφεί στην Πέλλα, την πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας, μόνο ονόματα απλών πολιτών έχουν βρεθεί. Σε καμία περίπτωση δεν βρέθηκε επιγραφική απόδειξη, ούτε υπήρξε άλλη έγγραφη τεκμηρίωση, για τάφο “διάσημης” προσωπικότητας. Το ίδιο στην Αιανή, στην Καστοριά, στην Αμφίπολη, στο Δίον, στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική, στους Φιλίππους, στη Θάσο, στην Ορεστιάδα και σε άλλες περιοχές του αρχαιοελληνικού κόσμου (Μακεδονία, Θράκη και υπόλοιπη Ελλάδα).

Το ίδιο όμως συμβαίνει και σε ελληνικούς τάφους που βρέθηκαν σε χώρες του εξωτερικού (σήμερα) στις οποίες τότε ζούσαν αρχαίοι Έλληνες (Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Μακεδόνες, Κορίνθιοι, Φωκαείς, Ευβοιείς, Μεγαρείς κ.α.) όπως στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Τουρκία, σε χώρες των Βαλκανίων, της πρώην ΕΣΣΔ και της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, της Μεσοποταμίας, της Ασίας, μέχρι και στις Ινδίες. Ακόμη και στην περιοχή της Αττάλειας (σήμερα Τουρκία) όπου βρίσκεται με ιστορικές αποδείξεις, ο τάφος του Αλκέτα (υψηλού Μακεδόνα αξιωματούχου και αδελφού του Περδίκα, στρατηγού και σωματοφύλακα του Μ. Αλέξανδρου) δεν βρέθηκε μέχρι σήμερα καμία επιγραφή, με το όνομά του.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν έχει βρεθεί ακόμη, κανένας τάφος γνωστού ιστορικού προσώπου, άνδρα ή γυναίκα, όλων των εποχών της ελληνικής αρχαιότητας (βασιλιά, πολιτικού, στρατηγού, φιλοσόφου, δραματουργού, ποιητή, μάντη, ιερέα κλπ) με επιγραφή που να αναφέρει το όνομα του νεκρού. Πουθενά στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Μόνο εικασίες υπάρχουν, ταυτίσεις, εκτιμήσεις και υποθέσεις. Κι αυτός είναι ο λόγος, που ορισμένες  φορές, κάποιοι αρχαιολόγοι, βρίσκουν έδαφος και “αμφισβητούν” διάφορα.

ΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ…

Αντιλαμβάνεστε λοιπόν τι μπορεί να σημαίνει, η ανεύρεση μιας επιγραφής στον Τάφο της Αμφίπολης, όπου θα αναφέρεται το όνομα του προσώπου ή των προσώπων που είναι θαμένα εκεί. Του Νέαρχου ή της Ρωξάνης, του Μονόφθαλμου Αντίγονου ή του Λαομέδοντα, του Αριστοτέλη ή του Βρασίδα, των πολλών γνωστών και άγνωστων ενός Πολυάνδριου. Κι αυτό όχι μόνο στην Αμφίπολη αλλά σε οποιαδήποτε άλλη ανασκαφή βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πόσα μπορούσε να σημαίνει εάν βρίσκονταν μια επιγραφή, κάπου στην Αθήνα, που να επιβεβαίωνε ότι “εκεί” είναι ο Τάφος του Σωκράτη ή του Περικλή ή του Κλεισθένη. Εάν βρίσκονταν στη Σπάρτη επιγραφή που να δείχνει ότι “εκεί” είναι ο Τάφος του ναύαρχου Ευρυβιάδη, ή του στρατηγού Παυσανία ή έστω και του βασιλιά Πλειστοάνακτα. Στη Θήβα που να δείχνει την ταφή της σωρού του Επαμεινώνδα ή του Διοκλή και του Φιλόλαου, στην Κόρινθο που να δείχνει την ταφή του στρατηγού Αδείμαντου, στην Τεγέα που να δείχνει τον τάφο της ποιήτριας Ανύτης, αλλά και στη Μυτιλήνη της Σαπφούς. Εάν βρίσκονταν “εγγράφως” το τέμενος του Βελλεροφόντη ή ο τάφος της Λαϊδας…

Στην ελληνική “πραγματικότητα” όμως, είναι συνηθισμένο, οι διαψεύσεις των επισήμων φορέων, να επιβεβαιώνονται μετά από λίγο καιρό. Γι΄ αυτό και το ενδεχόμενο να βρέθηκαν ήδη επιγραφές στον Τάφο της Αμφίπολης, θα μπορούσε να είναι άλλο ένα περιστατικό αυτής της πραγματικότητας (πέρα από το ότι μπορεί να μην είναι τάφος, αλλά μνημείο στη μνήμη ενός γεγονότος ή μαντείο ή κάτι άλλο).

Το ενδεχόμενο να βρέθηκαν επιγραφές ή άλλα “αποδεικτικά” στοιχεία στην ανασκαφή της Αμφίπολης και να μην έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, δεν είναι μια υπόθεση “επιστημονικής φαντασίας”. Το ανέφερε μέχρι και μια από τις κορυφαίες Ελληνίδες αρχαιολόγους -που ποτέ δε λέει κάτι τυχαία- η καθηγήτρια Χρυσούλα Παλιαδέλη, βοηθός του αείμνηστου Μανόλη Ανδρόνικου. Δήλωσε λοιπόν η Χρυσούλα Παλιαδέλη ότι μπορεί να έχουν βρεθεί στοιχεία για τον ένοικο του Τάφου της Αμφίπολης, όμως πιθανότατα δεν ανακοινώνονται ακόμη, γιατί δεν είναι έτοιμα προς αξιοποίηση από τους αρχαιολόγους.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕΝΑΡΙΟ;
Εδώ υπάρχει θέμα. Μάλλον… σενάριο. Άραγε να βρέθηκαν ήδη στοιχεία για το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που φιλοξενεί ο Τάφος; Να είναι αυτός ο λόγος, που την ίδια περίοδο απότομα “κατέβασαν ταχύτητα”, όσοι αρχικά άφηναν υπονοούμενα ότι ο Τάφος ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο; Μήπως γι' αυτό κάποιοι αναφέρονται με τόση βεβαιότητα σε “ένοικους” του Τάφου; Επειδή γνωρίζουν το κάτι παραπάνω;

Θα το σταματήσω εδώ όμως, διότι αν συνεχιστεί αυτή η συνωμοσιολογία, θα εξελιχθεί σε θρίλερ και ήδη η υπόθεση της Αμφίπολης είναι μυθιστορηματική. Αυτό αρκεί, μέχρι τουλάχιστον να αποδειχθεί κάτι και να ενταχθεί ως άλλο ένα τεκμηριωμένο κομμάτι στο παζλ της ελληνικής ιστορίας.

Στο κάτω-κάτω και μόνο το μνημείο να υπάρχει και τίποτε άλλο στο εσωτερικό του, είναι πολύ σημαντικό. Αν είχαμε βέβαια μια επιγραφή που θα μας έδειχνε σε ποιόν ή σε ποιους ανήκει ο Τάφος της Αμφίπολης (αν είναι τάφος) θα ήταν ένα τεράστιο γεγονός. Το ίδιο αν συνέβαινε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος ή σε άλλες περιοχές των αρχαίων Ελλήνων, εκτός σημερινής Ελλάδος.

Διότι όπως αναφέρθηκε και πριν, δεν έχει βρεθεί ακόμη, καμία επιγραφή για τάφο γνωστού ιστορικού προσώπου, όλων των εποχών της ελληνικής αρχαιότητας. Για κανέναν. Καιρός είναι αυτό να αλλάξει και να γίνει μια αρχή…