Χρήστος Μπεζιρτζόγλου: Ήρθε η ώρα της κοινής λογικής

H σκέψη μου στην ανάγνωση της συνέντευξης του Χρήστου Μπεζιρτζόγλου είναι αυτή που συνάδει απόλυτα με τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα του: ευθύς, ειλικρινής με τα πιστεύω του, κατασταλαγμένος στις πολιτικές του ιδέες και σίγουρα λάτρης του αυτονόητου.

Η συζήτησή μας με το Χρήστο Μπεζιρτζόγλου στις σελίδες που ακολουθούν μας προσγειώνουν με βήματα λογικής. Οι ερωτήσεις μας πάνω στα καίρια ζητήματα που αφορούν στην ελληνική επικαιρότητα αλλά και στην πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης λίγους μήνες πριν από το στοίχημα των ευρωεκλογών είχαν για ακόμα μία φορά έναν όρο: να απαντηθούν μέσα στο όριο των 200 λέξεων. Σκέψη μας πάντα όχι να δυσκολέψουμε τον συνεντευξιαζόμενο αλλά οι απαντήσεις να είναι άμεσες και κατανοητές για όλους τους αναγνώστες.

Κύριε Μπεζιρτζόγλου o ευρωσκεπτικισμός: βρίσκεται σε έξαρση. Ποια τα αντίδοτα;

Ο ευρωσκεπτικισμός βρίσκεται σε έξαρση λόγω των επερχόμενων αλλαγών στις αυτόνομες κρατικές οντότητες και στις οικονομικο-πολιτικές συμμαχίες τους, όπως οι ΕΟΚ και η μετεξέλιξη τους, η ΕΕ.
Ο τρόπος που υλοποιούνται οι σημερινές πολιτικές τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν είναι ικανοποιητικές για τον πολίτη και γι’αυτό μεγαλώνει το πεδίο της αρνητικής αντίδρασης, που εκφράζεται: είτε με αυτονομιστικές τάσεις (π.χ. Καταλωνία, Σκωτία), είτε με κινήματα εναντίον του πρωτευουσιάνικου υπερκράτους, είτε με κριτική της τρέχουσας μορφής οργάνωσης της Ευρώπης των Κρατών Μελών (το απρόσωπο ευρωκράτος των πολυεθνικών, η Γερμανική Ευρώπη, χάσμα βορρά και νότου).
Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα είναι ταυτόχρονα και Ενωμένη αλλά και πιο κοντά στις ανάγκες των πολιτών. Ενωμένοι στην Διαφορετικότητα. Χρειάζεται να προχωρήσουμε σε ευρεία πολιτική ολοκλήρωση. Ταυτόχρονα η διοίκηση θα πρέπει να μετατοπιστεί στην ιδανική απόσταση από τον πολίτη, που προσωπικά θεωρώ ότι είναι το επίπεδο της περιφέρειας. Η τεχνολογική επανάσταση και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας πορεύεται χέρι-χέρι με την αυξανόμενη σπουδαιότητα των περιφερειακών δραστηριοτήτων. Οι επιτυχημένες περιφέρειες συνδέουν την τεχνογνωσία του περιφερειακού ανθρώπινου δυναμικού με τα τοπικά  συγκριτικά πλεονεκτήματά τους με σκοπό την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων, διαδικασιών και επιχειρήσεων. Προκρίνω ότι το αντίδοτο για τον ευρωσκεπτικισμό είναι η Ενωμένη Ευρώπη των Περιφερειών.

Μεταρρυθμίσεις:  είναι δυνατόν να γίνουν στην σημερινή Ελλάδα;

Οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να γίνουν στην σημερινή Ελλάδα. Όπως σε κάθε χώρα στην Ελλάδα υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που αντιδρούν σε οποιοδήποτε αλλαγή – οι βολεμένοι – και μια άλλη που νομίζουν ότι η αλλαγή είναι πανάκεια – οι επαναστάτες. Η αλλαγή δεν είναι να αλλάξει ο Μανώλης και να βάλει τα ρούχα του άλλως, αλλά να αλλάξουμε συλλογικά νοοτροπία για να γίνουμε καλύτεροι.
Υπάρχουν πάρα πολλοί Έλληνες του εξωτερικού που διαπρέπουν αλλά υπάρχουν άλλοι τόσοι που δημιουργούν στην Ελλάδα. Τα χαρακτηριστικά των δημιουργικών αυτών πολιτών είναι ότι δουλεύουν σε ένα σύστημα με σταθερούς κανόνες που επιβραβεύει την αξιοσύνη και την επιχειρηματικότητα. Αυτά τα στοιχεία είναι που πρέπει να επαναφυτεύσουμε στην κουλτούρα μας. Η τρέχουσα κρίση, όπως κάθε κρίση, βοηθάει να σκεφτούμε και να πράξουμε εναλλακτικά. Οι μεταρρυθμίσεις θα αρχίσουν να υλοποιούνται όταν οι πολίτες γίνουν ενεργοί και βάλουν την κοινή λογική στην πολιτική ζωή. Όταν συνειδητοποιήσουν ότι η επιστροφή στο παρελθόν – της Ολυμπιακής ευμάρειας του 2004 – δεν γίνεται, μιας και ο μόνο διάσπαρτους χρόνος πάει πάντα μπροστά. Το μόνο που μπορούμε να πάρουμε από το παρελθόν είναι η εμπειρία για να μάθουμε από τα λάθη μας. Όταν ξεφύγουμε από την ραστώνη μας και αρχίσουμε να παράγουμε.

Ρόλος της Τρόικας στην ελληνική κρίση – θετικός; Αρνητικός; Λάθη;

Ο ρόλος της τρόικας δεν είναι αυτός του αποδιοπομπαίου τράγου που τον παρουσιάζει έτσι για ίδια οφέλη η τρέχουσα πολιτική και μιντιακή μας καθεστώσα τάξη. Αποτυγχάνουμε όταν δεν σκεφτόμαστε και δεν παράγουμε. Όταν πιστεύουμε στους από μηχανής θεούς. Όταν ξεχνάμε ότι συν Αθηνά και χείρα κρίνει. Όταν πιστεύουμε ότι όλοι οι άλλοι μας χρωστάνε για αυτά που δημιούργησαν οι προγονοί μας.
Το σκεπτικό της τρόικας ήταν να υποδείξει με τεχνοκρατικά κριτήρια ΠΟΥ θα πρέπει να φτάσουμε και όχι ΠΩΣ. Είπε δηλαδή αυτό που λένε οι πολιτικοί μας κατ ιδίαν αλλά ποτέ δημοσίως ,γιατί έχει πολιτικό κόστος. Ο πολίτης εθίστηκε στις υποσχέσεις των “μαυρογιαλούρων” και θέλησε πιστέψει ότι θα πιάσει το Λόττο – παρόλο που γνώριζε την απειροελάχιστη στατιστική πιθανότητα να το επιτύχουμε. Γι αυτό το λόγο πιστεύω ότι ο ρόλος της τρόικας ήταν θετικός.
Όμως παράλληλα ο ρόλος της τρόικας αποδείχτηκε και αρνητικός γιατί δεν μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την Ελληνική εφευρετικότητα ως πολιορκητικό μοχλό για την επιβολή των αλλαγών, αλλά κόλλησε στα στερεότυπα της χαλαρότητας – διάβασε τεμπελιά – που διακίνησαν τα εγχώρια και ξένα ΜΜΕ με την συνεργασία διαφόρων εγχώριων και ξένων πολιτικών που για “προσωπικούς” λόγους απαξίωναν ανθρώπους – π.χ. δημόσιους υπαλλήλους – και χώρες – υποτιμητικός χαρακτηρισμός PIGS.

Ενεργός πολίτης – τι σημαίνει; Πόσο θέλει ή μπορεί να συμμετάσχει;

 Η σύμπνοια κατά την διάρκεια των δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, μεταμορφώθηκε στο τέρας του εμφύλιου και της μετανάστευσης. Αργά αλλά σταθερά η ζυγαριά έγειρε προς την πλευρά της ευμάρειας, ξεφεύγοντας όμως από την αειφόρο ευμάρεια και φτάνοντας στον προσωπικό υπερκαταναλωτισμού. Η αλλαγή πλεύσης στο παρελθόν έγινε με έναν πόλεμο, τώρα γίνεται με την οικονομική κρίση.
Κράτος δικαίου,  Ασφαλιστικό,  Δημογραφικό,  Αναπτυξια-κό, Δημοσιονομικό, Επιχειρηματικό, Εργασιακό είναι μερικά από τα προβλήματα στα οποία πρέπει να δοθεί λύση. Ο πολιτικός κόσμος έδωσε ότι λύσεις είχε να δώσει. Ήρθε η ώρα της κοινής λογικής.
Για  να  ξεκινήσουν  να  δίδονται λύσεις σε αυτά τα προβλή-ματα, πρέπει να ενεργοποιηθούν «συλλογικότητες» πολιτών-πολιτικών, σε αντίθεση με την ως τώρα προσέγγιση εκχώρησης της πολιτικής εξουσίας σε εκπροσώπους – τους πολιτικούς. Πρέπει ο πολίτης να αποκτήσει την προσδοκία μιας ευημερούσας Ελλάδας, και όχι απλώς να τη βγάλει ως την επόμενη φορολογική καταιγίδα.
Οι πολίτες οφείλουν να ενημερωθούν για τα  προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα, και να συμμετέχουν όλοι ενεργά σε εκείνα που ο καθένας μπορεί να συνεισφέρει.
 Όχι με συγκατάβαση αλλά με όρεξη για δράσεις και πρωτοβουλίες, όπως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, τα δίκτυα αλληλεγγύης, οι δενδροφυτεύσεις.
Ήρθε η ώρα για ενεργοποίηση και συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.

Φασισμός: Ελληνικό ή Ευρωπαϊκό φαινόμενο;

Ο φασισμός δεν είναι ούτε Ελληνικό ούτε Ευρωπαϊκό φαινόμενο. Είναι αποτέλεσμα μιας κοινωνίας που οι νόμοι είτε δεν είναι καλοί είτε δεν τηρούνται. Είναι το αποτέλεσμα πολιτικών που πλήττουν και οδηγούν σε αφανισμό την μεσαία τάξη – την ραχοκοκαλιά της Ελλάδος.
Στην Ελλάδα υπήρξε χειραγώγηση του φαινόμενου του φασισμού από “μικρούς” πολιτικούς που προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν μια κατάσταση για να κερδίσουν λίγες ποσοστιαίες μονάδες στις δημοσκοπήσεις. Κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις που δεν προτείνουν τίποτα συγκεκριμένο και κοστολογημένο, που αδιαφορούν για τον κόσμο που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας, που αποσκοπούν στην εξουσία για ιδία οφέλη, που δεν τηρούν το συμβόλαιο που “υπόγραψαν” με τους ψηφοφόρους τους.
Παράλληλα όμως λόγω άγνοιας, υπήρξε απαξίωση της σημασίας του φαινομένου από τον πολίτη που συχνά πιστεύει ότι δεν μας αφορούν τα κοινά και ότι μπορούμε να τα αφήσουμε στον αυτόματο πιλότο. Μπορεί οι πολίτες να μην ασχολούνται με την πολιτική, αλλά η πολιτική ασχολείται μαζί τους. Η ειδοποιός διαφορά για την εξάλειψη του φασισμού είναι η ύπαρξη και η ανάπτυξη ποιοτικής παιδείας. Αυτό που έγινε στην Γερμανία με το τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, όταν όλοι οι Γερμανοί πολίτες πέρασαν από μια διαδικασία εκπαίδευσης στην απόκτηση ιστορικής και πολιτικής κουλτούρας.

Ευρωπαϊκές εκλογές 2014: προβλέψεις;

Παραδοσιακά, η τάση των ψηφοφόρων ήταν να τιμωρούν με την “αποδοκιμαστική” ψήφο τους τα κυβερνώντα ή συστημικά κόμματα σε όποιες εκλογές έκριναν ότι δεν τους ενδιαφέρουν. Η πόλωση που επιχειρείται από πολιτικές και δημοσιογραφικές ομάδες την προεκλογική περίοδο είναι κυρίως “χαλιναγωγικού” σκοπού και βασίζετε σε μια αποκλειστικά εθνική ατζέντα εσωτερικής κατανάλωσης.
Ο νέος ψηφοφόρος όμως αρχίζει και ενημερώνεται με αποτέλεσμα να συνειδητοποιήσει δυο πράγματα:
Α) τη δύναμη της ψήφου έναντι της αποχής από τις εκλογική διαδικασία (ειδικά σε ένα εκλογικό σύστημα που τα λευκά και άκυρα προσμετρούνται έμμεσα στα μεγαλύτερα κόμματα)
Β) τη νομοθετική σημασία της Ευρωβουλής (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το μόνο θεσμικό όργανο το οποίο εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες της Ένωσης, συναποφασίζει πλέον με το Συμβούλιο των Υπουργών στο σύνολο, σχεδόν, της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης)
Θεωρώ ότι στην Ελλάδα θα υπάρξουν ενέργειες ομάδων ενημερωμένων πολιτών που θα διεκδικήσουν λόγο στην διαμόρφωση των κοινών, όπως η ανάδειξη υποψηφίων ευρωβουλευτών μέσω καθολικών ψηφοφοριών μέσω διαδικασιών πρόκρισης ιδεατών ευρωπαϊκών προτάσεων και όχι με την στείρα και παλαιοκομματική μέθοδο της λίστας.
Η πρόβλεψη μου είναι ότι θα έχουμε μια περίοδο μεγάλου διπολισμού – με 2/3 μεγάλες φεντεραλιστικές ευρωομάδες εναντίων 4/5 μικρότερων ευρωσκεπτιστικιστικών συμμαχιών – προτού καταλήξουμε στην Ενωμένη Ευρώπη των Περιφερειών.

Έφτασε το τέλος της αριστεράς στην Ελλάδα ή η ώρα της να κυβερνήσει επιτέλους;

Οι ιδεολογικοί διαχωρισμοί – αριστερά δεξιά – είναι λανθασμένοι και ξεπερασμένοι. Ο πολίτης δεν ταυτίζεται πια με ψευτοδιλήμματα. Όλοι οι πολίτες – άσχετα του τι ψήφισαν ή τι θα ψηφίσουν – θέλουν να καλυτερεύσει η ζωή τους. Το έδαφος υποχώρησε κάτω από τα πόδια της κομμουνιστικής αριστεράς όταν χάθηκε οριστικά το πρότυπο του υπαρκτού σοσιαλισμού. Από τις θεωρίες του κρατικού καπιταλισμού περάσαμε στις επαναστατικές συνδικαλιστικές πρακτικές.
Μετά την ευμάρεια των πρώτων 30 χρόνων στην ΕΕ όπου η ροή των χρηματοδοτικών πακέτων χρησιμοποιήθηκε για ενίσχυση της κατανάλωσης και όχι για παραγωγικές επενδύσεις, η οικονομική κρίση που ξεκίνησε από την Αμερική αποφάσισε να χτυπήσει έναν μικρό αλλά ευάλωτο κρίκο της αλυσίδας του Ευρώ, την Ελλάδα. Έτσι ξεκίνησε η Ελληνική κρίση που λόγω του κοινού νομίσματος ήταν ταυτόχρονα και Ευρωπαϊκή κρίση.
Ο κατακερματισμός των αριστερών κομμάτων και η εμμονή των συνδικαλιστών τους σε συνδιαλλαγή με το πελατειακό κράτος, οδήγησε στην αποκοπή τους από την κοινωνία. Πιστεύω ότι η αριστερά έχασε την δυνατότητα να γίνει κυβέρνηση, όταν αυτοσαμποτάρισε τις προσπάθειες δημιουργίας ενός μεγάλου αριστερού συνασπισμού πριν από τις δεύτερες εκλογές του 2012. Και την απώλεσε οριστικά όταν το μόνο αριστερό κόμμα που υποστήριζε την τρικομματική κυβέρνηση αποχώρησε τον Ιούνιο του 2013.

Ομογένεια: Μπορεί να παίξει ρόλο στην σημερινή Ελλάδα και ποιο;

Η ομογένεια λόγω του μεγέθους της και τους δεσμούς με την Μητροπολιτική Ελλάδα, έχει σημαντικό ρόλο στο εξωτερικό. Καταπολεμά τα στερεότυπα που υποβόσκουν στην κοινή γνώμη, ενισχύει με ανθρώπινους & οικονομικούς πόρους την πάτρια οικονομία και αναπτύσσει υποβοηθητική δράση στα διάφορα κέντρα εξουσίας. Αυτό το πετυχαίνει με τις εθνο-θρησκευτικο-πολιτικές οργανώσεις της, με την χρηματοδότηση Παιδαγωγικών Ιδρυμάτων – όπως κάνει η Τουρκία – αλλά και με την κατευθυνόμενη δυναμική των ψήφων των ομογενών – όπως πράττει το Ισραήλ.

Προς αυτή την κατεύθυνση οι Ελληνικές κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν με σταθερότητα και προγραμματισμό σε βάθος χρόνου:
Α) Αναβάθμιση της εκπαίδευσης – που θα ενισχύσει την συνοχή της ομογένειας αλλά θα δώσει και υλικό σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με τον ελληνικό πολιτισμό.
Αυτό θα γίνει με αναβάθμιση των σχολείων και της διδασκαλίας των μαθημάτων της Γλώσσας και της Ιστορίας στα σχολεία και τις βιβλιοθήκες του εξωτερικού, με οπτικοαουστικό υλικό, εκπαιδευτικούς και προγράμματα ανταλλαγής μαθητών.
Ταυτόχρονα πρέπει να επεκταθούν οι έδρες Ελληνικών Σπουδών στα μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Β) Το δικαίωμα ψήφου των ομογενών – που θα ενισχύσει περαιτέρω τους δεσμούς της ομογένειας με την Μητροπολιτική Ελλάδα.
Υπάρχουν ήδη εφαρμοσμένες τεχνολογικές δυνατότητες – αναπτυγμένες ακόμα και από Έλληνες – που επιτρέπουν αδιάβλητες ηλεκτρονικές ψηφοφορίες.

Τέλος στην παντοδυναμία των τραπεζών;

Φταίμε και οι τρεις εμπλεκόμενοι  (Πολίτες, Κράτος, Τράπεζες), αλλά ο καθένας σε διαφορετικό βαθμό και για ξεχωριστούς λόγους.  Οι πολίτες ενεργώντας  κουτοπόνηρα αποδεχτήκαμε τα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες, θεωρώντας ότι τρώμε τα λεφτά άλλων.
Εκπλαγήκαμε όταν οι δανειστές απαίτησαν τα λεφτά τους. Ξεχάσαμε να διαβάσουμε τους όρους των συμβάσεων. Πέσαμε στην παγίδα του εύκολου χρήματος, της μεγάλης ζωής και του υπερκαταναλωτισμού. Αποτύχαμε να οργανωθούμε σε ισχυρές ενώσεις καταναλωτών που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν συλλογικά τα δικαιώματα μας. Το κράτος οφείλει να νομοθετεί σοφά για την προστασία του καταναλωτή. Ας εμπνευστούμε από την Βελγική νομοθεσία όπου το σύνολο των δανείων ενός φυσικού προσώπου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/3 του μισθού του. Βέβαια για αυτό χρειάζεται αποτελεσματική μηχανογράφηση και εδώ το Ελληνικό γραφειοκρατικό σύστημα χωλαίνει. Επειδή οι υπολογιστές δεν λαδώνονται, το σάπιο κομμάτι του συστήματος εναντιώθηκε, και έτσι στην χώρα που το ατομικό δίκαιο υπερισχύει του συλλογικού καλού, η μηχανοργάνωση του δημοσίου θα αργήσει πολύ ακόμα. Οι τράπεζες είναι εξ’ ορισμού κερδοσκοπικοί οργανισμοί. Παρόλα αυτά οι τράπεζες που δεν αλώθηκαν στο κυνήγι του απεριόριστου κέρδους, του δανεισμού χωρίς ελέγχους και της συνεχούς μεγέθυνσης μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν στις αντιξοότητες.
Η παντοδυναμία των τραπεζών είναι αντιστρόφως ανάλογη με την πληροφόρηση των καταναλωτών.

Προβλέψεις εξελίξεων στους επόμενους 12 μήνες;

Στην Ελληνική πολιτική σκηνή, τα πολλά νέα αλλά προσωποπαγή κόμματα είναι το άκουσμα του επιθανάτιου ρόγχου του παλαιοκομματικού συστήματος. Ενώ τα κινήματα πολιτών θα απαιτήσουν και θα κερδίσουν τη συνδιαχείριση της κρίσης. Η περίφημη ρήση του John Kennedy, στην πρώτη του ομιλία ως προέδρου των ΗΠΑ, «μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, ρώτα τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου», παραμένει ζητούμενο για τις σύγχρονες δημοκρατίες.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα προκριθεί η πολιτική εμβάθυνση με έμφαση στις ανάγκες του πολίτη και όχι των πολυεθνικών.  Η κοινή λογική θα εμπνεύσει την επιθυμία της αριστείας και της δημόσιας προσφοράς σε πολλές γενιές Ευρωπαίων.
 Η κρίση θα κάνει τον πολίτη συνειδητοποιημένο καταναλωτή. Ειδικότερα, η μεσαία τάξη θα εμφυσήσει ελπίδα και προοπτική στα χρόνια της κρίσης.
Θα υπάρξει στροφή προς την καινοτόμο παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ θα κερδίσει έδαφος η αειφόρος οικονομική και περιβαλλοντική ανάπτυξη.
Ο πολίτης θα επωμιστεί να προβάλει την εικόνα της Ελλάδας στο εσωτερικό και το εξωτερικό.  Όπως είπε και ο λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης:

Έχεις τα πινέλα,
έχεις τα χρώματα,
ζωγράφισε τον παράδεισο
και μπες μέσα.

Αφιερώνω στους αναγνώστες του FACES το ακόλουθο κομμάτι από το τραγούδι Imagine του John Lennon

Imagine there’s no countries
It isn’t hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Imagine all the people living life in peace

You, you may say
I’m a dreamer, but I’m not the only one
I hope some day you’ll join us
And the world will be as one. 

Photo: Δημήτρης Ναυρίδης/Newsville.be