Η σφαγή του Palmnicken: ο ρόλος των βέλγων στρατιωτών σε μια μαύρη σελίδα της ιστορίας

Συντάκτης:

Ήταν Ιανουάριος του 1945, στην λήξη δηλαδή του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου. Οι Δυνάμεις του Άξονα υποχωρούσαν, και ταυτόχρονα προσπαθούσαν να σβήσουν κάθε ίχνος από τις θηριωδίες τους. Κύριο μέλημα τους να αδειάσουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να καταστρέψουν κάθε πειστήριο του τι γινόταν σ” αυτά.

Σε ένα από αυτά τα στρατόπεδα, στο Στούτχοφ της Πολωνίας (το σημερινό Στούτοβο) βρίσκονταν συγκεντρωμένες 6,000 γυναίκες εβραϊκής καταγωγής. Ανάμεσα στους δεσμοφύλακες του στρατοπέδου, συναντούσε κανείς όχι μόνο γερμανούς, αλλά και ρώσους, γάλλους και βέλγους στρατιώτες.

Στο πλαίσιο της εκκένωσης του στρατοπέδου, οι 6,000 γυναίκες μεταφέρονται στην πόλη Palmnicken, που βρισκόταν τότε υπό γερμανική κατοχή, κοντά στο σημερινό Καλίνινγκραντ της Ρωσίας. Σε μια πορεία υπό αντίξοες συνθήκες εν μέσω ψύχους, μεγάλο μέρος των κρατουμένων πεθαίνει στην διάρκεια της διαδρομής. Όσες γυναίκες επέζησαν, μεταφέρθηκαν στην παραλία του Palmnicken, στην Βαλτική Θάλασσα, όπου και εκτελέστηκαν.

Ανάμεσα σε αυτούς που διέπραξαν το έγκλημα αυτό είναι φυσικά και οι βέλγοι στρατιώτες. Όπως και οι άλλοι αλλοεθνείς που συμμετείχαν, δεν ήταν μέλη των SS. Συγκεκριμένα οι Βέλγοι, προέρχονταν κυρίως από την οργάνωση Todt, μια υπηρεσία υπεύθυνη για την κατασκευή δρόμων, που οι γερμανοί χρησιμοποίησαν για τις κατασκευές των υποδομών τους. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν επίσημες ενδείξεις πως βέλγοι συμμετείχαν μαζικά σε κάποιο έγκλημα πολέμου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε μια ομαδική σφαγή.

Στις όχθες του Palmnicken στέκει σήμερα ένα μνημείο, αφιερωμένο στις γυναίκες που έχασαν τη ζωή τους εκεί. Όπως όμως αναφέρει κι ο ραβίνος του Καλίνινγκραντ, πρόκειται για ένα περιστατικό που σχεδόν είχε εξαφανιστεί από την συλλογική μνήμη. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εξάλλου, που έχουν ταφεί οι γυναίκες αυτές.

Το RTBF, μέσω της έρευνας και του οδοιπορικού που πραγματοποίησε για να ρίξει φως στις λεπτομέρειες αυτής της σκοτεινής ιστορίας, μίλησε με πολλούς και αναδίφησε πολλά αρχεία και μαρτυρίες της εποχής. Ο δημοσιογράφος Alexys Chabounine κατάφερε να εντοπίσει ένα έγγραφο, 1600 σελίδων, που συνέταξαν τα γερμανικά δικαστήρια κατά την δεκαετία του ’60. Εκεί υπάρχουν μαρτυρίες και βεβαιώνεται η ύπαρξη και η παρουσία των βέλγων στη σφαγή του Palmnicken.

Σύμφωνα με τον Chabounine, κανείς δεν τιμωρήθηκε για το έγκλημα αυτό. Οι ξένοι άνδρες που συνόδευαν την πομπή ήταν 120 με 150. Υπήρχαν μαζί τους 20 γερμανοί αξιωματικοί, με επικεφαλής τον Fritz Weber. Ο Weber συνελήφθη αργότερα και κρατήθηκε, αλλά δεν πρόλαβε να δικαστεί, καθώς αυτοκτόνησε στο κελί του το 1965. Όσο για τους υπόλοιπους, κανείς εκ των ρώσων, γάλλων και βέλγων που υπήρξαν θύτες -αλλά και θύματα κατά μια έννοια- αυτής της θηριωδίας δεν δικάστηκε ή ενοχοποιήθηκε για τις πράξεις του.

To μόνο που θα μένει να επαναφέρει στην συλλογική μνήμη αυτή τη μαύρη σελίδα, είναι το μαρμάρινο μνημείο με τα υψωμένα χέρια, σε αυτή την απομακρυσμένη ακτή της Βαλτικής.