Γράμμα από έναν πατέρα της Γενιάς X προς τα Μιλένιαλ παιδιά του 

Γράφει ο Χρήστος Μπεζιρτζόγλου* 

Ήδη από το 2020, η γενιά των Μιλένιαλς (αγγλικά: Millennials) αποτελεί το 50% του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού. Καθώς αυτή η νέα γενιά πολιτών εισέρχεται ενεργά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή, οι άνθρωποι της γενιάς μου (Γενιά Χ) οφείλουν να αναπτύξουν μια ειλικρινή σχέση, γινόμενοι οι μέντορές τους, και να τους ενθαρρύνουν να διδάσκονται από τα λάθη της δικής μας και των προηγούμενων γενιών.

Επικοινωνώντας με ακρίβεια τα διακυβεύματα, τα οφέλη και τις άμεσες συνέπειες των επιλογών για τις ζωές τους, θα δίναμε απαντήσεις στις προσδοκίες τους και θα δημιουργούσαμε κλίμα εμπιστοσύνης.

Περί Γενεών
Γίνεται μεγάλη συζήτηση μεταξύ δημογράφων και μαρκετιστών για τον ακριβή χρονικό προσδιορισμό της κατάτμησης των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων στη βάση κοινών χαρακτηριστικών. Στο άρθρο μου θα χρησιμοποιήσω τους ακόλουθους ορισμούς:

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται για την Γενιά “X”, την γενιά μου, και για την Γενιά των Μιλένιαλς, την γενιά των παιδιών μου, αφού αυτό το άρθρο είναι μια ανοιχτή επιστολή από τον πατέρα προς τα παιδιά του.

Η Γενιά μου αναφέρεται ως:

• Η γενιά του MTV από το «μουσικό κανάλι τηλεόρασης» και λόγω της ταχεία εξάπλωσης μουσικής μέσω κοινωνικών μέσων, αλλά και της υποκουλτούρας των νεομοδάτων (hipster) και των εμμονικών/σπασίκλων (nerds)
• Η γενιά των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών – ως η πρώτη γενιά που μεγάλωσε με προσωπικούς αλλά όχι και τόσο φορητούς υπολογιστές, από τον ZX Spectrum και τον Commodore 64 μέχρι τους IBM PC και Apple Macintosh
• Η Χαμένη Γενιά ή Μανταλωμένη Γενιά – καθώς περνούσαμε τις εργάσιμες ώρες της ημέρας σε παιδικούς σταθμούς (σε αντίθεση με την σιωπηλή γενιά των γονιών μας, του πολέμου και της μεταπολεμικής πενίας) αλλά και βιώνοντας την εμπειρία των χωρισμένων ή/και μονογονεϊκών οικογενειών (που συνδέονται κυρίως με την «ελευθερία» της baby boom γενιάς).

Και χαρακτηρισμένη ως:

• Αδιάφορη πολιτικά – καθώς έγινε η γενιά με την μικρότερη συμμετοχή σε εκλογές, χωρίς ενδιαφέρον για τις παγκόσμιες ειδήσεις, ή τα κοινωνικά θέματα που τις περιβάλλουν
• «Μόνο Εγώ» – Με συμπεριφορά «για την πάρτη μου μόνο» που μετουσιώνετε από την γενικευμένη απάθεια/παθητικότητα για τα πάντα μέχρι την καλύτερη επιχειρηματική παιδεία (ιδρύθηκαν επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως Amazon, Wikipedia, eBay, Google, Linux, PayPal, Skype). Μια παράξενη περίπτωση αμφιθυμίας – που ωθείται προς δύο κατευθύνσεις συγχρόνως
• Μορφωμένη – ένα καλά εκπαιδευμένο πλήθος (πολλοί έφτασαν να αποχτήσουν ανώτατη εκπαίδευση σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές), αλλά χωρίς να δίνουν πάντα την πρέπουσα προσοχή του στο μέλλον (με αποτέλεσμα συχνά να οδηγηθούν σε απερίσκεπτους χρηματο-οικονομικούς προγραμματισμούς και υψηλή πιστωτική έκθεση).

Η δική σας γενιά, αυτής των Μιλένιαλς, είναι γνωστή ως πνευματικά εκλεπτυσμένη, γνώστρια των τεχνολογιών (τα παιδιά dot.com), και απρόσβλητη στους παραδοσιακούς τρόπους πωλήσεων (είτε για εμπορικούς, είτε για πολιτικούς σκοπούς) στους οποίους εκτεθήκατε από την παιδική ηλικία σας. Είστε εθνικά και φυλετικά διαφοροποιημένοι, κάνοντας το Ευρωπαϊκό σύνθημα «Ενωμένοι στην Διαφορετικότητα» μια παγκόσμια πραγματικότητα.

Η γενιά των παιδιών σας, η Γενιά “Ζ”, θα ζήσει σε μια ακόμα πιο διαφοροποιημένη και ψηφιακά υπερσυνδεδεμένη εποχή, σε συνθήκες επιταχυνόμενης διαδικτυακής μάθησης, ενώ συγχρόνως θα μετασχηματίζεται σε μια θυμωμένη κοινωνία που τα μοναχικοί επαναστάτες θα διολισθήσουν προς «θυμωμένες πολιτικές». Η δημόσια εμπιστοσύνη στους μεγάλους εθνικούς θεσμούς θα συνεχίσει να καταβαραθρώνεται με την πάροδο τού χρόνου και οι λαοί θα αναπτύξουν «οργή» έναντι κάθε πράγματος που είναι συνδεδεμένο με «το σύστημα».

Η ιστορική κληρονομιά της Γενιάς Χ

Ποια είναι όμως η ιστορία της Γενιάς Χ; (σημειωτέων ότι η λέξη ιστορία που προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά σημαίνει «διερεύνηση», «γνώση μέσω έρευνας» ή «κρίση»); Ποια είναι η κληρονομιά μας (αναφέρομαι σε συμβάντα ή διεργασίες που θα αποχτήσουν μια ειδική σημασία στη συλλογική μνήμη);

Το σύμβολο Γιν-Γιανγκ (Yin-Yang) αντιπροσωπεύει την αρχαία κινεζική αντίληψη για το πώς τα πράγματα λειτουργούν και μεταβάλλονται με την πάροδο τού χρόνου. Ο εξωτερικός κύκλος αντιπροσωπεύει το Όλον, ενώ τα μαύρο και λευκό σχήματα εντός τού κύκλου αντιπροσωπεύουν την αλληλεπίδραση δύο ενεργειών, που αποκαλούνται Γιν (το μαύρο) και Γιάνγκ (το λευκό), που δημιουργούν την ζωή. Δεν είναι εντελώς σκοτεινό ή φωτεινό, όπως ακριβώς και τα πράγματα στην ζωή, δεν είναι εντελώς αρνητικά ή τελείως θετικά. Και που δεν μπορούν να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο. Τα σχήματα των τμημάτων Γιν και Γιάνγκ δίνουν στην πραγματικότητα μια έννοια συνεχούς κίνησης μεταξύ των δύο αυτών φάσεων – από το Γιν στο Γιανγκ και αντίστροφα – όντας η αιτία για να συμβούν τα πάντα. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο οι γενιές πάνε κι έρχονται και σφάλματα γίνονται ή αποφεύγονται. Έτσι θεωρώ ότι το σύμβολο Γιν και Γιανγκ είναι η ιδανική απεικόνιση του κληροδοτήματος της Γενιάς X.

Όμως, όπως μέσα στο Γιάνγκ (Ευκαιρίες) υπάρχει λίγο Γιν (Απειλές), οι άνθρωποι θα πρέπει να θυμούνται τα ρητά από τρεις Αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους: Γνώθι σ” εαυτόν, Δράσε με σύνεση, και Μηδέν άγαν. Έτσι, ο κατάλογος των θετικών και αρνητικών ζητημάτων που παρουσιάζονται πιο κάτω, θα πρέπει να διαβαστούν έχοντας στον νου ότι ακόμα και το πλέον προβληματικό ζήτημα θα μπορούσε να οδηγήσει άλλους τομείς σε θετικές πορείες.

Τα τρία Γιάνγκ διακυβεύματα που η Γενιά Χ περήφανα θα περάσει στις επόμενες γενιές είναι:

1. Παγκοσμιοποίηση
Έχοντας γεννηθεί στον 20 ο αιώνα, αγαπώντας την προσωπική μας ελευθερία και την ευδαιμονία, αλλά μπαίνοντας στον 21 ο αιώνα (τον αιώνα τής παγκοσμιοποίησης), κατανοούμε τελικά οτι οι σύγχρονες προκλήσεις (γεωπολιτικές, οικολογικές ή οικονομικές) απαιτούν παγκοσμιοποιημένες προσεγγίσεις.
2. Τυποποίηση
Χρησιμοποιώντας την τυποποίηση σαν καταλύτη, περάσαμε από τα κλειστά ιδιόκτητα συστήματα σε ανοιχτά διαλειτουργικά συστήματα. Η πρόοδος διαδόθηκε ταχέως στον κόσμο, καθώς η τυποποίηση βοήθησε στο να μεγιστοποιηθεί η συμβατότητα, η ασφάλεια και η ποιότητα αλλά και διευκόλυνε την ευρεία εμπορευματοποίηση διεργασιών που παλαιότερα ήταν χρονοβόρες και μη συμβατές.
3. Ψηφιοποίηση
Κλείσαμε την πόρτα της Βιομηχανικής Επανάστασης και ανοίξαμε την πόρτα της εποχής της Τεχνολογίας Πληροφόρησης και Επικοινωνίας – ICT – (από τα αναλογικά ηλεκτρονικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη και το Διαδίκτυο των Αντικειμένων – IoT). Η εξέλιξη τής τεχνολογίας στην καθημερινή ζωή και η κοινωνική οργάνωση οδήγησαν στο γεγονός ότι ο εκσυγχρονισμός των διεργασιών πληροφόρησης και επικοινωνίας έγιναν η κατευθυντήρια δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης.

Τα τρία Γιν διακυβεύματα της γενιάς Χ που κληρονομούνται στις επόμενες γενιές είναι:

1. Ασφάλεια
Μεγαλώσαμε με τις εικόνες των baby boomers (η προηγούμενη μας γενιά), των χίπις και της έννοιας της απεριόριστης Ελευθερίας (φυσικής, πολιτικής και σεξουαλικής) και φτάσαμε σε μια εποχή τρομοκρατίας, περιορισμού των πολιτικών δικαιωμάτων και νέων κινδύνων ασφάλειας [ιατρικών (AIDS, κορωναϊός), ψηφιακών (υποκλοπή δεδομένων και ταυτοποίησης) και πολιτικών (ψευδείς ειδήσεις και λαϊκίστικες ομιλίες)];

2. Περιβάλλον
Μεγαλώσαμε πιστεύοντας στην δυνατότητα μιας αστείρευτης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, αλλά μάθαμε με τον δύσκολο τρόπο τους κινδύνους της τρύπας του όζοντος και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητα της ζωή μας;

3. Οικονομία
«Χρήμα χωρίς κόστος» τραγουδούσαν οι Dire Straits και πιστέψαμε ότι οι θυσίες των προηγούμενων γενεών (η χαμένη γενιά τού Β” Παγκόσμιου Πόλεμου και οι επακόλουθοι baby boomers) θα αρκούσαν για πάντα. Χωρίς να σκεπτόμαστε το ευρύτερο κοινωνικό αγαθό και αγνοώντας το μέλλον για τα συμφέροντα του παρόντος, οδηγηθήκαμε στην παγκόσμια οικονομική κρίση της αρχής του 21 ου αιώνα.

Οι σκέψεις μου

Ασπασθήκαμε το σύνθημα Another brick in the wall των Pink Floyd, υιοθετώντας μια συμπεριφορά Εγκατάλειψης όταν βρεθήκαμε μπροστά στο δίλημμα «Ηγήσου ή Εγκατέλειψε». Σας προτρέπω να υιοθετήσετε την συμπεριφορά του «Ηγήσου» και να κατανοήσετε ότι η Εκπαίδευση θα είναι το υπόβαθρο της επιτυχίας σας.

Στο ξεκίνημα της μετανθρώπινης εργασίας στην εποχή της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, ο Άνθρωπος-Θεός (Ηomo Deus) 5 οφείλει να ανταγωνιστεί έξυπνες μηχανές (π.χ. ρομπότ προγραμματισμένα με Τεχνητή Νοημοσύνη) που εκτελούν εργασίες και αποφασίζουν στην θέση του.

Πώς θα μπορούσαν οι άνθρωποι να παραμείνουν κύριοι του εαυτού τους και όχι σκλάβοι τού Διαδικτύου των Αντικειμένων; Πώς μπορούμε να κτίσουμε μια καλύτερη κοινωνία; Πώς μπορούμε να έχουμε λιγότερους εξτρεμιστές; Πώς μπορούμε να αριστεύσουμε;

Η απάντηση είναι πια προφανής για εμένα!

Η εκπαίδευση είναι το θαυμάσιο όχημα που θα μεταδώσει τις ανθρωπιστικές αξίες στην οποία δομήθηκε η ευρωπαϊκή κοινωνία, όπως η ελευθερία, η φιλελεύθερη δημοκρατία, η αποδοχή των αρχών των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, και ο εναγκαλισμός με τον αμοιβαίο σεβασμό και την διαφορετικότητα. Θα μπορούσε να είναι ο τρόπος να ανυψωθούμε πάνω από την ιδιοτέλεια, να ξανασφυρηλατήσουμε τους κοινωνικούς δεσμούς και να δώσουμε στις μέλλουσες γενιές τα εργαλεία για να θάψουν τις πολιτικές θυμού.

Οι φιλοδοξίες μου

Εύχομαι η γενιά μου να έχει την Σοφία (Διανοητική – IQ, Συναισθηματική – EQ και Μαθησιακή – LQ) για να ενισχυθούν οι ικανότητες που θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε το αποτέλεσμα για το οποίο προσπαθήσαμε, με την μέγιστη βεβαιότητα και αποδοτικότητα:

• Εναγκαλισμός της εκπαίδευσης του πολίτη (civic education – επίτευξη Μαθησιακής Σοφίας) ως εργαλείο για να καταπολεμηθεί ο πολιτικός λαϊκισμός και ο παραμορφωτικός φακός τού εγώ μας με την αριστοποίηση της ικανότητας κριτικής σκέψης.
• Ανάπτυξη ευέλικτων/δημιουργικών δεξιοτήτων (soft skills – επίτευξη Συναισθηματικής Σοφίας) για διαπροσωπικές σχέσεις, όπως η αυτό-ευαισθητοποίηση, η άσκηση ηγεσίας, το πνεύμα εξυπηρέτησης, η ομαδική εργασία, η ενεργή ακρόαση, η αποφασιστική επίλυση προβλημάτων, η επικοινωνία, η διαπραγμάτευση και ο ολιστικός συλλογισμός με ενσυναίσθηση
• Ενίσχυση γνωστικών/τεχνολογικών δεξιοτήτων (hard skills – διατήρηση Διανοητικής Σοφίας), όπως γλωσσικές ικανότητες και πολιτιστικής ταυτότητας, αλλά και χρηματο-οικονομική και ψηφιακή μόρφωση.

Παιδιά μου,

Σας εμπιστεύομαι τις παραπάνω σκέψεις και συμβουλές και σας προτρέπω να:
Αναζητάτε την αλλαγή, να έχετε περιέργεια και να μαθαίνετε συνεχώς.

Να προσπαθείτε πάντα να γίνετε καλύτεροι αλλά και να δημιουργήσετε το δικό σας μονοπάτι.

Με αγάπη, ο πατέρας σας.

Αφιερωμένο στα παιδιά μου
Ιωάννα-Ελισάβετ-Μαρία και Ελευθέριο.

Βιογραφικά Στοιχεία

Ο Χρήστος Μπεζιρτζόγλου γεννήθηκε το 1966 στην Αθήνα (Ελλάδα). Σπούδασε Φυσική με εξειδίκευση στον τομέα των Ηλεκτρονικών και των Υπολογιστών. Εργάστηκε ως εκπαιδευτής ενηλίκων και εταιρικός σύμβουλος στις τεχνολογίες των υπολογιστών για δέκα έτη.
Το 1994 μέσω ανοικτού διαγωνισμού προσλήφθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μετακόμισε στις Βρυξέλλες (Βέλγιο). Εργάστηκε σε διάφορες θέσεις στις Γενικές Διευθύνσεις (Περιβάλλον, πολιτική Ανταγωνισμού, Περιφερειακή πολιτική και Εξωτερικό Εμπόριο) αλλά και στον συντονισμό της πολιτικής (Γενική γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ιδιαίτερο γραφείο της Επιτρόπου για την Απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις).