Πώς είπατε; Δρομόνερο;

«Οι άνθρωποι καμιά φορά, βαπτίζουνε τα χέρια τους σε μπακιρένιες κολυμβήθρες. Σε τέτοιες στιγμές τα βρέφη αγαλλιούν και παίζουν με ψάρια κόκκινα πλευστότητος ελαφροτάτης». Ανδρέας Εμπειρίκος, Ο ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΤΑΜΙΡΑΣ, συλλογή ΕΝΔΟΧΩΡΑ

Δρομόνερο, υπέροχο όνομα για ένα μικρό, μικρό μέρος, και να το πούμε χωριουδάκι πολλά θα πούμε. ‘Ένα κομμάτι πέρασμα, με κάποιες λίγες οικογένειες,  σπίτια, ένα πλατάνι και έναν καφενέ που όποτε λάχει τ’ ανοίγει το αφεντικό. Το Δρομόνερο είναι ένα τέτοιο πέρασμα βρίσκεται στην ενδοχώρα της Δυτικής Κρήτης, ανήκει στον Δήμο Πλατανιά, κι απέχει μισή ώρα κάπου από τα Χανιά, αν τύχει και πάρετε τον δρόμο από τα Χανιά για τη Παλαιόχωρα.
Αναπάντεχα κάποιοι σταματούν εκεί, κατά λάθος , κινώντας στις πανέμορφες παραλίες στα νότια του νησιού. Κάποιοι από εμάς τραβούμε για το Δρομόνερο από πολύ μακριά για κάποιο λόγο. Κι αυτός ο λόγος είναι το υπέροχο Ελαιουργείο  που σαν σταμάτησε να δίδει λάδι, κάποια χρόνια πριν, ένας από αυτούς τους Κρητικούς τους κοσμογυρισμένους και στις πόλεις και στην τέχνη αποφασίζει να του ξαναδώσει ζωή ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πρόκειται για ένα παλιό συνεταιριστικό ελαιουργείο που έπαψε να λειτουργεί το 1980. Κάποια από τα μηχανήματα του έχουν διασωθεί και εκτίθενται συντηρημένα ανάμεσα σε έργα τέχνης, σύγχρονους πίνακες, χαρακτικά, φωτογραφίες, γλυπτά.
Και αυτό το άρθρο δεν είναι αφιερωμένο σε έναν τόπο, είναι αφιερωμένο σε έναν άνθρωπο, που πολύ αγάπησε αυτόν τόπο, κι όπου τον αγαπά πολύ κι εκείνος γιατί του δίδεται σε κάθε του σκέψη και πρόταση. Ο λόγος για τον Ιωάννη Αρχοντάκη, υπεύθυνο του Ελαιουργείου, η ψυχή και η κινητήριος δύναμη μιας σειράς δραστηριοτήτων που εδώ και μερικά χρόνια λαμβάνουν χώρο στην ευρύτερη περιοχή της ενδοχώρας αλλά πλέον και σε ολόκληρο τον Νομό Χανίων.
Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα το Δρομόνερο και το «Ελαιουργείον-Εργοστάσιο Τέχνης» στο Δρομόνερο ήταν θέμα της έκθεσης η μεσογειακή ελιά. Επισκέφθηκα με τις καθημερινές δραστηριότητες της έκθεσης ένα σωρό ελιές, και κάποιες πολύ μεγάλες, αιωνόβιες ελιές, άκουσα με μεγάλη προσοχή τους δημάρχους να μιλάνε γι αυτές και θυμάμαι μάλιστα πως δυο χωριά μαλώνουνε για το ποια είναι η πιο παλιά ελιά, η δικιά τους ή των άλλων. Νομίζω δεν έχουνε ακόμη βρει άκρη.
Πέρασα στις εκκλησίες της Καντάνου, μπήκα σε κελάρια τοπικού κρασιού (το «χάδι», λευκό κρασί υπέροχο, το αγαπάμε, από το Κτήμα Λουπάκη, αν το βρείτε πάρτε το), τώρα για τα υπόλοιπα τα βράδια στα πανηγύρια του σταφυλιού και της γραβιέρας στο ένα ή στο άλλο χωριό να μη σας πω είναι κι αυτό μέρος της Κρήτης.  Ένα τέλειο μείγμα, η τέχνη, και δε η σύγχρονη, να μπερδεύεται με τη γιορτή του λαδιού, το καλό ρακί και την αλμύρα.

Κακόπετρος, Σπίνα, Φλώρια, Μεσαύλια, Δελιανά, Πανέθημος, Κρύα Βρύση, Άστρικας, Βασιλόπουλο, Επισκοπή, Μοθιανά; Σας λέει κάτι; Είναι χωριά άλλα μεγαλύτερα άλλα μικρότερα μα είναι κι αυτά κάπως σαν το Δρομόνερο το μέρος για το οποίο αποφάσισα να σας μιλήσω. Στο δελτίο τύπου αναφέρεται  πως αυτά τα χωριά και άλλα συμμετέχουν στο Σχέδιο «Ο Κύκλος των Φαραγγιών» με άμεσο συντονισμό των αναπτυξιακών τους φορέων για την ανάδειξη του Πολιτισμού, της Παράδοσης, του Φυσικού Κάλλους, της Διατροφής και της Φιλοξενίας στην πιο αυθεντική τους μορφή. ‘Ενα οδοιπορικό στα σπάργανα του νησιού.

Εφέτος τον Αύγουστο η παρουσίαση του προγράμματος «ΧΑΝΙaRT 2012 – Εικαστικές Διαδρομές στο Νομό Χανίων». Οι αίθουσες τέχνης διαδέχονται η μία την άλλη, καθώς και πολλές πόρτες ανοίγουνε σε διαθέσιμους χώρους , αρχοντικά αποστακτήρια, αίθουσες τέχνης της ενδοχώρας ανακοινώνοντας εκθέσεις. Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, Μουσείο Αλιείας, Αρχαιολογικό Μουσείο Κισσάμου, γκαλερί, η Λαϊκή Βιβλιοθήκη Παλαιών Ρουμάτων, δημοτικά σχολεία, οινοποιεία, 25 περίπου εκθέσεις σύγχρονες, μελετημένες, συμπεριλαμβανομένου και του «Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείον» φυσικά, υπό την συνεχή επιμέλεια και συντονισμό του κου Αρχοντάκη.

Κι όλα αυτά τόσο για την προώθηση του πραγματικού πλούτου της περιοχής στους καλοκαιρινούς επισκέπτες αλλά και δραστηριότητα καθ’όλο το χειμώνα και για τους κατοίκους της περιοχής, τα σχολεία κλπ. Το όραμα κι η πράξη μιας σύγχρονης Ελλάδας που απλώνει το χέρι σε ότι πιο αυθεντικό έχει να της δώσει η ίδια της η γη, η φύση, η παράδοση, οι γεύσεις, χωρίς το άγχος του συντηρητισμού, συνομιλώντας κι αναδεικνύοντας, διαλέγοντας σε παλιά και καινούργια ότι πιο τρυφερό και αληθινό υπάρχει.
Και πάντα να μην ξεχνάμε όπως λέει και ο ίδιος τους υπέροχους δημάρχους του Δήμου Πλατανιά, Καντάνου-Σελίνου ακόμη τον Δήμο Αποκορώνου, τον Δήμο Κισσάμου, την Περιφέρεια Κρήτης, την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, το Δήμο Χανίων και Σφακίων, την Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, την 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, όλους τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν, ο αριθμός είναι τόσο μεγάλος που αδυνατώ να τους αναφέρω έστω και ονομαστικά, καθώς και όλους τους φίλους και υποστηρικτές του Ελαιουργείου.
Κι είχα την ανάγκη να μιλήσω γι αυτόν τον άνθρωπο και γι αυτόν τον τόπο. Κάποτε κάποιος μου είπε ότι δεν χρειάζεται να αναφέρουμε το όνομα κάποιου στο εξαιρετικό και να το συσχετίζουμε, εννοώντας πως σημασία έχει το εξαιρετικό που έκανε. Μα μόνο γι αυτούς τους ανθρώπους αξίζει να μιλούμε κι αυτούς να αναδεικνύουμε που με προσωπικό μεράκι, κόπο και χρήματα παρασέρνουν όλους εμάς σε πραγματική πρόοδο. Κι αυτούς να στηρίζουμε να τους βοηθούμε, και να τους δίδουμε τη δυνατότητα να προχωρούν  τώρα που τους γνωρίζουμε λίγο παραπάνω. Και αν είναι να πάτε κάπου τυχαία για διακοπές, σκεφτείτε από όσα σας περιέγραψα παραπάνω μήπως καλύτερα να επισκεφτείτε την ενδοχώρα των Χανίων.

Ιστοσελίδα του ελαιουργείου
www.olivepress.eu/

Πανοραμική Περιήγηση 360 στην εικαστική έκθεση «Μόνιμες Συλλογές Ι» στο «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείον»
http://360fullview.gr/data/virtualtours/26.Olivepress4/Olivepress,%20Contemporary%20Art%20Factory_Project35.html

Για επιπρόσθετες πληροφορίες, πρόσκληση σε ευρωπαϊκά προγράμματα ανάδειξης τόπου και πολιτισμού, ή υποστήριξη του Ελαιουργείου μέσω του συλλόγου «Φίλων του Ελαιουργείου» Σταυρούλα Γάτσου Βρυξέλλες, Ιωάννης Αρχοντάκης Αθήνα-Δρομόνερο