Ξεκίνησα να δω το έργο του Pierre Corneille «Φρεναπάτη» (L’ illusion comique) στο Εθνικό Θέατρο. Το έργο είναι γραμμένο το 1636 και αναφέρεται στη μαγεία και την ψευδαίσθηση του θεάτρου. Ο Δημήτρης Μαυρίκιος όχι μόνο υπογράφει τη σκηνοθεσία αλλά και τη μετάφραση του έργου σε μια εκπληκτική γλώσσα που συναγωνίζεται την επίσης υπέροχη και ευφάνταστη σκηνοθεσία του. Ομολογουμένως δεν ήξερα τι σημαίνει ακριβώς «Φρεναπάτη». Αν είχα ανοίξει προηγουμένως τον Μπαμπινιώτη θα έβλεπα ότι σημαίνει «ψευδαίσθηση, πλάνη» και ότι η λέξη έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από το 1879. Διασχίζοντας τη νυχτερινή πλατεία Ομονοίας και μπαίνοντας στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου, προκειμένου να διασκεδάσω την ανησυχία μου μ΄ αυτά που έβλεπα γύρω μου, έπαιζα νοερά με τα μέρη που αποτελείται η λέξη «Φρεναπάτη».
Φρενήτις
Οι «φρένες», το λογικό, με οδήγησαν στη «φρενίτιδα»: την εγκεφαλική διαταραχή, την παραφροσύνη. Γύρο μου αυτό που έβλεπα ήταν μια παραφροσύνη των αρχόντων αυτής της χώρας, αυτής της πόλης που εγκλημάτησαν και ασέλγησαν πάνω της. Μεγάλωσα στην Αθήνα και την αγαπώ. Είναι και η μόνη πόλη στην Ελλάδα που ξέρω… ή νόμιζα πως ξέρω. Η Ομόνοια με το λοξό της σιντριβάνι ήταν η κατάληξη των αστικών μεγάλων δρόμων, της Σταδίου, της Πανεπιστημίου, της Τρίτης Γ’ Σεπτεμβρίου, της Πατησίων. Από εκεί άρχιζαν πιο λαϊκοί δρόμοι, η Αθηνάς με την Αγορά της, η Πειραιώς και η Αγίου Κωνσταντίνου με το Εθνικό Θέατρο. Το αίσθημα του φόβου δεν υπήρχε και όλοι, αστοί, μικροαστοί και λαϊκοί ένιωθαν την αίσθηση και την ζεστασιά της πόλης τους. Τώρα το κέντρο της Αθήνας σου δίνει την εντύπωση μιας ξένης Βαβέλ που την φοβάσαι και την διώχνεις…και στο τέλος διώχνεσαι. Μια φρενίτιδα λοιπόν, μια παραφροσύνη όπου η πόλη σου δεν είναι πια δική σου και το ιστορικό κέντρο (που άλλοι θα το κρατούσαν σαν πολύτιμο ζαφείρι – να μη ξεχνάμε τον Παλαμά) έχει γίνει κέντρο εγκληματικότητας, πορνείας, εκμετάλλευσης, διακίνησης ναρκωτικών, ανθρώπινων ερειπίων και…φόβου.
Απάτη
Πώς αλήθεια έγινε έτσι το ιστορικό μας κέντρο; Ποιοι απατεώνες και δουλέμποροι κουβάλησαν αυτά τα ανθρώπινα ερείπια και τα ξαμόλησαν στα χέρια της εγχώριας εκμετάλλευσης και της ελληνικής και διεθνούς μαφίας; Τι υποσχέθηκαν σ΄ αυτούς που ζητούσαν μιαν ελπίδα και ένα ποτήρι νερό και μετά τους ξεζούμισαν, τους εκπόρνευσαν, τους εκβίασαν να εγκληματήσουν για ένα κομμάτι ψωμί και από πάνω τους έβαλαν το δηλητήριο των ναρκωτικών μέσα στο αίμα τους. Τι φταίνε οι ξένοι; Όλοι ξένοι είμαστε. Οι παππούδες μας πήγαν στους σιδηροδρόμους και τα εστιατόρια της Αμερικής και οι θείοι μας στα εργοστάσια της Γερμανίας και στα ορυχεία του Βελγίου. Μπορεί να τους εκμεταλλεύτηκαν, δεν λέω. Δεν τους εξαθλίωσαν όπως έκαναν οι δικοί μας με το διπλό αζημίωτο. Να τους ξεζουμίσουν και να …ξεζουμίσουν το κέντρο έτσι που όλοι οι παλιοί Αθηναίοι να φύγουν προς τα προάστια. Τώρα ανενόχλητοι το υποβαθμισμένο κέντρο θα έπαιζε στο χρηματιστήριο αξιών και στις οικοδομικές φούσκες. Φρεναπάτη Μπαίνοντας στο «αστυνομοκρατούμενο», εξωτερικά, Εθνικό Θέατρο (αυτό μου θυμίζει Χούντα) αφέθηκα σ’ έναν άλλο κόσμο. Αυτόν του Θεάτρου. Το υπέροχο κτήριο του Ζiller μου έφτιαχνε την χαλασμένη μου διάθεση. Όταν έσβησαν τα φώτα η φρεναπάτη του θεάτρου με συνεπήρε και η ψευδαίσθηση που δημιούργησε η μαγική μπαγκέτα του Μαυρίκιου (δεν είναι η πρώτη φορά) με παρέσυρε σε άλλους παραμυθένιους κόσμους. Εκεί που υπάρχουν οι καλοί και διδακτικοί μάγοι, οι ψεύτικοι ιππότες, οι τραγικοί και ποιητικοί έρωτες, οι σεξουαλικές αισθήσεις, το αίμα των φαύλων και η στενομυαλιά των γονιών. Μηχανές, οπτικές ψευδαισθήσεις, video, κοστούμια, καθρέφτες, βελούδινα καθίσματα ακόμα κι εμείς οι θεατές μέσα στο έργο του Corneille και του Μαυρίκιου.
Η «Φρεναπάτη» τέλειωσε κι εμείς ξαναβγήκαμε στη «φρενίτιδα» και στην «απάτη» της οδού Αγίου Κωνσταντίνου. Μακάρι αυτό που βλέπαμε έξω να ήτανε μια φρεναπάτη. Δυστυχώς όμως δεν ήταν.
Οι φωτογραφίες του PC και ΔΜ είναι από το διαδίκτυο (Wikipedia). Του κέντρου των Αθηνών από την «Καθημερινή» και της σκηνής της «Φρεναπάτης» από τον ιστότοπο του Εθνικού Θεάτρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Φρενήτις, Απάτη, Φρεναπάτη"