«Ένα μπουζούκι ταξιδεύει ως την Αμβέρσα»

Με πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού ντουέτου της Πόλυς Ρουμελιώτη και του Kris Kaerts, το ποταμόπλοιο De Ark (Η Κιβωτός) θα σαλπάρει από τις Βρυξέλλες το Σάββατο 20 Μαΐου 2023, διασχίζοντας το παλαιότερο κανάλι του Βελγίου, με σκοπό να παραδώσει το «Μπουζούκι του Γιώργου Νταλάρα» στο Μουσείο Vleeshuis στην Αμβέρσα. Η δωρεά αυτού του μουσικού οργάνου σηματοδοτεί την έναρξη του πρότζεκτ IN ΣKIPPERΣTREET, ενός φλαμανδο-ελληνικού έργου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς για τους Έλληνες ναυτικούς στην Αμβέρσα και την επιρροή της παρουσίας τους στην πόλη.

Είναι η πρώτη φορά που ένα ελληνικό μουσικό όργανο εντάσσεται στη συλλογή του Μουσείου Vleeshuis | Klank van de stad (‘Ηχος της πόλης). Αυτό το μουσείο μουσικής, που βρίσκεται στην πρώην συνοικία των καπεταναίων, αφηγείται την ιστορία 600 ετών μουσικής ιστορίας στην Αμβέρσα. Δεδομένης της ιστορικής συνύπαρξης του μπουζουκιού με την πόλη της Αμβέρσας, δεν θα μπορούσε επομένως να λείπει από τη συλλογή. Το εν λόγω όργανο αποτελεί δωρεά του Έλληνα πασίγνωστου καλλιτέχνη Γιώργου Νταλάρα. Με αυτήν την προσφορά, ο Γιώργος Νταλάρας τιμά και τον ίδιο του τον πατέρα, ο οποίος έζησε στο Βέλγιο ως μουσικός για πολλά χρόνια.

Ελληνική αποικία στην Αμβέρσα
Το Schipperskwartier (η συνοικία των καπεταναίων) φιλοξένησε μια ελληνική αποικία εμπόρων και επιχειρηματιών στις δεκαετίες 1950-80, που αναπτύχθηκε γύρω από την «έδρα» των Ελλήνων ναυτικών. Σε όλα τα καφέ ακουγόταν ζωντανή μουσική. Συχνά μουσικοί και χορευτές έφταναν στην Αμβέρσα από την Ελλάδα ειδικά για τον σκοπό αυτό.

Το μπουζούκι ήταν αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της σκηνής. Οι μουσικοί κυκλοφορούσαν στο Βέλγιο και έμεναν για μικρά ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα στις Βρυξέλλες, στο Λιμβούργο, στην περιοχή των ορυχείων της Βαλλονίας. Ο Wannes van de Velde, Βέλγος μουσικός που μεγάλωσε στην πόλη, εμπνεύστηκε επίσης από αυτούς. Αυτοί οι ελληνικοί χώροι, τα μαγαζιά ή μπουζούκια έγιναν επίσης πολύ δημοφιλείς μεταξύ των «απλών» Βέλγων, ιδίως μετά την ταινία Zorba the Greek (1964). Όλοι ήθελαν να χορέψουν συρτάκι!

Άυλη πολιτιστική κληρονομιά
Το καλλιτεχνικό δίδυμο Poli Roumeliotis και Kris Kaerts εργάζεται εδώ και χρόνια γύρω από την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στις Βρυξέλλες και την Αμβέρσα. Η Πόλυ Ρουμελιώτη, Ελληνίδα τρίτης γενιάς στο Βέλγιο, εξηγεί την έμπνευσή της: «Το μπουζούκι και το παίξιμο του μπουζουκιού καταχωρήθηκαν πρόσφατα ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά και στη Φλάνδρα. Αυτό είναι προφανώς ένα σημαντικό μήνυμα. Πράγματι, η μεταναστευτική κληρονομιά έχει βαθιές ρίζες σε αυτά τα μέρη. Μερικές φορές περισσότερο απ” όσο πολλοί συνειδητοποιούν. Μετατρέποντας τη δωρεά ενός οργάνου στη συλλογή σε μια φυσική- ποιητική εμπειρία, θέλουμε να αφυπνίσουμε και να εμπλέξουμε τις κοινότητες πολιτιστικής κληρονομιάς: αυτή είναι η κληρονομιά σας! Μην την αφήσετε να χαθεί! Δώστε της μια θέση ανάμεσα σε όλη αυτή την άλλη όμορφη κληρονομιά που μοιραζόμαστε μαζί!»

Περιήγηση στη διώρυγα

Το Σάββατο 20 Μαΐου, το μπουζούκι θα αναχωρήσει από τις Βρυξέλλες με πλοίο νωρίς το πρωί. Το όργανο θα συνοδεύεται στο ταξίδι του στο κανάλι από 80 συμπαραστάτες από όλο το Βέλγιο, μεταξύ των οποίων 12 μουσικοί. Στην προκυμαία της Αμβέρσας, μια επιτροπή μουσικής υποδοχής θα περιμένει την αντιπροσωπεία. Η αναμενόμενη ώρα άφιξης είναι 3μμ, αλλά μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Στη συνέχεια, όλη η ομάδα θα παρελάσει μαζί σε πομπή μέσω της Grote Markt (Αγορά) της Αμβέρσας στο Μουσείο Vleeshuis για την εορταστική παράδοση του μπουζουκιού. Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να έρθουν και να παρακολουθήσουν την πομπή. Η παράδοση στο Μουσείο Vleeshuis γίνεται μόνο με πρόσκληση. Το μπουζούκι θα εκτίθεται στο μουσείο από τις 21 Μαΐου.

Η οδύσσεια του μπουζουκιού στη διώρυγα είναι δυνατή χάρη σε ένα επιτυχημένο crowdfunding. Με την υποστήριξη της κυβέρνησης των Βρυξελλών, αυτό το πρωτότυπο κομβόι θα μαγνητοσκοπηθεί. Το έργο ΙΝ ΣKIPPERΣTREET περιλαμβάνει επίσης ένα τμήμα προφορικής ιστορίας (συνεντεύξεις), περιπάτους στην παλιά Ελληνική συνοικία, τη σύνταξη ενός Χρονικού της πόλης, τη συλλογή υλικού εικόνας και τεκμηρίωσης που θα καταλήξει σε μια έκθεση το επόμενο έτος. Εταίροι είναι οι ErfgoedLab Antwerpen, τα μουσεία Vleeshuis, MAS και Red Star Line Museum, το τμήμα του πανεπιστημίου της Αμβέρσας Centrum voor stadsgeschiedenis UA, το αρχείο KADOC, PARCUΜ και το Ελληνικό Σπίτι του Ναύτη που είναι και η Ελληνική κοινότητα της Αμβέρσας.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Θα θέλατε και εσείς να αποχαιρετίσετε ή να καλωσορίσετε το μπουζούκι; Μπορείτε να το κάνετε στις Βρυξέλλες στο Bécokade (πλατεία Sainctelette) από τις 09.00 και στην Αμβέρσα στο Steenplein από τις 15.00. Η ζωντανή μουσική θα είναι πάντα εκεί!

Περισσότερες πληροφορίες:
Kris Kaerts (kris.kaerts@gmail.com – 0473/71.04.55) – www.kriskaerts.be
Πόλυ Ρουμελιώτη (poli@polynikis.be – 0494/14.45.96) – www.polynikis.be