Άννα Γερολυμάτου: «Η γυναίκα εξελίσσεται και μεταμορφώνεται μέσα στο χρόνο χωρίς ποτέ να χάνει την ταυτότητά της»

Στα εγκαίνια της ατομικής της έκθεσης Digital Utopia, την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου, στην γκαλερί ArtZone42 στην Αθήνα, η Αννα Γερολυμάτου υποδέχτηκε το Newsville.be και τον Γιάννη Δήμα.

Σε μια στιγμή επιστροφής, στοχασμού και δημιουργικής εξέλιξης έντεκα χρόνια μετά την πρώτη της προσωπική παρουσία στην ίδια γκαλερί, η καλλιτέχνιδα επιστρέφει «στον γενέθλιο τόπο» με ένα σύνολο έργων που αποκαλύπτει όχι μόνο την τεχνική της διαδρομή, αλλά και την εσωτερική της αλληλουχία: τις εμπειρίες, τους κραδασμούς, τις μνήμες και τις προσδοκίες που τροφοδοτούν τη φαντασία της. Όπως η ίδια έχει επισημάνει στο παρελθόν, τα προσωπικά της βιώματα και ο συναισθηματικός της κόσμος είναι άρρηκτα δεμένα με τις εικόνες που δημιουργεί: Χαρά, λύπη, έρωτας, τρυφερότητα, νοσταλγία και ελπίδα συνυπάρχουν σαν στρώσεις φωτός πάνω σε έναν καμβά που δεν σταματά να μεταμορφώνεται.

Αυτή η ανάγκη έκφρασης –να αποτυπώνει «ό,τι αισθάνεται» και ταυτόχρονα να ανακαλύπτει νέους δρόμους– οδηγεί την Άννα Γερολυμάτου στον ψηφιακό πειραματισμό, σε μια δημιουργικότητα που, όπως λέει, τη βοηθά να ισορροπεί και να ανοίγει ορίζοντες. Η Digital Utopia είναι αποτέλεσμα αυτής της εξελικτικής διαδικασίας: ένα ταξίδι στον κόσμο της γυναίκας, της μνήμης, της φαντασίας και της τεχνολογίας. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η καλλιτέχνιδα μιλά για το πέρασμά της στην ψηφιακή τέχνη, για την αέναη σχέση της με την αυτογνωσία και το συναίσθημα, καθώς και για το πώς βλέπει την τέχνη να μεταμορφώνεται στο κατώφλι μιας εποχής όπου οι εικόνες –αλλά και οι δυνατότητες– πολλαπλασιάζονται.

Η Άννα Γερολυμάτου με τον αρχισυντάκτη του Newsville.be Γιάννη Δήμα (Photo credit Fanis Logothetis)

Κυρία Γερολυμάτου, έντεκα χρόνια μετά την πρώτη προσωπική σας έκθεση στην Αθήνα, επιστρέφετε στην γκαλερί ArtZone42 και στο αθηναϊκό κοινό. Πείτε μας δύο λόγια για αυτή σας την επιλογή.

Η έκθεση Digital Utopia (Ψηφιακή Ουτοπία) είναι η δεύτερη ατομική μου έκθεση στην γκαλερί ArtZone42 στην Αθήνα. Επιστρέφω στον φιλόξενο χώρο της μετά από 11 χρόνια περιπλάνησης και συμμετοχής σε μεγάλες εκθέσεις κυρίως στην Ευρώπη.

Σήμερα στην Αθήνα, τον γενέθλιο τόπο μου, παρουσιάζονται 45 δημιουργίες μου.

Περνώντας στο καθαρά εικαστικό κομμάτι, ποιες είναι οι δημιουργίες που επιλέξατε για την έκθεση αυτή; Με τι θα έρθει αντιμέτωπος ο επισκέπτης της DIGITAL UTOPIA;

Στην Ψηφιακή Ουτοπία, η επιλογή του τίτλου συνάδει ακριβώς με αυτό που παρουσιάζω. Δηλαδή, μια σειρά από ουτοπικές εικόνες, όπου κύριο στοιχείο είναι η γυναίκα και τα διάφορα πρόσωπά της, τα οποία βλέπω μέσα από τις δικές μου προσλαμβάνουσες. Η γυναίκα μια πολυδιάστατη ύπαρξη, γεμάτη αντιθέσεις, όνειρα και ρόλους που διαμορφώνουν συνεχώς την ταυτότητά της. Αυτά τα πρόσωπα που αντανακλούν τις διαφορετικές πτυχές της ζωής της, τις εμπειρίες, τις επιλογές της. Η γυναίκα που εξελίσσεται και μεταμορφώνεται μέσα στο χρόνο χωρίς ποτέ να χάνει την ταυτότητά της. Ένα πλάσμα ζωντανό, πολύπλευρο, αέναο μέσα σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και έκφρασης που σίγουρα ταυτίζεται και με το δικό μου ταξίδι.

Στα έργα που παρουσιάζω σε αυτή την έκθεση όμως υπάρχουν και έργα με άλλα θέματα εκτός της γυναίκας καθώς η φαντασία μου με οδήγησε και σε άλλα μονοπάτια. Με βάση τα συναισθήματα τα οποία είναι πολύπλοκα και πολυδιάστατα και επηρεάζουν την ανθρώπινη εμπειρία και συχνά είναι δύσκολα να κατανοηθούν, προσπάθησα μέσα από τις χρωματικές αφηγήσεις που δημιούργησα, να προτείνω μια σειρά από έργα που ορίζονται από την επιθυμία μου φορές να επιστρέφω σε στιγμές του παρελθόντος, δίνοντας πολλές νότες νοσταλγίας αλλά πάντα με μια αισθητική να αγγίζει τον κόσμο της ονειρικής ατμόσφαιρας.

Στη δουλειά που παρουσιάζω σε αυτή την έκθεση μου δειλά ξεκίνησα και τη δημιουργία κινούμενων εικόνων και μικρών βίντεο, όπου εδώ πλέον μιλάμε για πειραματισμό με generative art. Το μέρος αυτό της δουλειάς μου παρουσιάζεται ήδη στο YouTube, όπου όποιος ενδιαφέρεται μπορεί την να παρακολουθεί μέσα από το κανάλι μου.

Σε παλαιότερη συνέντευξή μας είχαμε συζητήσει τόσο για τα κίνητρα της εικαστικής δημιουργίας όσο και για την τεχνοτροπία, τη χειροποίητη διαδικασία και τις πρώτες ύλες των έργων. Στην έκθεση DIGITAL UTOPIA βλέπουμε ξεκάθαρα την επιλογή και τον διάλογο με το ψηφιακό στοιχείο. Ποια είναι η ανάγκη έκφρασης μέσα από τη σύγχρονη τεχνολογία;

Στο διάστημα που μεσολάβησε από την τελευταία ατομική μου έκθεση στην Τήνο το 2022 έως την Αθήνα το 2025, πέρασα σε άλλη πλατφόρμα εργασίας, την ψηφιακή. Καθώς έχουμε μπει πλέον σε ένα άλλο κόσμο, ψηφιακό και σίγουρα ουτοπικό, κατά την προσωπική μου άποψη, η τέχνη αυτή επιτρέπει πολλή σκέψη και προκλήσεις σε κρίσιμα και μη ζητήματα. Η ψηφιακή τέχνη επιτρέπει σε μεγαλύτερο κοινό να έρθει σε επαφή με έργα που προηγουμένως ήταν λιγότερο προσβάσιμα.

Αναλογιζόμενη πως η ζωή είναι μια αέναη κυκλικότητα και ότι ο καθένας μας μέσα σε αυτό το εφήμερο την αντιλαμβάνεται με χιλιάδες αποχρώσεις, αποφάσισα να εκθέσω τις ονειροπολήσεις μου μέσα από το ψηφιακό κολάζ. Η μετάβαση στην ψηφιακή τέχνη ήταν ένα πείραμα με εντυπωσιακά αποτελέσματα για εμένα προσωπικά. Ξεκίνησα μια ημέρα να χαράζω καινούργιους δρόμους και κατευθύνσεις, μια επιλογή μέσα από τα πολλά και διαφορετικά μου βιώματα.

Τα έργα μου είναι εμπνευσμένα κυρίως από τα αναγνώσματά μου, την λογοτεχνία αλλά και την ποίηση.

Η Generation Alpha, η οποία «γεννήθηκε» περίπου από το 2010 και μετά, είναι η πρώτη γενιά που ανήκει εξ ολοκλήρου στον 21ο αιώνα και χαρακτηρίζεται από την πλήρη τεχνολογική της εξοικείωση και τις προηγμένες δεξιότητές της. Η συνομιλία σας με το κοινό πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια;

Οι σκέψεις μου γύρω από την ψηφιακή τέχνη είναι πολλές. Στις εκθέσεις που έχω δει εκτός Ελλάδας, το κοινό την χειροκροτεί καθώς έχει εξελιχθεί ραγδαία τόσο στον τρόπο δημιουργίας όσο και στην αντίληψη της τέχνης. Το τοπίο της αγοράς έχει αλλάξει, επιτρέποντας τη ψηφιακή ιδιοκτησία και συλλεκτικότητα, με κάποιες αμφιλεγόμενες πτυχές όσον αφορά την ηθική και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Γενικότερα, η ψηφιακή τέχνη χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για να εκφράσει κοινωνικά μηνύματα και να αμφισβητήσει κατεστημένες αντιλήψεις. Είναι μια συναρπαστική και δυναμική πραγματικότητα που συνεχίζει να εξελίσσεται με τις αδιάκοπτες τεχνολογικές εξελίξεις.

Όμως, όπως όλες οι τέχνες έτσι και αυτή έχει τις δυσκολίες της. Με σωστή ενημέρωση όμως και προσεκτική χρήση, αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν. Το σίγουρο είναι ότι και εδώ μιλάμε για πολλές και διαφορετικές προσκλήσεις όπως υπερπληθώρα εικόνων, κορεσμό αλλά και ψυχολογικές προκλήσεις λόγω σύγκρισης και ανταγωνισμού και φυσικά το πρόβλημα της αυθεντικότητας και της αξίας των έργων.

Θέλοντας και μη, η εποχή μας χαρακτηρίζεται από έντονο διάλογο αναφορικά με τη χρήση της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της ζωής μας, ακόμα και στην Τέχνη. Ένα νέο κομμάτι, αυτό της τεχνητής νοημοσύνης, δείχνει πως ακόμη και η εικαστική δημιουργία μπορεί να γεννηθεί εκτός της ανθρώπινης δυνατότητας. Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την Τέχνη σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον;

Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην τέχνη, χωρίς ακόμα να έχω εντάξει μέσα στη δουλειά μου την τεχνική νοημοσύνη, επεκτείνει τις δυνατότητες της παραδοσιακής δημιουργίας με υλικά. Μου δίνει τη δυνατότητα να «κατασκευάσω» τις σκέψεις μου με πιο πολλά στοιχεία και να φτιάξω ένα ακόμα πιο φαντασιακό κόσμο. Επομένως, εμπλουτίζει το καλλιτεχνικό πεδίο, προσφέροντάς μου νέα εργαλεία για τις δημιουργίες μου. Ο πειραματισμός γίνεται και εδώ συναρπαστικός κυρίως γιατί χρησιμοποιώ διαφορετικά λογισμικά, χωρίς κανένα περιορισμό. Ο ψηφιακός πειραματισμός μου επιτρέπει να να βλέπω αμέσως τα αποτελέσματα των αλλαγών που κάνω, να τις προσαρμόζω άμεσα, ένα στοιχείο που ενισχύει τη δημιουργική διαδικασία. Φυσικά, αυτή η ευελιξία και άμεση ανατροφοδότηση μου δίνει τη δυνατότητα να εκφράζομαι όπως ακριβώς έχω φανταστεί αυτό που θέλω να δημιουργήσω.

Η ψηφιακή τέχνη έχει κάνει τα πρώτα βήματά της με τη χρήση υπολογιστών για τη δημιουργία γραφικών και εικόνων με πρωτοπόρους καλλιτέχνες τον γερμανό μαθηματικό και καλλιτέχνη Frieder Nake, τον Harold Cohen, ο οποίος δημιούργησε το πρόγραμμα AARON, ένα από τα πρώτα προγράμματα που παράγει αυτόματα ζωγραφικά έργα, την Vera Molnár, μια από τις πρώτες γυναίκες που από τη δεκαετία του 1960 πειραματίζεται με γεωμετρικά μοτίβα μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή έως σήμερα με τον Beeple, ο οποίος έγινε γνωστός για τα καθημερινά ψηφιακά έργα του και την πώληση του ΝFT Everydays: The first 5000 days, το οποίο πωλήθηκε για πολλά εκατομμύρια δολάρια, αλλά και τον PAK, ένα μυστηριώδη καλλιτέχνη ο οποίος πειραματίζεται με αφηρημένες μορφές, γνωστός για καινοτόμες προσεγγίσεις στην ψηφιακή ιδιοκτησία και φυσικά πολλοί άλλοι καλλιτέχνες.

Ποια είναι τα προσωπικά και τα καλλιτεχνικά σας σχέδια για το 2026;

Με ρωτάτε για τα μελλοντικά μου σχέδια. Δεν ξέρω να πω με σιγουριά που θα με οδηγήσει η τεχνολογία, καθώς καθημερινά έρχομαι σε επαφή με καινούργια εργαλεία που δίνουν όλο και περισσότερες δυνατότητες.

Όμως στα σχέδια μου εντάσσεται και μια τελείως διαφορετική άποψη, η οποία θα καθορίζεται από την απλότητα και την καθαρότητα των μορφών με μια επιστροφή στη ζωγραφική. Μινιμαλιστική ζωγραφική σε συνδυασμό με κάποιες κατασκευές από διάφορα υλικά. Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσω για αυτή την παρουσίαση καθώς ακόμα είμαι στη διαδικασία της έμπνευσης. Είναι μια επιλογή η οποία θα προωθήσει την απομυθοποίηση της πολυπλοκότητας των έως σήμερα έργων μου, μέσα από την οποία θα προσπαθήσω να ισορροπήσω την εύρεση της ουσίας στα βασικά στοιχεία της μορφής και του χρώματος.

H έκθεση DIGITAL UTOPIA της Άννας Γερολυμάτου εκτίθεται στον χώρο της γκαλερί ArtZone42 (Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου 42, Αθήνα) έως τις 28 Νοεμβρίου 2025.

Μπορείτε να βρείτε την Άννα Γερολύματου στο Facebook και το Instagram

Photo credits: Newsville.be

Photo cover credits: Fanis Logothetis