«Café Belgica», λεύκωμα του φωτογράφου Harry Gruyaert

Εδώ και αρκετά χρόνια ο γνωστός φωτογράφος Harry Gruyaert κάνει δεύτερες επισκέψεις στο κολοσσιαίο αρχείο του. Ετοιμάζοντας το βιβλίο/DVD Made in Belgium για την καινούργια συλλογή με τίτλο «A Sense of Place» του εκδοτικού οίκου Fifty One Publication, του ήρθε η ιδέα ενός βιβλίου για τα καφέ του Βελγίου.

Το πνεύμα των καφέ στο Βέλγιο είναι διαφορετικό από ό,τι στη Γαλλία, όπως διαβεβαιώνει ο φωτογράφος· «η μεγάλη διαφορά στα βέλγικα καφέ είναι ότι δεν υπάρχει πάγκος. Πρέπει να κάτσεις» διευκρινίζει. Αυτά τα δημοφιλή καφέ είναι η νεότητα του Harry Gruyaert. «Οι πιο τρελές μου νύχτες ήταν στο Βέλγιο. Αυτό το μπαρ ήταν ανοιχτό μέχρι τις 6 το πρωί έως ότου φύγει ο τελευταίος πελάτης. Παντού, τα ίδια. Οι σοβαροί άνθρωποι δεν έβγαιναν πριν τα μεσάνυχτα» θυμάται.

Αφού ταξίδεψε στον κόσμο για πολύ καιρό, ο Harry Gruyaert επέστρεψε στη γενέτειρά του με το Café Belgica. Ο φωτογράφος από την Αμβέρσα εστίασε στα βελγικά καφέ, αληθινά καταφύγια όπου οι μπίρες και οι καφέδες συνδιαλέγονται με τους θαμώνες και τους περαστασιακούς πελάτες. Στις εικόνες του αντιλαμβανόμαστε τη συνοχή και την απλή ευχαρίστηση που βρίσκει ο καθένας στα μέρη αυτά.

Η μπίρα είναι πανταχού παρούσα στις φωτογραφίες του Gruyaert, διάσπαρτη με μερικούς καφέδες εδώ κι εκεί και, σε σπάνιες περιπτώσεις, σαμπάνια. Αλλά αν ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά, θα παρατηρήσουμε ότι δεν υπάρχει ούτε ένα ποτήρι κρασί στον ορίζοντα. «Στο Βέλγιο, δεν πίνουμε κρασί στα καφέ. Και υπάρχει ένας καλός λόγος. Ποτέ μην παραγγείλετε κρασί σε καφετέρια, εκτός αν θέλετε να έχετε ένα επικό hangover το επόμενο πρωί».

Φωτογραφημένα από το εσωτερικό ή πίσω από τα παράθυρά τους, αυτά τα καφέ φαίνονται αμετάβλητα στο χρόνο, προστατευμένα από τις φωτεινές επιγραφές τους, βυθισμένα στην απαρχαιωμένη τους διακόσμηση. Πάγκοι, τασάκια και ποτήρια αποτελούν το σκηνικό για την καθημερινή ζωή των κατοίκων που ζουν κοντά σε αυτές τις ανέγγιχτες εγκαταστάσεις. Ωστόσο, παρά την εμφάνιση αυτή, οι ταμπέλες των διάσημων βελγικών καφέ σταδιακά σβήνουν. Από τις 50.000 καφετέριες που λειτουργούσαν πριν από 50 χρόνια, τώρα έχουν απομείνει κάτι λιγότερο από 10.000. Οι εικόνες του Harry Gruyaert μπορεί μια μέρα να είναι οι τελευταίες μαρτυρίες της ύπαρξής τους.