Μπορούμε να επιστρέψουμε στο φαρμακείο μας φάρμακα που δεν έχουν ανοιχτεί;

Κατ” αρχήν, ο γενικός κανόνας λέει ότι τα φαρμακεία στο Βέλγιο δεν μπορούν να πάρουν πίσω τα φάρμακα που έχουν πωληθεί ούτε θα αποζημιώνουν τους πελάτες, ακόμη και αν η συσκευασία είναι ακόμη κλειστή και τα φάρμακα δεν έχουν λήξει. Αυτή είναι η επίσημη γραμμή της Φλαμανδικής Ένωσης Φαρμακοποιών. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα. Εναπόκειται τελικά στον εκάστοτε φαρμακοποιό να αποφασίσει εάν θα σας κάνει επιστροφή χρημάτων ή όχι.

Μια πελάτισσα αναφέρει ένα περιστατικό στο οποίο ήταν παρούσα: «Ήμουν στο φαρμακοποιό όταν ήρθε ένας ηλικιωμένος κύριος με φάρμακα που δεν χρειαζόταν πια. Ο φαρμακοποιός τα πήρε και του έδωσε πίσω τα χρήματα. Μήπως αυτό το φάρμακο μεταπωλείται στη συνέχεια σε άλλους πελάτες;» αναρωτιέται. «Και αν ναι, επιτρέπεται όντως αυτό;».

Μια άλλη γυναίκα έχει μια διαφορετική ιστορία. Μετά την επέμβαση στα μάτια του συζύγου της, της είχε απομείνει ένα κλειστό κουτί με φάρμακα. Ρώτησε στο φαρμακείο αν μπορούσε να επιστρέψει το κουτί. «Ο φαρμακοποιός αρνήθηκε, παρόλο που το κουτί ήταν κλειστό και ήταν ακόμα καλό μέχρι το 2025. Μου κόστισε 36 ευρώ. Πώς είναι δυνατόν;»

Στη μία περίπτωση, ο ασθενής παίρνει τα χρήματά του πίσω, στην άλλη όχι. Πώς λειτουργεί; Αυτός είναι ο γενικός κανόνας: ό,τι έχει πωληθεί, έχει πωληθεί.

Διασφαλίσεις

Σύμφωνα με τον Hendrik De Rocker της Ένωσης Φαρμακοποιών, η αρχή είναι σαφής: τα φάρμακα που πωλούνται γενικά δεν επιστρέφονται στο φαρμακείο, ακόμη και αν δεν έχουν ανοιχτεί. «Οι συνθήκες και οι χρόνοι αποθήκευσης είναι απαραίτητες για την ασφάλεια και την ποιότητα του φαρμάκου. Οι φαρμακοποιοί δεν μπορούν πάντα να εγγυηθούν ότι το φάρμακο, μόλις πουληθεί, θα αποθηκευτεί στις σωστές συνθήκες από τον ασθενή».

Στην περίπτωση της μιας ακροάτριας, το φαρμακείο απλώς ακολούθησε τους κανόνες. Ωστόσο, ο άνθρωπος στο πρώτο παράδειγμα, πήρε τα χρήματά του πίσω. Ο φαρμακοποιός έφταιγε εδώ; «Όχι, η επιστροφή και η αποζημίωση φαρμάκων μπορεί να είναι μια επιλογή. Αλλά υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται», εξηγεί ο Hendrik De Rocker. «Εάν ένα κουτί πρέπει να επιστραφεί εντός 10 ημερών για κάποιο λόγο και η πώληση δεν έχει ακόμη αναφερθεί στο Εθνικό Ινστιτούτο Ασφάλισης Υγείας και Αναπηρίας (RIZIV), η κατάσταση του φαρμάκου στη βάση δεδομένων μπορεί να προσαρμοστεί. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το φαρμακείο μπορεί κάλλιστα να πάρει πίσω το κουτί και να του επιστρέψει τα χρήματα και μετά να συμπεριληφθεί ξανά στο απόθεμα».

Δεν είναι όμως αυτή η μόνη προϋπόθεση. Εκτός από το ότι η συσκευασία δεν πρέπει να έχει ανοιχτεί, πρέπει επίσης να τηρείται η θερμοκρασία αποθήκευσης. Με απλά λόγια, αν το κουτί δεν έχει ανοιχτεί και έχει αποθηκευτεί υπό τις σωστές συνθήκες, ο φαρμακοποιός μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο επιστροφής. Αλλά αυτό είναι μια ατομική αξιολόγηση από το φαρμακείο και για να είμαστε σαφείς, δεν είναι δικαίωμα του ασθενούς να ζητήσει τα χρήματά του πίσω.

Κάθε φάρμακο παρακολουθείται

Κάθε φάρμακο μπορεί να παρακολουθείται από την παραγωγή μέχρι τον ασθενή. «Χάρη στους μοναδικούς γραμμωτούς κώδικες 2D που είναι υποχρεωτικοί σε όλα τα φάρμακα στην Ευρώπη, μπορεί να εντοπιστεί η προέλευση κάθε κουτιού. Ο κωδικός αποτελεί μέρος της Οδηγίας για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα και περιέχει έναν μοναδικό αριθμό που συνδέεται με μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων. Αυτό επιτρέπει να εντοπίζονται όλα τα βήματα που συνδέονται με τη φαρμακευτική αγωγή που πρέπει να ακολουθηθεί, από το εργοστάσιο στο φαρμακείο και τελικά στον ασθενή».

Εκτός από αυτόν τον μοναδικό κωδικό, πρέπει επίσης να υπάρχει ένα μέσο ελέγχου ότι η συσκευασία δεν έχει ανοιχτεί, για παράδειγμα κάποια σφραγίδα. «Αυτά τα χαρακτηριστικά ασφαλείας διασφαλίζουν ότι οι ασθενείς δεν λαμβάνουν πλαστά φάρμακα από το φαρμακείο. Μόλις ένα κουτί πωληθεί σε ένα φαρμακείο, διαγράφεται σε αυτήν τη βάση δεδομένων».

Τι γίνεται με τα ληγμένα φάρμακα;

Τι κάνετε με τα υπολείμματα φαρμάκων που έχουν λήξει; Πρέπει πάντα να επιστρέφετε το ληγμένο φάρμακο στο φαρμακείο. Το αν η συσκευασία έχει ανοιχτεί ή όχι δεν έχει σημασία. Τα υπολείμματα συλλέγονται δωρεάν από τους φαρμακοποιούς.

«Σε όλα τα επίπεδα – από το φαρμακείο μέχρι τον κατασκευαστή – συνεργαζόμαστε για την επεξεργασία φαρμάκων, με ασφαλή τρόπο. Μετά τη συλλογή, το φάρμακο αποτεφρώνεται από τη Φλαμανδική Υπηρεσία Δημοσίων Απορριμμάτων (OVAM)».

«Ποτέ μην ρίχνετε φάρμακα στην αποχέτευση και μην τα πετάτε μαζί με τα σκουπίδια. Η πιθανότητα να βλάψει το περιβάλλον είναι πολύ μεγάλη. Τα αντιβιοτικά, για παράδειγμα, δεν πρέπει να καταλήγουν στα λύματα», καταλήγει ο Hendrik De Rocker.