500 μέρες χωρίς κυβέρνηση στις Βρυξέλλες – το χρονικό

Στις 9 Ιουνίου 2024, οι Βέλγοι προσήλθαν στις κάλπες για τις ευρωπαϊκές, εθνικές και περιφερειακές εκλογές. Πεντακόσιες μέρες αργότερα, η πρωτεύουσα της Ευρώπης εξακολουθεί να λειτουργεί «στο ρελαντί», με την κυβέρνηση περιορισμένη στα τρέχοντα ζητήματα και τις πολιτικές διαπραγματεύσεις να κινούνται σε φαύλο κύκλο. Ακολουθεί μια αναδρομή στα βασικά επεισόδια αυτής της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης.

Μια ελπίδα μικρής διάρκειας για τον David Leisterh

Στις 9 Ιουνίου 2024, με την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων στις Βρυξέλλες, το Mouvement Réformateur (MR) αναδεικνύεται πρώτο κόμμα. Ο επικεφαλής του, David Leisterh, φαινόταν τότε έτοιμος να αναλάβει τα ηνία ως νέος υπουργός-πρόεδρος της Περιφέρειας των Βρυξελλών. Όμως, πολύ σύντομα, οι ελπίδες αυτές άρχισαν να ξεθωριάζουν.

Η αποχώρηση των Groen

Τον Σεπτέμβριο του 2024, η ορισθείσα διαπραγματεύτρια των Ολλανδόφωνων, Elke Van den Brandt του κόμματος Groen, αποχωρεί από τις συνομιλίες. Αιτία: μια βαθιά διαφωνία για τη Ζώνη Χαμηλών Εκπομπών (LEZ). Οι γαλλόφωνοι, με επικεφαλής το MR, ήθελαν να επιταχύνουν την εφαρμογή της, ενώ οι ολλανδόφωνοι κατήγγειλαν ότι αυτό γίνεται με τρόπο αυταρχικό. Ήταν το πρώτο μεγάλο μπλοκάρισμα — και η πρώτη ρωγμή.

Το τελεσίγραφο στους ολλανδόφωνους

Το φθινόπωρο του 2024, μετά τις δημοτικές εκλογές, ο David Leisterh θέτει τελεσίγραφο: μέσα σε δύο εβδομάδες να σχηματιστεί πλειοψηφία, διαφορετικά το MR, οι Les Engagés και το PS θα προχωρούσαν μόνοι τους σε διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης. Όμως το PS αντιδρά κάθετα — δεν συζητά συνεργασία με τη N-VA. Οι Écolo αρνούνται επίσης να συμμετάσχουν. Το αποτέλεσμα: πλήρες αδιέξοδο.

Το δίδυμο των informateurs

Τον Φεβρουάριο 2025, ο Leisterh επιχειρεί νέο γύρο συζητήσεων, χωρίς αποτέλεσμα. Ορίζεται τότε δίδυμο διερευνητών: ο Christophe De Beukelaer (Les Engagés) και η Elke Van den Brandt (Groen). Όμως το Open VLD επιμένει: δεν θα συμμετάσχει σε καμία κυβέρνηση χωρίς την N-VA.

Η ιδέα για κυβέρνηση μειοψηφίας

Στο MR αρχίζει να συζητείται η ιδέα ενός κυβέρνησης μειοψηφίας. Και πάλι όμως, τίποτα δεν προχωρά. Πλησιάζουμε τις 365 μέρες χωρίς κυβέρνηση. Στα τέλη Μαΐου, το κόμμα του Georges-Louis Bouchez παρουσιάζει ένα 80σέλιδο σχέδιο πολιτικής δήλωσης, με στόχο να δώσει κατεύθυνση στα οικονομικά της Περιφέρειας. Ο στόχος ήταν να σχηματιστεί κυβέρνηση πριν από την Εθνική Εορτή του Βελγίου. Ούτε αυτό επετεύχθη.

Ο facilitateur Yvan Verougstraete

Μετά το καλοκαίρι, τον Σεπτέμβριο του 2025, ορίζεται Yvan Verougstraete (Les Engagés) ως «μεσολαβητής». Προτείνει μια ευρεία επτακομματική συμμαχία, χωρίς την N-VA. Όμως οι Φλαμανδοί φιλελεύθεροι του Open VLD απορρίπτουν κατηγορηματικά την πρόταση.

Οι διαπραγματεύσεις του προϋπολογισμού και η παραίτηση του Sven Gatz

Το Open VLD, με νέο πρόεδρο τον Frédéric De Gucht, επιστρέφει τελικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με έξι κόμματα — MR, Les Engagés, PS, Groen, Vooruit και το ίδιο. Στόχος: ο προϋπολογισμός του 2026 και η άρση του αδιεξόδου. Όμως, και πάλι, η πρόοδος είναι ελάχιστη. Το CD&V, που έχει αποκλειστεί από τις συζητήσεις, εκφράζει τη δυσαρέσκειά του. Και τότε, την περασμένη εβδομάδα, έρχεται νέο σοκ: ο υπουργός Προϋπολογισμού των Βρυξελλών, Sven Gatz, ανακοινώνει την παραίτησή του.

Η «τελική πρόταση» του David Leisterh

Μετά από νέα συνεδρίαση την Τρίτη, με αντικείμενο τη φορολογική πολιτική, προκύπτει νέο μπλοκάρισμα. Οι διαφορές παραμένουν αγεφύρωτες. Ο David Leisterh δηλώνει ότι θα παρουσιάσει την Τετάρτη μια «τελική πρόταση» για να γεφυρώσει τις αποστάσεις και να επιτύχει συμφωνία επί του συνολικού προϋπολογισμού.

500 μέρες αργότερα

Και κάπως έτσι, 500 μέρες μετά τις εκλογές, οι Βρυξέλλες εξακολουθούν να βρίσκονται χωρίς νέα κυβέρνηση, χωρίς υπουργό-πρόεδρο και χωρίς σαφή πολιτική κατεύθυνση.
Ενώ τα κόμματα συνεχίζουν τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις, τα κρίσιμα ζητήματα — κινητικότητα, στέγαση, προϋπολογισμός — παραμένουν σε εκκρεμότητα, αφήνοντας την καρδιά της Ευρώπης να λειτουργεί… με αυτόματο πιλότο.