Η συμμετοχή του ελληνικού ναυτικού στην Απόβαση της Νορμανδίας

6 Ιουνίου 1944: Ο ουρανός πάνω από το Καλέ σκοτείνιασε. Εκατοντάδες αεροπλάνα των συμμάχων έριχναν χιλιάδες αλεξιπτωτιστές. Οι Γερμανοί τους περίμεναν. Τα πολυβόλα κροτάλιζαν και χτυπούσαν τους αλεξιπτωτιστές στον αέρα. Εκπληκτικές βολές: Ούτε ένας δεν έφτασε στο έδαφος ζωντανός. Έπεφταν στη γη κι έμεναν ακίνητοι ή παρασέρνονταν από τα αλεξίπτωτα. Πραγματική σφαγή.

Πέρασαν ώρες, ώσπου οι Γερμανοί να πάψουν να γελάνε. Κι αυτό έγινε, όταν ανακάλυψαν πως οι αλεξιπτωτιστές που με τόση ευστοχία πολυβολούσαν, δεν ήταν παρά κούκλες. Πέντε συμμαχικές μεραρχίες είχαν αποβιβαστεί στις ακτές της Νορμανδίας δίχως σοβαρή αντίσταση με επικεφαλής τον στρατάρχη Μοντγκόμερι.

Συνολικά 176.000 άντρες και 20.000 οχήματα κατάφεραν να περάσουν εκείνη τη μέρα από την Αγγλία στην Γαλλία, η μεγαλύτερη συμμαχική στρατιωτική δύναμη της ιστορίας. Παρούσα και η Ελλάδα ανάμεσα στις συμμαχικές δυνάμεις, παρόλο που ακόμα βρισκόταν υπό Γερμανική κατοχή.

Στην απόβαση συμμετείχε το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό με τις Κορβέτες «Κριεζής» και «Τομπάζης», το Αντιτορπιλικό «Σαλαμίς» καθώς και πλοία του εμπορικού ναυτικού.

Οι δύο κορβέτες «Κριεζής» και «Τομπάζης», συμμετείχαν στην αποβατική επιχείρηση με το κωδικό όνομα Overlord, όπου στις 5 Ιουνίου έλαβαν απόρρητο σήμα με το οποίο ενημερώνονταν για την έναρξη της επιχείρησης και ανέλαβαν την συνοδεία της αποβατικής δύναμης των συμμάχων, μέσω θαλάσσιων ναρκοπεδίων, που είχαν δημιουργήσει  οι Γερμανοί στα στενά της Μάγχης.

Συγκεκριμένα,  οι ελληνικές κορβέτες συνόδευσαν τα πλοία που αποβίβασαν την 50η Βρετανική Μεραρχία στις ακτές της Γαλλίας (συγκεκριμένα στην ακτή Gold). Επιπλέον, τα ελληνικά πολεμικά πλοία παρέμειναν στα ανοικτά των ακτών εκτελώντας ναυτικό βομβαρδισμό προς κάλυψη των αποβατικών, καθώς και εγγύς αντιαεροπορική προστασία. Το απόγευμα της 6ης Ιουνίου και ενώ η μάχη μαίνονταν, γερμανικά αεροσκάφη εκδήλωσαν αεροπορική επίθεση εναντίον του συμμαχικού στόλου, η οποία αντιμετωπίστηκε από τα αντιαεροπορικά όπλα όλων των πλοίων χωρίς να σημειωθούν απώλειες στις ελληνικές ναυτικές δυνάμεις. Τις επόμενες δύο ημέρες, οι δύο κορβέτες ανέλαβαν να συνοδεύσουν τα εμπορικά και επιβατικά πλοία, που χρησιμοποιήθηκαν για την απόβαση, πίσω στους Βρετανικούς λιμένες απόπλου.

Πιο αναλυτικά, στις πρώτες εννέα μέρες, το «Κριεζής» συνόδευσε δύο νηοπομπές από το Πόρτσμουθ και μια νηοπομπή από το Φάλμουθ στη Νορμανδία. Μεταξύ 16 και 23 Ιουνίου έκανε επισκευές και καθαρισμό γάστρας στη δεξαμενή του Φάλμουθ, μεταξύ 23 και 29 Ιουνίου συνόδευσε νηοπομπές από την Ουαλία στην Κορνουάλη και από 7 Ιουλίου έως 10 Αυγούστου συνόδευσε εννιά νηοπομπές από το Πόρτλαντ των ΗΠΑ στη Νορμανδία.

Από την πλευρά του το «Τομπάζης» μέσα στις πρώτες είκοσι μέρες συνόδευσε επτά νηοπομπές από το Πόρτσμουθ στη Νορμανδία, μεταξύ 25 Ιουνίου και 12 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές μεταξύ Κορνουάλης και Σαουθάμπτον και έως τις 30 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές από το Φάλμουθ και το Σόλεντ στη Νορμανδία. Έως τις 9 Αυγούστου παρέμεινε στο Σαουθάμπτον για καθαρισμό λεβήτων και μεταξύ 11 – 16 Αυγούστου πραγματοποίησε ανθυποβρυχιακή περιπολία στα ανοικτά του Χερβούργου για την προστασία των αγωγών καυσίμων και των πλοίων πόντισης καλωδίων.

Οι έλληνες αξιωματικοί

Οι Αξιωματικοί του «Κριεζής» ήταν ο Πλωτάρχης Δημήτριος Κιοσσές, οι Ανθυποπλοίαρχοι Γρηγόριος Παυλάκης, Κλεάνθης Ζερβός, Ιωάννης Λαγωνίκας και Γεώργιος Βαζάκας, ο Σημαιοφόρος Δημήτριος Ματάλας και ο Έφεδρος Σημαιοφόρος Σταύρος Νιάρχος.

Στο «Τομπάζης» ήταν ο Πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος, οι Ανθυποπλοίαρχοι Παναγιώτης Παπαδιαμαντόπουλος, Νικόλαος Καλλιοντζής και Ρωμανός Νικολαΐδης, ο Σημαιοφόρος Θεόδωρος Λυμπεράκης και ο Έφεδρος Σημαιοφόρος Μιχαήλ Μαρής.

Σημαντική βέβαια ήταν και η συμβολή του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού στην απόβαση. Αν και δεν έχουν σωθεί τα αρχεία και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, είναι βέβαιο ότι πολλά Ελληνικά εμπορικά πλοία συγκαταλέγονταν στον τεράστιο συμμαχικό στόλο. Επίσης, δύο τουλάχιστον Ελληνικά πλοία βυθίστηκαν προκειμένου να αποτελέσουν τις βάσεις για την ανέγερση δύο τεχνητών λιμένων Μάλμπερι στα ανοικτά των νορμανδικών ακτών.

Ο Ναύαρχος Γρηγόρης Παυλάκης

Αξίζει να σταθούμε στον ναύαρχο Γρηγόρη Παυλάκη, τελευταίο έλληνα επιζώντα του ελληνικού πολεμικού ναυτικού που συμμετείχε στην Απόβαση της Νορμανδίας.

Ο Γρηγόρης Παυλάκης γεννήθηκε το 1921 στην Πάτμο. Ως ανθυποπλοίαρχος της κορβέτας «Κριεζής» και ύπαρχος του πλοίου, συμμετείχε σε ομάδα συνεργασίας ανάμεσα στις ελληνικές, γαλλικές, βελγικές και βρετανικές δυνάμεις, η οποία ήλεγχε τον βόρειο Ατλαντικό και προστάτευε τη θαλάσσια σύνδεση ανάμεσα στο Λίβερπουλ και τις ΗΠΑ.

Στις 6 Ιουνίου 1944 συμμετέχει στο πρώτο κύμα αποβίβασης στη Νορμανδία. Μετά τον πόλεμο, ο Γρηγόρης Παυλάκης υπηρέτησε σε ναρκαλιευτικά και αντιτορπιλικά. Από το 1960 έως το 1963 υπήρξε διοικητής του κέντρου εκπαίδευσης στον Πόρο. Αποστρατεύθηκε το 1966.

Ο Γρηγόρης Παυλάκης πέθανε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 2017 σε ηλικία 96 ετών.

Το 2004, ο Γρηγόρης Παυλάκης, τελευταίος Έλληνας επιζών αξιωματικός του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ο οποίος είχε λάβει μέρος στην απόβαση της Νορμανδίας, τιμήθηκε με τα διάσημα του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής από τον Γάλλο Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Jacques Chirac, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 60η επέτειο από την απόβαση στη Νορμανδία, παρουσία του -τότε- Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου.
Δείτε το βίντεο με τον Ναύαρχο ε.α Γρηγόρη Παυλάκη, να διηγείται:

Πηγή: wikipedia.com / επίσημη ιστοσελίδα Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα / επίσημη ιστοσελίδα Πολεμικού Ναυτικού / historyreport.gr / αρχείο ΕΡΤ