Ένας ιστορικός πίνακας στο Δημαρχείο του Leuven, υπενθύμιση του συλλογικού τραύματος

Συντάκτης:
Εκτυπώστε το άρθρο

Παρά το φημισμένο της Πανεπιστήμιο και την ελευθερία σκέψης και έρευνας που την διακρίνει τώρα, η Λουβαίνη δεν γλίτωσε από την μάστιγα της Ιεράς Εξέτασης, την περίοδο που οι Κάτω Χώρες βρίσκονταν υπό ισπανικό ζυγό.

Η Ιερά Εξέταση ήταν υπεύθυνη όχι μόνο για τον διωγμό Εβραίων και αιρετικών, αλλά και χριστιανών, τους οποίους δεν ανεχόταν επειδή τόλμησαν να κηρύξουν τη Βίβλο στις μητρικές τους γλώσσες.

Μια υπενθύμιση της δραματικής αυτής περιόδου της Λουβαίνης, αντικατοπτρίζεται σε έναν πίνακα ζωγραφικής. Ο πίνακας αυτός κοσμεί την αίθουσα συνεδριάσεων στο Δημαρχείο της πόλης. Έχει φιλοτεχνηθεί το 1882 δια χειρός   André Hennebicq. Ο Hennebicq (γεννήθηκε το 1836 στο Τουρναί και πέθανε το 1904 στο Saint-Gilles των Βρυξελλών) ήταν βέλγος ζωγράφος, με ειδίκευση σε ιστορικές εικόνες και τοιχογραφίες. Ο εν λόγω πίνακας φέρει τον τίτλο: «Antonia van Roesmale verklaart de Bijbel», δηλαδή, η Antonia van Roesmale εξηγεί την Βίβλο, και αναπαριστά ακριβώς αυτό. Μια γυναίκα, η οποία εξηγεί την Αγία Γραφή σε μια ομάδα ανδρών και γυναικών που έχουν ασπαστεί τον Προτεσταντισμό.

Antonia van Roesmale verklaart de Bijbel voor de hervormden van Leuven (1882) - πίνακας του André Hennebicq

Antonia van Roesmale verklaart de Bijbel voor de hervormden van Leuven (1882) – πίνακας του André Hennebicq

Το όνομα της γυναίκας είναι Antonia van Roesmale, αλλά συχνά το πρόσωπό της συγχέεται με μια άλλη γυναίκα, την Katelijn Metsys. Και οι δύο γυναίκες κατηγορήθηκαν ως αιρετικές από την Ιερά Εξέταση στη Λουβαίνη και καταδικάστηκαν σε θάνατο το 1543. Άλλες τρεις γυναίκες είχαν αποκεφαλιστεί ή καεί στην πυρά, αυτές οι δύο όμως βρήκαν φριχτό θάνατο, καθώς σύμφωνα με τον θρύλο, θάφτηκαν ζωντανές.

Η ιστορικός Violet Soen από την KU Leuven εξηγεί μιλώντας στο The Brussels Times ότι ο πίνακας μπορεί να θεωρηθεί ως μια οπτικοποίηση της προπαγάνδας στον διάλογο μεταξύ Φιλελεύθερων και Καθολικών που έλαβε χώρα στο Βέλγιο κατά τον 19ο αιώνα. Ο κύριος χαρακτήρας του πίνακα είναι μια ντόπια γυναίκα για την οποία δεν είναι γνωστά πολλά. Αυτό που είναι όμως βέβαιο είναι ότι η δίκη και οι εκτελέσεις προκάλεσαν ένα συλλογικό τραύμα στη Λουβαίνη.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι κάτοικοι και οι φοιτητές της πόλης, καθώς και κάποιοι Ισπανοί, ενδιαφέρονταν για τη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση. Ωστόσο, απαγορευόταν να μελετούν τη Βίβλο μόνοι τους, ή να διαβάζουν μη εγκεκριμένες μεταφράσεις. Η ανάγνωση της Βίβλου γινόταν υπό με μυστικότητα και μπορούσε να οδηγήσει σε κατηγορίες για αίρεση και τιμωρίες.

Ο Μαρτίνος Λούθηρος, ο οποίος πρωτοστάτησε στο κίνημα της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, αφορίστηκε, ενώ κι ο Έρασμος του Ρότερνταμ, ο οποίος ίδρυσε το Collegium Trilingue στη Λουβαίνη για τη μελέτη και τη μετάφραση της Βίβλου, ήταν ύποπτος ως αιρετικός και αναγκάστηκε να βρει καταφύγιο στη Βασιλεία της Ελβετίας. H επίσημη Εκκλησία τότε, μέσω διαταγμάτων και νόμων ποινικοποίησε κάθε διάδοση των μεταρρυθμιστικών ιδεών.

Παρόλο που τόσο η Ισπανία όσο και οι Κάτω Χώρες βρίσκονταν υπό την ηγεμονία του Καρόλου του Β”, η κα.Soen υπογραμμίζει ότι η περιβόητη Ισπανική Ιερά Εξέταση δεν συμμετείχε ενεργά στις δίκες της Λουβαίνης. Οι υπεύθυνοι για τις δίκες και τις διώξεις ήταν συχνά πανεπιστημιακοί καθηγητές, οι οποίοι λειτουργούσαν ως ανακριτές ή δικαστές σε συνεργασία ωστόσο με τις τοπικές αρχές.

Ο δρ Gert Gielis, επίσης ιστορικός από το Πανεπιστήμιο KU Leuven, έχει δημοσιεύσει αρκετές μελέτες για τους «Αιρετικούς της Λουβαίνης», αλλά παραδέχεται ότι θα ήθελε να τις μελετήσει σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος, καθώς πολλές λεπτομέρειες παραμένουν ακόμα ασαφείς.

«Αποτελεί πράγματι μια συναρπαστική, αλλά ελάχιστα γνωστή πτυχή στην ιστορία των Κάτω Χωρών», λέει. «Ο πίνακας  του André Hennebicq είναι βεβαίως μια κάπως ρομαντική ερμηνεία της κατάστασης του 19ου αιώνα, αλλά αυτό το καθιστά ενδιαφέρον από μόνο του».

«Εδώ, λειτουργούσε ένα συγκεκριμένο σύστημα ιεροεξέτασης, με διάφορες δικαιοδοσίες και τοπικές Αρχές να αλληλεπιδρούν, να συνεργάζονται, ακόμα και να συγκρούονται μεταξύ τους. Η πλειοψηφία των Μεταρρυθμιστών της Λουβαίνης δεν διώκονταν από τους ίδιους τους ιεροεξεταστές, αλλά από ένα κοσμικό δικαστήριο, ενώ διώξεις πραγματοποιούσε και το ίδιο το Πανεπιστήμιο», εξηγεί ο δρ. Gielis.

«Στήνονταν διάφορα δικαστήρια, ανάλογα με το αν οι δικαστές ήταν ιερείς ή δικηγόροι και διορισμένοι από τον Πάπα ή όχι. Σε σύγκριση με την κατάσταση στην Ισπανία, δεν υπήρχε προφανώς κανένα επίσημο δικαστήριο στις Κάτω Χώρες», λέει ο δρ. Gielis.

Με βάση όλα αυτά, συμπεραίνει κανείς πως οι μέθοδοι για την καταστολή της ελεύθερης σκέψης, αυτής που κρινόταν τότε ως «αιρετική», οδηγούσαν σε βασανισμούς και θάνατο. Τα δικαστήρια στις Κάτω Χώρες μπορεί να μην εξαρτούνταν άμεσα με το τι συνέβαινε στην Ισπανία, αλλά όσοι αναμιγνύονταν στις δίκες, προέρχονταν από το Πανεπιστήμιο. Εκτιμάται πως συνολικά 1.200 με 1.500 «αιρετικοί» δικάστηκαν μεταξύ 1520 και 1570.

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Ένας ιστορικός πίνακας στο Δημαρχείο του Leuven, υπενθύμιση του συλλογικού τραύματος"

    Αφήστε το σχόλιο σας


    *