Η κυβέρνηση των Βρυξελλών αναγνωρίζει μεγάλα τμήματα του Bruxelles-Nord ως προστατευόμενο μνημείο

Η κυβέρνηση των Βρυξελλών προχώρησε στην επίσημη αναγνώριση σημαντικών τμημάτων του Σιδηροδρομικού Σταθμού Bruxelles-Nord ως προστατευόμενου μνημείου, συμπεριλαμβάνοντας τον πύργο του ρολογιού, την κεντρική αίθουσα, τις αποβάθρες και όσα ξύλινα καθίσματα έχουν διασωθεί. Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα και επιβεβαιώθηκε από το γραφείο της υφυπουργού Χωροταξίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ans Persoons.

Σύμφωνα με το κείμενο της απόφασης, τα στοιχεία που εντάσσονται στον κατάλογο προστασίας «καταγράφονται ως μνημεία λόγω της ιστορικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής τους αξίας». Η Persoons τόνισε ότι η αναγνώριση «διασφαλίζει τη διατήρηση των αξιόλογων ιστορικών στοιχείων του εμβληματικού αυτού παραδείγματος του μοντερνισμού στις Βρυξέλλες».

Η προστασία καλύπτει τον πύργο του ρολογιού, τις προσόψεις και τις στέγες, την αίθουσα των εκδοτηρίων, την αίθουσα του πρώην σιδηροδρομικού μουσείου, καθώς και τις επτά αποβάθρες, μαζί με τις αυθεντικές υποδομές τους: στέγαστρα, αίθουσες αναμονής ή καταφύγια, τα ξύλινα τηλεφωνικά κουβούκλια που έχουν διασωθεί, και τα παλιά συμπαγή ξύλινα παγκάκια.

Τα ξύλινα αυτά καθίσματα είχαν προκαλέσει στο παρελθόν έντονες αντιδράσεις, όταν η SNCB αντικατέστησε κάποια από αυτά με μεταλλικά, γεγονός που οδήγησε σε διαμαρτυρίες. Ωστόσο, μέρος των πρωτότυπων καθισμάτων παρέμεινε στη θέση του και τώρα εντάσσεται στον κατάλογο προστασίας.

Το γραφείο της Persoons διευκρινίζει ότι η αναγνώριση δεν εμποδίζει την SNCB να προχωρήσει σε παρεμβάσεις ή αναβαθμίσεις. Η εταιρεία μπορεί να προσαρμόσει τον σταθμό στις σύγχρονες ανάγκες – όπως εγκατάσταση κυλιόμενων, ανελκυστήρων, οθονών ή μεγαφώνων – υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν με σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά του κτιρίου.

Ο Σταθμός Bruxelles-Nord, που βρίσκεται στον δήμο Schaerbeek, κατασκευάστηκε μεταξύ 1938 και 1956. Το μοντερνιστικό σύμπλεγμα χαρακτηρίζεται από κυβιστικούς όγκους, αυστηρή συμμετρία και κάθετες γραμμές στις προσόψεις, ενώ η αρχιτεκτονική του φέρει την υπογραφή των Paul και Jacques Saintenoy και του Jean Hendrickx-Van den Bosch.

Η απόφαση εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο αναμόρφωσης της περιοχής της Βόρειας Συνοικίας σε έναν «ζωντανό, πράσινο και πολυλειτουργικό αστικό χώρο», όπου ο σταθμός θα έχει κεντρικό ρόλο. Στον κατάλογο προστασίας έχουν ήδη προστεθεί και οι σταθμοί Central και Congress.

Le gouvernement bruxellois a officiellement reconnu de larges parties de la gare Bruxelles-Nord comme monument protégé, incluant la tour-horloge, le hall principal, les quais et plusieurs bancs en bois encore présents. La décision, publiée au Moniteur belge, a été confirmée par le cabinet de la secrétaire d’État à l’Urbanisme et au Patrimoine, Ans Persoons.

Selon le texte officiel, les éléments classés «sont inscrits sur la liste de protection en tant que monument pour leur valeur historique, esthétique et artistique». Persoons a souligné que cette reconnaissance «garantit la préservation des éléments historiques remarquables de cet édifice emblématique du modernisme bruxellois».

La protection couvre la tour-horloge, les façades et toitures, la salle des guichets, l’ancienne salle du musée du train ainsi que les sept quais et leurs équipements d’origine : auvents, salles d’attente ou abris, anciennes cabines téléphoniques en bois et bancs massifs également en bois.

Ces bancs avaient suscité la controverse il y a quelques années, lorsque la SNCB en avait remplacé certains par des versions métalliques, provoquant de vives réactions. Une partie des bancs historiques est toutefois restée en place et bénéficie désormais de la protection officielle.

Le cabinet de Persoons a précisé que cette reconnaissance n’empêche pas la SNCB d’apporter des adaptations nécessaires. L’entreprise ferroviaire peut moderniser la gare – par exemple en installant des escalators, des ascenseurs, des écrans ou des haut-parleurs – à condition de respecter les éléments patrimoniaux existants.

Située à Schaerbeek, la gare Bruxelles-Nord a été construite entre 1938 et 1956. Le complexe moderniste se distingue par ses volumes cubistes, sa symétrie rigoureuse et la verticalité de ses façades. Le projet architectural est signé par Paul et Jacques Saintenoy ainsi que Jean Hendrickx-Van den Bosch.

Cette reconnaissance s’inscrit dans le vaste projet de réaménagement du Quartier Nord, destiné à devenir un «espace vivant, vert et multifonctionnel», dans lequel la gare jouera un rôle central. Les gares Central et Congrès figurent déjà sur la liste bruxelloise des monuments protégés.