Μια εις βάθος ματιά στη νέα σεζόν του Opera Ballet Vlaanderen

Το Opera Ballet Vlaanderen (OBV) μπορεί να ετοιμάζεται για τις καλοκαιρινές διακοπές, ωστόσο η Όπερα δεν αφήνει το κοινό να αδημονεί, αφού ανακοίνωσε ήδη το πρόγραμμα της νέας σεζόν, 2025/2026. Και δεν θα γινόταν λόγος για μια ολοκληρωμένη -οπερατική- χρονιά, δίχως λίγο ρομαντισμό, λίγο χάος και λίγο…φόνο. Η συντακτική ομάδα του Newsville ρίχνει μια λεπτομερή ματιά στη συναρπαστική νέα σεζόν της OBV και σας την παρουσιάζει.

Πάρσιφαλ / Parsifal
Η σεζόν ανοίγει με τον Πάρσιφαλ του Βάγκνερ, ένα έργο βαθιά συνυφασμένο με την ιστορία του OBV. «Το Opera Ballet Vlaanderen έχει μακρά ιστορία με το Parsifal», λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής Jan Vandenhouwe. «Η όπερα στην Αμβέρσα είναι ένα από τα πρώτα μέρη όπου παρουσιάστηκε το έργο εκτός Bayreuth».

Η τελευταία όπερα του Βάγκνερ παρακολουθεί το ταξίδι ενός αφελούς νεαρού άνδρα, ο οποίος αρχικά αποτυγχάνει να δείξει ενσυναίσθηση σε έναν βασιλιά που υποφέρει και τιμωρείται για την αδιαφορία του. Το ταξίδι του στον εξωτερικό κόσμο αντανακλά μια εσωτερική μεταμόρφωση, η οποία καταλήγει σε μια κατάσταση συμπονετικής επίγνωσης.

«Ο Πάρσιφαλ είναι η τελευταία όπερα του Βάγκνερ, η μουσική του διαθήκη, στην οποία επιτυγχάνει απόλυτη μαεστρία. Ταυτόχρονα, είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα έργα του, και έτσι δεν τελειώνεις ποτέ μαζί του», καταλήγει ο Vandenhouwe.

Κάρμεν / Carmen
Αναγνωρίσιμη σε όλους και όλες, η μουσική της Κάρμεν του Μπιζέ είναι πολιτιστικά εμβληματική. Η Habanera έχει εμφανιστεί σε διαφημίσεις ζυμαρικών, σε επεισόδια των Muppets και ενέπνευσε ακόμη και ένα κινηματογραφικό μιούζικαλ της Beyoncé. Ενώ οι μελωδίες από την όπερα έχουν χρησιμοποιηθεί για πιο ελαφριά έργα, η ίδια η ιστορία είναι σκοτεινή και βίαιη.

«Η Κάρμεν είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό ερωτικό δράμα και αφορά μια ψυχολογική πάλη», λέει ο σκηνοθέτης και χορογράφος Wim Vandekeybus. «Πρόκειται για την έλλειψη αγάπης. Η αγάπη είναι εξαιρετικά πολύπλοκη. Πώς ονομάζετε το αντίθετο της αγάπης; Ζήλια; Απληστία; Εξουσία; Η αγάπη είναι απλά ένα μείγμα όλων αυτών των πραγμάτων. Η Κάρμεν είναι μια έρευνα για το πολύπλοκο παιχνίδι της επιθυμίας, της εξουσίας και του εγώ».

Οι πρωταγωνιστές Κάρμεν και Δον Χοσέ ενσαρκώνουν τα εντελώς αντίθετα, με την πρώτη να επιδιώκει την ελευθερία με κάθε κόστος, ακόμη και σε βάρος της ίδιας της ζωής της, και τον δεύτερο να παλεύει με την εμμονή και την κατοχή.

Ο Vandekeybus παρουσιάζει την Κάρμεν ως διαχρονικό μύθο και κρατάει τον εαυτό του μακριά από την ισπανική λαογραφία. Επιστρέφει στις αρχετυπικές ρίζες της ιστορίας βασιζόμενος σε μεγάλο βαθμό στην αφήγηση των ταυρομαχιών και με ιδιαίτερη έμφαση στην τελετουργία και τη μύηση.

Η Κάρμεν θα είναι η μεγαλύτερη παραγωγή που έχει παρουσιάσει ποτέ η OBV, με τη χορωδία, την παιδική χορωδία, το μπαλέτο και την ορχήστρα να συνεργάζονται στο έργο.

Ντον Τζοβάνι / Don Giovanni
«Ο Ντον Τζοβάνι μιλάει για την ακολασία, την αμαρτία, τη σάρκα»

Ο σκηνοθέτης Tom Goossens διερευνά την αμφιλεγόμενη ιστορία του Μότσαρτ στην εποχή του #MeToo και της κουλτούρας του κάνσελ. Η όπερα ανοίγει με καταιγισμό, καθώς ένας μασκοφόρος Ντον Τζοβάνι βιάζει τη Ντόνα Άννα και στη συνέχεια δολοφονεί τον πατέρα της. Είναι αδύνατο να βρει κανείς συμπάθεια για έναν τέτοιο χαρακτήρα, και όμως, η ιστορία τον παρουσιάζει ως σαγηνευτικό και ιδιαίτερα περιζήτητο από γυναίκες από όλο τον κόσμο. Ακόμα και με αυτά τα σκοτεινά θέματα, ο Ντον Τζοβάνι θεωρείται κωμική όπερα και προσφέρει χιούμορ σε μεγάλη κλίμακα με τη σύνθεση των ευρείας κλίμακας χαρακτήρων και τις αισιόδοξες μελωδίες του.

Ενώ στο φινάλε ο χαρακτήρας του τίτλου παίρνει την τιμωρία του καθώς σύρεται σωματικά σε μια φλεγόμενη κόλαση, ο Goossens διερωτάται αν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει λύτρωση για τον Ντον Τζοβάνι και πώς θα έμοιαζε αυτή σε ένα σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο.

Λουτσία ντι Λαμμερμούρ / Lucia di Lammermoor
Η Λουτσία ντι Λαμμερμούρ του Γκαετάνο Ντονιτσέτι είναι μια σπονδυλωτή όπερα και βασικός πυλώνας του ρεπερτορίου, με απαγορευμένο έρωτα επιπέδου Ρωμαίου και Ιουλιέτας, συναντήσεις με φαντάσματα και ένα φινάλε που αφήνει τη σκηνή να στάζει αίμα.

Πολύ περισσότερο από μια ιστορία φαντασμάτων, η Λουτσία επικεντρώνεται στον αγώνα της πρωταγωνίστριας για αυτονομία εν μέσω οικογενειακών πολιτικών. Ωθούμενη από όλες τις πλευρές, αλλά πιο βίαια από τον αδελφό της σε έναν στρατηγικό γάμο, η αργή πτώση της Λουτσία σε δικαιολογημένη τρέλα προσφέρει ένα αιματηρό και βίαιο φινάλε που τελειώνει κυριολεκτικά με μια από τις πιο διάσημες «σκηνές τρέλας» σε όλη την ιστορία της όπερας.

RITES
Το πρόγραμμα του μπαλέτου είναι εξίσου τολμηρό για τη σεζόν 2025/2026. Η OBV παρουσιάζει ένα ισχυρό τρίπτυχο: «Βαλς» και «Μπολερό» του Μορίς Ραβέλ μαζί με την Ιεροτελεστία της άνοιξης (Le Sacre du printemps) του Στραβίνσκι στην ωμή, τελετουργική χορογραφία της Πίνα Μπάους (Pina Bausch).

«Το πιο διάσημο τελετουργικό στην ιστορία του μπαλέτου είναι χωρίς αμφιβολία η Ιεροτελεστία της άνοιξης», λέει ο Vandenhouwe. «Το παρουσιάζουμε στην πρωτοφανή εκδοχή της Πίνα Μπάους. Πρόκειται για μια σκληρή και ανελέητη παράσταση στην οποία θέματα όπως η πίεση των συνομηλίκων, η θυσία και η βία κατά των γυναικών ανυψώνονται σε υπαρξιακό επίπεδο».

Υπάρχει και μια τοπική ανατροπή στο Βαλς (La Valse) του Ραβέλ, επίσης: «Επί μακρόν θεωρούνταν ότι το μπαλέτο δημιουργήθηκε στο Παρίσι, αλλά επιστολές του Ραβέλ αποκάλυψαν πρόσφατα ότι ένας χορογράφος από το τότε μπαλέτο της όπερας της Αμβέρσας το χορογράφησε για πρώτη φορά εδώ, πριν από ακριβώς εκατό χρόνια», επιβεβαιώνει ο Vandenhouwe.

Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται επίσης το Opus του Έλληνα χορογράφου Χρήστου Παπαδόπουλου, ένα ζωντανό ομαδικό έργο σε μουσική Die Kunst der Fuge του Μπαχ. Η μουσική του Μπαχ επανεμφανίζεται στο δεύτερο τριπλό μπαλέτο Love & Loss, το οποίο περιλαμβάνει την επανερμηνεία του Mitten wir im Leben sind της Anne Teresa De Keersmaeker και το συγκινητικό Quintett του William Forsythe, που δημιουργήθηκε ως μια τελευταία ερωτική επιστολή προς την ετοιμοθάνατη σύζυγό του.

Συναυλίες και προβολή
Πέρα από τα θεατρικά έργα, η σεζόν περιλαμβάνει επίσης μια σειρά από συναυλίες και εκπαιδευτικές παραγωγές. Το τμήμα προβολής VONK του OBV παρουσιάζει ένα ξεχωριστό έργο: το queerPassion, μια επανερμηνεία του Πάθους του Αγίου Ιωάννη του Μπαχ με επίκεντρο τις ιστορίες των ομοφυλοφίλων.

Σε αυτή την οδυνηρή προσαρμογή, οι ιστορίες των LGBTQ+ ατόμων -από τις εκτελέσεις του 18ου αιώνα μέχρι τα σύγχρονα εγκλήματα μίσους- αφηγούνται με καινούριους στίχους, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της μουσικής του Μπαχ. Γεγονότα όπως η εκτέλεση ενός τρανς ατόμου το 1721 στο Halberstadt και η δίωξη των ομοφυλόφιλων ανδρών το 1730-31 στην Ουτρέχτη αντιπαραβάλλονται με σύγχρονες τραγωδίες όπως οι πυροβολισμοί στο νυχτερινό κέντρο Pulse και η βία κατά των λεσβιών στο Μεξικό. Το queerPassion αποτελεί ένα τολμηρό κάλεσμα για ισότητα, διαφορετικότητα και αλληλεγγύη.

Η αυλαία πέφτει στη Γάνδη… προς το παρόν
Εκτός από το πρόγραμμα της νέας σεζόν, η Όπερα της Γάνδης έχει και μια δική της ανακοίνωση, αφού θα υποβληθεί σε μια πολυπόθητη ανακαίνιση.

Χτισμένο το 1840, το κτίριο θα υποβληθεί σε σημαντικές αναβαθμίσεις από το επόμενο έτος. Η ανακαίνιση θα διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, ωστόσο οι παραστάσεις θα συνεχιστούν σε εναλλακτικούς χώρους, όπως το Capitole, το MIRY Concert Hall, το Muziekcentrum De Bijloke και το NTGent. Θα παρέχεται επίσης λεωφορείο μεταφοράς για τους θεατές.

Οι αναβαθμίσεις θα περιλαμβάνουν βελτιώσεις στην αίθουσα του θεάτρου και στο κοίλο της ορχήστρας, αποκατάσταση του πολυέλαιου και αναβίωση του αρχικού χρωματικού σχεδιασμού. Το τρίο των μεγαλοπρεπών αιθουσών χορού της όπερας θα αποκατασταθεί προσεκτικά και θα ανανεωθεί.

Αυτό που φαίνεται βέβαιο είναι το ότι με μια σεζόν που καλύπτει την τελετουργία, την αντίσταση, την τρέλα, τον μύθο και τη μεταμόρφωση, το επερχόμενο πρόγραμμα της OBV είναι έτοιμο να αφήσει μια διαρκή επίδραση στο κοινό.