Ευρώπη: Παγκόσμιο επίκεντρο τουρισμού με ρεκόρ υπερ-τουρισμού

Καθώς το καλοκαίρι κορυφώνεται, εκατομμύρια ταξιδιώτες συρρέουν σε προορισμούς της Νότιας Ευρώπης για διακοπές στις παραλίες και τις ακτές, ενώ περιοχές όπως η Λισαβόνα, η Βαρκελώνη και τα ελληνικά νησιά γίνονται σημείο αναφοράς της έντονης τουριστικής κίνησης.

Το 2024 ήταν η καλύτερη χρονιά για τον ευρωπαϊκό τουρισμό, με 747 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις, αύξηση 5% σε σχέση με το 2023 και λίγο πάνω από τα επίπεδα του 2019. Συνολικά στην ΕΕ καταγράφηκαν πάνω από 3 δισ. διανυκτερεύσεις, αύξηση 2,2% από το 2023 .

Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί
Η Γαλλία παρέμεινε πρώτη παγκοσμίως με λίγο πάνω από 100 εκατομμύρια τουρίστες το 2024, ακολουθούμενη από την Ισπανία με σχεδόν 94 εκατομμύρια (+10% σε σχέση με το 2023). Άλλες τρεις ευρωπαϊκές χώρες μπαίνουν στην οκτάδα, η Ιταλία (57.8 εκατ.), η Γερμανία (37.5 εκατ.) και η Βρετανία (37.2 εκατ.).

Ταυτόχρονα, ο διεθνής τουρισμός έφτασε τα 1,47 δισ. ταξιδιώτες το 2024, ξεπερνώντας κατά 99% τα επίπεδα του 2019.

Σκιά υπερ-τουρισμού και τοπικές αντιδράσεις
Η εκτόξευση των αφίξεων έχει προκαλέσει σημαντικές δυσκολίες για τις τοπικές κοινωνίες. Σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, η Βενετία και το Άμστερνταμ, οι κάτοικοι καταγγέλλουν εκτόπιση από τις γειτονιές λόγω αύξησης ενοικίων και αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις . Το θέμα του υπερ-τουρισμού ενισχύθηκε από την αύξηση στις αφίξεις Αμερικανών ταξιδιωτών (+6% 7,7 εκατ. από Ιανουάριο–Μάιο 2025) που προτιμούν την Ευρώπη λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και επιπτώσεων από ακυρώσεις σε Μέση Ανατολή.

Στην Ισπανία τα παράπονα εξελίχθηκαν σε διαδηλώσεις, ακόμα και με νεροπίστολα εναντίον τουριστών στη Μαγιόρκα, ενώ η Βαρκελώνη προγραμματίζει την απαγόρευση των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων μέχρι το 2028 .

Ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις
Παρά τις κοινωνικές εντάσεις, ο τουρισμός συνεχίζει να αποτελεί κινητήρια δύναμη για την οικονομία—ο κλάδος αντιπροσωπεύει περίπου το 12–13 % του ΑΕΠ για Ισπανία και Γαλλία, ενώ αναμένεται να φτάσει σε έσοδα ~€622 δισ. το 2024 . Ταυτόχρονα, χώρες της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (π.χ. Ελλάδα) προωθούν εναλλακτικές μορφές, όπως αγροτουρισμός και πολιτιστικά ταξίδια.

Ώρα για αλλαγή μοντέλου
Αυτή η έντονη τουριστική πίεση καλεί σε επανεκτίμηση: εμπειρογνώμονες προτείνουν συντονισμένες πολιτικές—περιορισμοί στο Airbnb, φορολογικά κίνητρα για βιώσιμο τουρισμό, καλύτερη διαχείριση αστικών και φυσικών πόρων, αλλά και τη διάδοση του τουρισμού σε μη κεντρικές περιοχές .

Συμπέρασμα
Η Ευρώπη αναδεικνύεται ως παγκόσμιο τουριστικό hotspot, αλλά η εξισορρόπηση ανάμεσα σε οικονομικά οφέλη και ποιότητα ζωής των κατοίκων αποτελεί μεγάλη πρόκληση. Η επόμενη δεκαετία θα καθοριστεί από το πώς οι ευρωπαϊκές πόλεις και χώρες θα προωθήσουν τον βιώσιμο τουρισμό, διασφαλίζοντας ότι η ομορφιά των προορισμών δεν θα χαθεί στο βωμό της τουριστικής ανόδου.