Europalia 2025: Η Ισπανία στο Επίκεντρο της Πολιτιστικής Γιορτής του Βελγίου

Από τις 8 Οκτωβρίου έως την 1η Φεβρουαρίου 2026, το Βέλγιο μεταμορφώνεται σε κόμβο ισπανικού πολιτισμού, φιλοξενώντας την 30ή έκδοση της Europalia, της διεθνούς καλλιτεχνικής μπιενάλε που φέτος τιμά την Ισπανία. Με περισσότερες από 100 εκδηλώσεις και τη συμμετοχή περίπου 170 καλλιτεχνών σε 80 σημεία της χώρας, η φετινή διοργάνωση προσφέρει ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα που συνδυάζει εικαστικά, θέατρο, χορό, λογοτεχνία, μουσική και κινηματογράφο.

Η Ισπανία επιστρέφει ως τιμώμενη χώρα μετά από 40 χρόνια

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ισπανία κατέχει το επίκεντρο της Europalia – η πρώτη τιμητική της συμμετοχή ήταν το 1985. Το φετινό φεστιβάλ, όπως παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, φιλοδοξεί να αποτυπώσει το πολύχρωμο μωσαϊκό της ισπανικής κοινωνίας, αλλά και τις βαθιές πολιτισμικές της αλλαγές τα τελευταία χρόνια.

Σηματοδοτώντας την έναρξη του φεστιβάλ, η έκθεση “Luz y Sombra. Goya and Spanish Realism” στο μουσείο Bozar παρουσιάζει έργα του Φρανθίσκο Γκόγια (1746–1828), αλλά και καλλιτεχνών που επηρεάστηκαν από αυτόν. Οι σειρές χαρακτικών του Γκόγια – Caprichos, Disparates, Desastres de la Guerra – αποτελούν έμπνευση για τη θεματική του Europalia, όπως εξήγησαν οι καλλιτεχνικοί διευθυντές Maral Kekejian και Dirk Vermaelen.

Γυναίκες, εξουσία και σύγχρονες ερμηνείες

Σημαντικές εκθέσεις περιλαμβάνουν τη “Resolución. On Lifetime Decision in Spanish Cinema” στο MoMu της Αμβέρσας με επίκεντρο τις αναπαραστάσεις γυναικών στον ισπανικό κινηματογράφο, και την “The White Cube is Never Empty” της Cristina Garrido με έργα βίντεο και φωτογραφίας στο MACS του Grand Hornu.

Στο Μουσείο Mariemont κοντά στη La Louvière, η έκθεση “Mary of Hungary. Art & Power in the Renaissance” εξερευνά τη σχέση τέχνης και εξουσίας στην εποχή της Αναγέννησης, τιμώντας τη Μαρία της Ουγγαρίας, αδερφή του Καρόλου Ε’.

Χορός, θέατρο και νέα σώματα έκφρασης

Στον τομέα των παραστατικών τεχνών, ξεχωρίζει το έργο “The Making of a Lethargy” του Héctor Espuela Pablo, που αποδομεί το παραμύθι της Ωραίας Κοιμωμένης σε Aμβέρσα και Μπριζ, και το “One Night at the Golden Bar” του Alberto Cortés στις Βρυξέλλες και στη Γάνδη, το οποίο καταπιάνεται με καπιταλιστικές και πατριαρχικές αφηγήσεις.

Το φλαμένκο έχει ξεχωριστή θέση στο πρόγραμμα με εβδομαδιαίο αφιέρωμα στα Bozar, KVS και άλλες σκηνές. Η Yinka Esi Graves παρουσιάζει το έργο “The Disappearing Act”, που συνδυάζει τον παραδοσιακό χορό με σύγχρονες σωματικές φόρμες.

Ιστορική αναδρομή, queer κοινότητες και τέχνη σε δημόσιους χώρους

Το έργο “1936” στο KVS καταπιάνεται με τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, ενώ η παράσταση “Chapters of Celebrations” φέρνει κοντά Βέλγους και Ισπανούς χορευτές και μουσικούς σε ένα συλλογικό πάρτι για τη σύνδεση στις queer κοινότητες.

Η Cinematek στις Βρυξέλλες παρουσιάζει τη σειρά ταινιών “Dreams of the Future”, που εξετάζει το παρελθόν και τις σύγχρονες προκλήσεις της Ισπανίας. Στη Γάνδη, το “Tapas Poetas” συνδυάζει γαστρονομία και ποίηση, με απαγγελίες σε τέσσερις ισπανικές εθνικές και περιφερειακές γλώσσες.

Παραστάσεις πραγματοποιούνται και εκτός των καθιερωμένων χώρων, όπως η εντυπωσιακή χορο-αθλητική performance έξι συγχρονισμένων κολυμβητριών στο κολυμβητήριο Wezemberg της Αμβέρσας. Παράλληλα, η Maider Lopez παρουσιάζει μια συλλογική δράση γύρω από τον κρυμμένο ποταμό Zenne στις Βρυξέλλες, ενώ στο Astridpark της Γάνδης, η εγκατάσταση “Fires” εξετάζει τη φωτιά ως δύναμη δημιουργίας και καταστροφής.

Ταυτότητα, κοινότητα και κοινή ιστορία

Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές τονίζουν πως «το φεστιβάλ καλεί το κοινό να εξερευνήσει τις πολυπλοκότητες της ταυτότητας, της κοινότητας και της δημοκρατίας στην Ισπανία και πέρα από αυτή».

Ο Βέλγος Υπουργός Εξωτερικών Maxime Prevot υπογράμμισε τη σημασία του διαλόγου μεταξύ των λαών: «Σε μια εποχή όλο και πιο διαιρεμένη, ο πολιτισμός μάς υπενθυμίζει τι μας ενώνει. Διαμορφώνει κοινότητες, ενδυναμώνει πόλεις και προσφέρει ελπίδα». Ο Ισπανός ομόλογός του José Manuel Albares Bueno πρόσθεσε: «Το Europalia España είναι μια μοναδική ευκαιρία – ο πολιτισμός είναι εργαλείο πρόκλησης αλλά και στοιχείο ταυτότητας και σύνδεσης με την κληρονομιά μας».