Δομοκός και Μέχελεν βραβεύονται από την Ε.Ε. για τις πρωτοποριακές τους δράσεις στην απανθρακοποίηση της θέρμανσης

Οι πόλεις Δομοκός (Ελλάδα) και Mechelen (Βέλγιο) αναδείχθηκαν νικήτριες των βραβείων Covenant of Mayors 2025 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τις εξαιρετικές στρατηγικές τους στην απανθρακοποίηση της θέρμανσης. Μαζί τους βραβεύτηκε και η Lappeenranta (Φινλανδία), επιβεβαιώνοντας ότι η καινοτομία στην ενεργειακή μετάβαση δεν γνωρίζει γεωγραφικά ή πληθυσμιακά όρια.

Τα βραβεία απονεμήθηκαν σε πόλεις-υπογράφουσες του Συμφώνου των Δημάρχων, στο πλαίσιο της εκστρατείας Cities Heat Detox, που αναδεικνύει τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών πόλεων να «καθαρίσουν» τα συστήματα θέρμανσής τους από τα ορυκτά καύσιμα.

Η επιτροπή αξιολόγησης ξεχώρισε τους νικητές όχι μόνο για τα τεχνικά τους επιτεύγματα, αλλά και για τη συμμετοχή των πολιτών, την προστασία των ευάλωτων ομάδων, την επικοινωνία των δράσεων και τα ευρύτερα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, όπως η ενεργειακή ανεξαρτησία και η δημιουργία θέσεων εργασίας.

Δομοκός: πρότυπο κοινωνικής ανθεκτικότητας και ενεργειακής δικαιοσύνης

Ο Δήμος Δομοκού, με πληθυσμό μόλις 10.000 κατοίκων, απέσπασε τα εύσημα της κριτικής επιτροπής για τη σημαντική συμμετοχή της τοπικής κοινότητας και το φιλόδοξο μέγεθος του έργου σε σχέση με τις δυνατότητές του.

Η στρατηγική του δήμου επικεντρώνεται στα δημόσια κτίρια —και ιδίως στις σχολικές μονάδες— όπου εγκαταστάθηκαν αντλίες θερμότητας αέρα–νερού και αντιστρεπτές αντλίες. Στόχος είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και η δημιουργία πιο υγιεινών και βιώσιμων μαθησιακών περιβαλλόντων, λειτουργώντας παράλληλα ως παράδειγμα για τον εκσυγχρονισμό των δημοτικών υποδομών.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη μέριμνα του Δομοκού για ευάλωτες ομάδες, όπως παιδιά και άτομα με προβλήματα υγείας.

Ο δήμαρχος Χαράλαμπος Λιόλιος δήλωσε:

«Αναπτύσσοντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική καθαρής ενέργειας και μειώνοντας την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, προωθούμε βιώσιμες λύσεις για ένα πιο πράσινο μέλλον. Ξεκινώντας από τα σχολεία —ένα μεγάλο και φιλόδοξο έργο— επεκτείνουμε την πρωτοβουλία μας σε όλα τα δημοτικά κτίρια, μειώνοντας το ανθρακικό μας αποτύπωμα και ενισχύοντας τους στόχους βιωσιμότητας».

Mechelen: πρότυπο στρατηγικού σχεδιασμού και συνεργασίας

Η βελγική πόλη Mechelen ξεχώρισε για τη συστηματική προσέγγιση στον ενεργειακό σχεδιασμό και τα συγκεκριμένα βήματα εφαρμογής της στρατηγικής της.

Η πόλη επενδύει σε εκτεταμένα δίκτυα θέρμανσης σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης θερμότητας, αξιοποιώντας τοπικές ανανεώσιμες και υπολειμματικές πηγές ενέργειας. Έτσι, προσφέρει καθαρή θερμότητα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, μειώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Κομβικό ρόλο στην επιτυχία του σχεδίου έχει η Heat Coalition, μια πλατφόρμα συνεργασίας περισσότερων από 25 οργανισμών: από διαχειριστές δικτύων και ενεργειακές κοινότητες, έως δημόσιους φορείς, εταιρείες κοινωνικής κατοικίας και τοπικές επιχειρήσεις.

Η επιτροπή επαίνεσε ιδιαίτερα τη συμμετοχική προσέγγιση του Μέχελεν, την επικοινωνία με τους πολίτες και την έμφαση στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Οι τρεις νικήτριες πόλεις —Mechelen, Lappeenranta και Δομοκός— θα παραλάβουν τα βραβεία τους και θα συμμετάσχουν σε ανώτατη συζήτηση πολιτικής με φορείς της Ε.Ε., κατά την αυριανή τελετή του Covenant of Mayors, Πέμπτη 16 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες.

Η διάκρισή τους δείχνει ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια μπορεί να ξεκινήσει από μικρές κοινότητες, όταν υπάρχει όραμα, συνεργασία και προσήλωση σε ένα βιώσιμο μέλλον.