Βέλγιο και Αίγυπτος: μια γιγάντια συνεργασία για τη δημιουργία του Grand Egyptian Museum

Το Grand Egyptian Museum (GEM) στο Κάιρο, το μεγαλύτερο μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο σε έναν και μόνο πολιτισμό, άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του. Το επιβλητικό συγκρότημα, που φιλοξενεί όλους τους θησαυρούς του Τουταγχαμών, τη «Ηλιακή Βάρκα» του Χέοπα και το κολοσσιαίο άγαλμα του Ραμσή Β”, φέρει έντονα τη σφραγίδα του Βελγίου: η κατασκευή του ανατέθηκε στην εταιρεία Besix, μία από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές του κόσμου.

Στην εντυπωσιακή τελετή εγκαινίων παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο βασιλιάς Φίλιππος και ο πρωθυπουργός Μπάρτ Ντε Βέβερ, εκπροσωπώντας το Βέλγιο σε ένα έργο που συνδέει τη σύγχρονη τεχνολογία με την αιώνια κληρονομιά της αρχαίας Αιγύπτου. Για τους ανθρώπους της Besix, στα κεντρικά γραφεία στο Woluwe-Saint-Lambert, η ολοκλήρωση αυτού του τιτάνιου έργου σημαίνει ανακούφιση αλλά και υπερηφάνεια: μετά από περισσότερα από δέκα χρόνια δουλειάς, ένα έργο αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ολοκληρώθηκε.

Αρχιτεκτονική πρόκληση με φόντο τις Πυραμίδες

Η Besix δεν ανέλαβε μόνο την κατασκευή του μουσείου, αλλά και το σύστημα φωτισμού, κλιματισμού, πληροφορικής και μεταφοράς αρχαιοτήτων. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής του έργου Joris De Kinder, «μέχρι και τις ετικέτες στις αίθουσες του μουσείου κληθήκαμε να σχεδιάσουμε».

Η ιστορία του μουσείου ξεκινά ήδη από τη δεκαετία του 1990, με τον πρώτο θεμέλιο λίθο να τοποθετείται το 2002 από τον τότε πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ. Ένα χρόνο αργότερα, το γραφείο Heneghan Peng Architects από το Δουβλίνο κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό ανάμεσα σε 1.300 συμμετοχές από 80 χώρες.

Η τοποθεσία —στο όριο ανάμεσα στο παλιό και το νέο Κάιρο, με φόντο τις Πυραμίδες— ενσωματώθηκε δημιουργικά στον σχεδιασμό. Οι οπτικές γραμμές του μουσείου ευθυγραμμίζονται με τις Πυραμίδες, ενώ τα τρίγωνα κυριαρχούν ως γεωμετρικό μοτίβο σε ολόκληρη τη δομή. Η οροφή ανυψώνεται σταδιακά, ακολουθώντας την κλίση του ορίζοντα προς τις κορυφές των Πυραμίδων.

Δέκα χρόνια, έξι χιλιάδες εργάτες και αμέτρητες προκλήσεις

Σε περιόδους αιχμής, πάνω από 6.000 εργαζόμενοι δούλευαν ταυτόχρονα στο εργοτάξιο, με τη συμμετοχή 300 υπεργολάβων και τη συνεργασία της αιγυπτιακής εταιρείας Orascom Construction, η οποία κατέχει το 50% των μετοχών της Besix. Το έργο συντονίστηκε από Βέλγους μηχανικούς επιτόπου.

Η πρόοδος δεν υπήρξε εύκολη: οι πολιτικές αναταραχές της Αραβικής Άνοιξης, η πανδημία COVID-19, αλλά και οι πόλεμοι στην Ουκρανία και στη Γάζα προκάλεσαν σημαντικές καθυστερήσεις. Ωστόσο, σήμερα το έργο ολοκληρώθηκε πλήρως και τα τελευταία εκθέματα —όπως η χρυσή νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών— έχουν ήδη μεταφερθεί στο νέο μουσείο.

Ένα μουσείο-πόλη

Το GEM είναι πολύ περισσότερο από ένα μουσείο. Καλύπτει 490.000 τετραγωνικά μέτρα, ξεπερνώντας ακόμα και το Λούβρο. Εκτός από τις εκθεσιακές αίθουσες, διαθέτει συνεδριακό κέντρο, βιβλιοθήκη, χώρους για παιδιά, εργαστήρια αποκατάστασης, εστιατόρια και κήπους που εκτείνονται όσο εκατό γήπεδα ποδοσφαίρου.

Στο πλάι του συγκροτήματος βρίσκεται το Κέντρο Συντήρησης, το οποίο συνδέεται με το μουσείο μέσω υπόγειας σήραγγας. Ένας ειδικός ανελκυστήρας μεταφέρει αντικείμενα έως 10 τόνους από τον κήπο προς τις αίθουσες — ένα τεχνικό κατόρθωμα από μόνο του.

Η υπογραφή της Besix στη Μέση Ανατολή

Η Besix έχει αναλάβει και άλλα εμβληματικά έργα στην περιοχή, όπως το Burj Khalifa στο Ντουμπάι και το Μεγάλο Τζαμί του Σεΐχη Ζάιντ στο Άμπου Ντάμπι. Ετοιμάζεται, επίσης, να ολοκληρώσει το Zayed National Museum και το νέο Guggenheim έως το 2026. Όπως λέει ο COO Jan Van Steirteghem, «το GEM είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο φιλόδοξα και απαιτητικά έργα που έχουμε αναλάβει ποτέ».

La contribution majeure de la Belgique au Grand Egyptian Museum

Des pyramides du Caire aux ingénieurs de Bruxelles — une alliance pharaonique

Le Grand Egyptian Museum (GEM) du Caire, le plus grand musée au monde consacré à une seule civilisation, a ouvert ses portes avec faste. Tous les trésors de Toutânkhamon, la Barque solaire de Chéops et l’imposante statue de Ramsès II y trouvent désormais leur demeure. Ce chef-d’œuvre d’ingénierie porte la signature de la société belge Besix, chargée de la construction, de l’éclairage, de la climatisation, de l’infrastructure numérique et même du transport des artefacts.

Lors de l’inauguration, le roi Philippe et le Premier ministre Bart De Wever figuraient parmi les invités d’honneur, célébrant l’aboutissement d’un projet titanesque de plus d’un milliard de dollars.

Conçu par Heneghan Peng Architects et érigé au pied des pyramides, le musée se distingue par ses perspectives alignées sur le plateau de Gizeh et sa géométrie triangulaire évoquant l’héritage pharaonique. Plus de 6.000 ouvriers et 300 sous-traitants ont participé au chantier, mené conjointement avec Orascom Construction.

Malgré les révolutions politiques, la pandémie et les crises géopolitiques, le GEM est aujourd’hui prêt à accueillir des millions de visiteurs. Ses 490.000 m² en font un complexe culturel sans équivalent : salles d’exposition, centre de conférences, bibliothèque, musée pour enfants, ateliers et vastes jardins.

Pour la Besix, déjà connue pour le Burj Khalifa et la Grande Mosquée d’Abou Dhabi, ce projet reste l’un des plus impressionnants de son histoire — une collaboration exemplaire entre la rigueur belge et le génie égyptien.