Οι λέξεις που σημάδεψαν το 2025: Τι έψαξαν περισσότερο οι χρήστες στο Le Robert

Το 2025 υπήρξε μια χρονιά όπου οι δημόσιες συζητήσεις αποτυπώθηκαν με εντυπωσιακή καθαρότητα… στη γλώσσα. Σύμφωνα με το λεξικό Le Robert, ορισμένες λέξεις που συνδέθηκαν με πολιτικές αντιπαραθέσεις, κοινωνικές εντάσεις, αλλά και ποπ κουλτούρα, κατέγραψαν ραγδαία άνοδο στις διαδικτυακές αναζητήσεις. Με πάνω από 50 εκατομμύρια προβολές σελίδων από την 1η Ιανουαρίου έως την 1η Δεκεμβρίου, το «Dico en ligne Le Robert» προσφέρει μια ενδιαφέρουσα εικόνα των θεμάτων που απασχόλησαν περισσότερο το κοινό.

Πρώτο στη λίστα, με αύξηση 800%, βρίσκεται ο όρος «masculinisme». Η έντονη αυτή άνοδος συνδέεται με τη συζήτηση γύρω από μια ετερόκλητη ιδεολογική τάση που προωθεί την επιστροφή σε «παραδοσιακές αξίες» και εναντιώνεται ανοιχτά στον φεμινισμό. Η δημοφιλία του όρου ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο την άνοιξη, όταν η σειρά του Netflix Adolescence έφερε στο προσκήνιο την ιστορία ενός 13χρονου αγοριού εμποτισμένου με τέτοιες ιδέες και κατηγορούμενου για τη δολοφονία μιας συμμαθήτριάς του.

Με ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον κινήθηκε και η λέξη «conclave» (κονκλάβιο), κάτι που το Le Robert αποδίδει σε δύο γεγονότα: το «κοινωνικό κονκλάβιο» για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στη Γαλλία και, πολύ περισσότερο, το πραγματικό κονκλάβιο που οργανώθηκε στη Ρώμη μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου στις 21 Απριλίου, για την ανάδειξη νέου Ποντίφικα.

Ανάμεσα στις λέξεις που γνώρισαν θεαματικές αυξήσεις βρίσκεται και το «wesh», ένας πολυχρηστικός όρος της αργκό, που λειτουργεί τόσο ως χαιρετισμός όσο και ως έκφραση απορίας. Παράλληλα, όροι όπως «eugénisme», «entrisme», «séditieux», «submersion» και «vassal» κατέγραψαν επίσης άνοδο, αντανακλώντας τις ανησυχίες και τις αμφιβολίες που διαπέρασαν τον δημόσιο διάλογο.

Τέλος, ένα μικρό γλωσσικό «διαμαντάκι»: η λέξη «gougnafier», ένας παρωχημένος χαρακτηρισμός, επανήλθε στιγμιαία στην επικαιρότητα όταν χρησιμοποιήθηκε από υψηλόβαθμο αξιωματούχο στη Σενεγάλη τον Ιούνιο. Η δήλωσή του, που στόχευε τον πρόεδρο Bassirou Diomaye Faye, προκάλεσε πολιτική αναστάτωση και οδήγησε πολλούς χρήστες να αναζητήσουν τη σημασία του όρου (σημ.: η λέξη προσδιορίζει κάποιον που είναι κακότροπος, κακομαθημένος ή ένα άτομο που δεν μπορεί να κάνει τίποτα σωστά).

Οι λέξεις, τελικά, δεν είναι ποτέ ουδέτερες. Αντανακλούν το συλλογικό κλίμα, τις εντάσεις, αλλά και τις περιέργειές μας. Το 2025 το απέδειξε περίτρανα.

Les mots qui ont façonné 2025 : ce que révèlent les recherches sur Le Robert

Entre tensions sociales, actualité politique et langage pop, les requêtes des internautes brossent un portrait saisissant de l’année.

L’année 2025 aura été traversée par des débats vifs, et cela se voit jusque dans les mots que les francophones ont cherché en masse. Le dictionnaire Le Robert, qui revendique plus de 50 millions de pages consultées en onze mois, publie la liste des termes dont la popularité a explosé. Une sorte de baromètre linguistique qui raconte, à sa manière, les préoccupations de l’époque.

En tête, un mot dont la hausse est spectaculaire : « masculinisme », avec une progression de 800 %. Derrière cette envolée se cache l’exposition médiatique d’un courant idéologique hétérogène, dopé par les réseaux sociaux, qui prône un retour aux valeurs patriarcales et s’oppose frontalement au féminisme. Le débat s’est intensifié avec la sortie de la série Netflix Adolescence, dans laquelle un adolescent de 13 ans, influencé par ces discours, se retrouve accusé du meurtre d’une camarade.

Autre terme en pleine ascension : « conclave ». Il a été propulsé au centre des recherches à la fois par les discussions sur la réforme des retraites en France et, surtout, par le conclave convoqué au Vatican après la disparition du pape François en avril.

Le très répandu « wesh », expression caméléon de la jeunesse urbaine, figure également parmi les recherches les plus marquées de l’année, aux côtés de mots plus graves ou techniques tels que « eugénisme », « entrisme », « séditieux », « submersion » ou « vassal ». Ensemble, ils témoignent des craintes, des fractures et des interrogations qui ont rythmé le débat public.

Enfin, l’inattendu : « gougnafier », terme vieilli tombé en désuétude, revenu soudainement sur le devant de la scène après qu’un responsable sénégalais l’a utilisé pour qualifier le président Bassirou Diomaye Faye. Une pique qui a suffi pour relancer la curiosité des internautes.

Les recherches lexicales ne sont donc pas de simples clics : elles racontent nos inquiétudes, nos étonnements et nos obsessions. En 2025, elles ont dressé le portrait d’une société en pleine interrogation.