Η καλλιτεχνική σκηνή του Βελγίου ετοιμάζει το πιο συναρπαστικό της φινάλε για τον Νοέμβριο, με τρεις εκδηλώσεις που φωτίζουν διαφορετικούς κόσμους: τη μαγεία της όπερας, τη συγκινητική δύναμη της ανθρώπινης φωνής και τη βυθιστική εμπειρία μιας σύγχρονης ηχητικής εγκατάστασης. Από τη La Monnaie στις Βρυξέλλες μέχρι το De Singel και το KMSKA στην Αμβέρσα, το κοινό καλείται να ζήσει τρεις μοναδικές βραδιές όπου η τέχνη γίνεται γέφυρα ανάμεσα στη φαντασία, την introspection και την αισθητηριακή περιπλάνηση.

L’Enfant et les Sortilèges – 20 Νοεμβρίου, La Monnaie, Βρυξέλλες

Για μία και μόνο βραδιά, η La Monnaie ανοίγει τις πόρτες της στη μαγευτική όπερα L’Enfant et les Sortilèges, το διαμάντι του Maurice Ravel σε λιμπρέτο της Colette. Η ιστορία της δημιουργίας του έργου είναι τόσο παραμυθένια όσο και η πλοκή του. Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο διευθυντής της Όπερας του Παρισιού, Jacques Rouché, ζήτησε από την Colette να γράψει το κείμενο για ένα μπαλέτο-παραμύθι και εκείνη πρότεινε τον Ravel για τη μουσική. Το πρώτο κείμενο χάθηκε στο ταχυδρομείο το 1916 ενώ ο Ravel βρισκόταν ακόμη στο μέτωπο· μόνο το 1917 έφτασε στα χέρια του νέο αντίγραφο, στο οποίο απάντησε με τη διάσημη ατάκα: «Θα ήθελα να το συνθέσω, αλλά δεν έχω κόρη.»

Το έργο εξελίχθηκε σε οπερέτα με έντονο χορογραφικό χαρακτήρα και τελικά έκανε πρεμιέρα στο Μόντε Κάρλο το 1925. Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα άτακτο παιδί, το οποίο βλέπει τα παιχνίδια, τα αντικείμενα και τα ζώα του να ζωντανεύουν και να το αντιμετωπίζουν, μετατρέποντας το δωμάτιό του σε ένα πεδίο μαγείας, τελεσφόρων φαντασιών και ηθικής αφύπνισης.

Η βραδιά αποτελεί και ορόσημο για τα δέκα χρόνια της MM Academy, που ενώνει νέους μουσικούς από τα οκτώ βελγικά ωδεία με την ορχήστρα και τις χορωδίες της La Monnaie. Οι MM Soloists και MM Laureates θα παρουσιάσουν τη μουσική του Ravel, ενώ ο διεθνώς αναγνωρισμένος καλλιτέχνης Reinhard Kleist θα συνοδεύσει ζωντανά με εικονογραφήσεις. Μια βραδιά όπου μουσική, αφήγηση και εικόνα ενώνονται σε μια αρμονική, μαγευτική σύνθεση.

L’uomo dal fiore in bocca & La Voix humaine – 22 Νοεμβρίου, De Singel, Αμβέρσα

Λίγες μέρες αργότερα, η Opera Ballet Vlaanderen παρουσιάζει ένα σπάνιο διπλό πρόγραμμα στο θρυλικό De Singel της Αμβέρσας. Μια βραδιά-γέφυρα ανάμεσα σε εποχές, διαθέσεις και αισθητικές γραμμές: το L’uomo dal fiore in bocca του Luc Brewaeys και το La Voix humaine του Francis Poulenc.

Η εκδήλωση τιμά τα δέκα χρόνια από τον θάνατο του Brewaeys, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Βέλγους συνθέτες. Το έργο του πλημμυρίζει από την οριακή ευαισθησία της στιγμής ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Σε ένα ταπεινό καφέ κοντά σε σταθμό τρένου, ένας ήσυχος πελάτης που έχασε το τρένο του συναντά έναν άντρα με «λουλούδι στο στόμα» – έναν κακοήθη όγκο. Η συνομιλία τους, γεμάτη λεπτομέρειες καθημερινότητας και υπαρξιακής αγωνίας, είναι μια αναμέτρηση με τον χρόνο και τη φθορά.

Αν το έργο του Brewaeys εξερευνά την εξωτερική πραγματικότητα της ζωής που φεύγει, το La Voix humaine του Poulenc στρέφεται στο εσωτερικό τοπίο της απώλειας. Μια γυναίκα, μόνη στο δωμάτιο, μιλά μέσω τηλεφώνου με τον άντρα που την εγκαταλείπει. Οι παύσεις, οι διακοπές στη γραμμή και οι παρεξηγήσεις μετατρέπουν την οπερατική σκηνή σε σύγχρονο συναισθηματικό καθρέφτη. Μια φωνή, μία γυναίκα, μια ολόκληρη συναισθηματική κατάρρευση.

Le Scarabée d’Or – 20 Νοεμβρίου, KMSKA, Αμβέρσα

Στο KMSKA, η πολυσχιδής καλλιτέχνις Mireille Capelle παρουσιάζει τη σύγχρονη δημιουργία της Le Scarabée d’Or, ένα έργο ενταγμένο στο όραμά της για τις architectures sonores – ηχητικές αρχιτεκτονικές που λειτουργούν σαν «κρυσταλλωμένα στιγμιότυπα μιας συνεχούς καλλιτεχνικής διαδικασίας».

Το κοινό δεν καλείται να παρακολουθήσει μια παράσταση με τον παραδοσιακό τρόπο αλλά να εισέλθει σε έναν χώρο διαμορφωμένο από κίνηση, δόνηση, ήχο και χρόνο. Ήχοι περιβάλλοντος, φυσικές αντηχήσεις και κλασικά όργανα συνυφαίνονται σε ένα ζωντανό, οργανικό ηχητικό τοπίο. Καμία τεχνητή κατασκευή· όλα προέρχονται από το φυσικό περιβάλλον και τον παλμό των πραγμάτων γύρω μας.

Το Scarabée d’Or συνεχίζει αυτή την εξερεύνηση μέσα από συνεργασία των HERMESensemble, KMSKA, Mireille Capelle, Aïda Gabriels, Astrid Vansteenkiste, Milan Henderickx και Maarten Buyl. Οι επισκέπτες περιηγούνται σε έναν χώρο φωτός, ήχου και εικαστικής σύνθεσης, με ηχεία διασκορπισμένα σε όλο το μουσείο. Το πρωτόκολλο της εμπειρίας είναι απλό: κάθισε, άκου, κοίτα. Το έργο δεν ερμηνεύει την τέχνη του μουσείου· επιβραδύνει τον ρυθμό της πρόσληψης και σε αφήνει να εξερευνήσεις τον χρόνο όπως κυλά, χωρίς κορύφωση, χωρίς τέλος.

Trois Soirées Artistiques Inoubliables en Belgique – Opéra, Théâtre Intime et Architecture Sonore

De Bruxelles à Anvers, trois événements explorent les multiples visages de la création musicale et scénique contemporaine.

La scène culturelle belge s’illumine en cette fin de novembre avec trois événements qui, chacun à sa manière, repoussent les frontières de la création artistique. Opéra fantastique, diptyque émouvant entre vie et solitude, et installation sonore immersive : Bruxelles et Anvers deviennent les pôles d’une traversée où l’art se fait conte, confession et espace sensoriel.

L’Enfant et les Sortilèges – 20 novembre, La Monnaie, Bruxelles

Pour une soirée unique, La Monnaie célèbre le monde enchanteur de L’Enfant et les Sortilèges, joyau lyrique de Maurice Ravel et Colette. L’histoire de la création de l’œuvre est presque aussi fantaisiste que son intrigue : en pleine Première Guerre mondiale, le directeur de l’Opéra de Paris Jacques Rouché demande à Colette d’écrire un ballet féerique. Elle choisit Ravel pour la musique. Le premier manuscrit se perd en 1916 dans le courrier, alors que le compositeur est au front. Ce n’est qu’en 1917 qu’il recevra une nouvelle copie, lui inspirant sa célèbre réponse : « J’aimerais composer cela, mais je n’ai pas de fille. »

Transformé en opérette, le projet prend vie à Monte-Carlo en 1925. Le protagoniste est un enfant turbulent dont les jouets, les meubles et les animaux s’animent pour le confronter, transformant sa chambre en un champ de bataille imaginaire où récit, musique et morale s’entrelacent.

Cette représentation marque également les dix ans de la MM Academy, qui offre aux jeunes musiciens des huit conservatoires belges l’occasion de se produire avec l’orchestre et les chœurs de la Monnaie. Les MM Soloists et MM Laureates interpréteront la musique évocatrice de Ravel, accompagnés des illustrations en direct de l’artiste Reinhard Kleist, triple lauréat du prix Max et Moritz.

L’uomo dal fiore in bocca & La Voix humaine – 22 novembre, De Singel, Anvers

Quelques jours plus tard, l’Opera Ballet Vlaanderen présente au De Singel un double programme rare, un pont entre époques et émotions : L’uomo dal fiore in bocca de Luc Brewaeys et La Voix humaine de Francis Poulenc.

La soirée rend hommage au dixième anniversaire de la disparition de Brewaeys, l’un des compositeurs contemporains les plus importants de Belgique. Dans son œuvre, un simple café devient le théâtre d’une rencontre bouleversante entre un père de famille et un homme condamné qui s’accroche aux derniers instants de vie comme “une plante grimpant sur les barreaux d’une grille”.

Si Brewaeys interroge la frontière ultime entre vie et mort, Poulenc nous plonge dans l’intimité d’une rupture. La Voix humaine, construit sur le texte de Cocteau, capture les silences, les coupures, les maladresses d’un adieu au téléphone. Une voix, une femme, une déchirure nue.

Le Scarabée d’Or – 20 novembre, KMSKA, Anvers

Au KMSKA, l’artiste pluridisciplinaire Mireille Capelle présente Le Scarabée d’Or, une œuvre inscrite dans sa vision des architectures sonores : des « instantanés cristallisés d’un processus artistique continu ».

Ici, on ne regarde ni n’écoute au sens traditionnel. On habite un espace façonné par la vibration, la résonance et le temps. Bruits environnants, timbres naturels et instruments classiques tissent une matière sonore vivante, puisée uniquement dans le monde réel qui nous entoure.

Conçu en collaboration avec HERMESensemble, KMSKA, Mireille Capelle, Aïda Gabriels, Astrid Vansteenkiste, Milan Henderickx et Maarten Buyl, Le Scarabée d’Or propose une immersion où le visiteur traverse un paysage de lumière et de son, guidé par des haut-parleurs dispersés dans l’espace du musée. Le protocole est simple : s’asseoir, écouter, regarder. L’œuvre ne traduit pas l’art du musée en musique ; elle ralentit le rythme de la perception et laisse le temps se dilater.