Σε λίγα εικοσιτετράωρα ο θίασος ΘΕΣΠΙΣ θα παρουσιάσει στις Βρυξέλλες το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού» σε σκηνοθεσία Αριστείδη Λαυρέντζου. Είναι μεγάλη μας χαρά που σήμερα μας δίνεται η ευκαιρία να συνομιλήσουμε με την Δέσποινα Σαλτουρίδου, τόσο για την επερχόμενη παράσταση όσο και για την ουσία του θεάτρου «ως ενός κρίκου πολιτισμικής Παράδοσης στην διαρκή αναζήτηση της πολιτισμικής ταυτότητας του Έλληνα της Διασποράς«.
Κυρία Σαλτουρίδου, πολλοί λένε πως, διαχρονικά, το θέατρο παραμένει ο συνδετικός κρίκος των ελληνικών πολιτιστικών δράσεων στην πόλη των Βρυξελλών. Αλήθεια τι σημαίνει για την ελληνική μας κοινότητα η ενασχόληση με το θέατρο και τι προσφέρει στους δεκάδες συμπατριώτες μας που ασχολούνται με αυτό; θα θέλαμε να μας πείτε και δύο λόγια για τον δικό σας ρόλο στο έργο που θα απολαύσουμε σε λίγες μέρες; Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε και τι πιστεύετε πως θα πάρει από αυτή την παράσταση ο θεατής μετά το πέσιμο της αυλαίας;
Επειδή η ερώτηση εισάγεται με μια θέση η οποία προσδιορίζει το θέατρο ως «ο συνδετικός….», θα ήθελα να σημειώσω ότι το Θέατρο είναι ένας από τους συνδετικούς κρίκους που συνδέει τις πολιτισμικές δράσεις στην πόλη μας. Η πολιτισμική Παράδοση και δράση διαθέτει πολλούς κρίκους εγγεγραμμένους σε σχέση αλληλένδετη. Επί της ουσίας της ερώτησης, για να απαντήσω στο πρώτο σκέλος θεωρώ απαραίτητη μια μικρή, συνοπτική, θεωρητική αντιμετώπιση γενικώς περί Θεάτρου.
Παρατηρώντας τη διατύπωση της ερώτησης, με τη χρήση των όρων ενασχόληση και ασχολία, διευκολύνετε τη σκέψη μου, διότι οι όροι αυτοί είναι συνώνυμοι, σχεδόν ταυτόσημοι. Η ερώτηση μόνη της τοποθετεί ισοδυνάμως τον ηθοποιό, το Υποκείμενο της θεατρικής δράσης, απέναντι στο κοινό (ελληνική κοινότητα), το οποίο χαρακτηρίζεται και αποτελεί το Αντικείμενο ή … καλύτερα το Συνυποκείμενο της δράσης .
Κι έτσι ακριβώς είναι, διότι η μεγάλη ιδιαιτερότητα του θεάτρου, μιας παράστασης, είναι η αυτοπρόσωπη παρουσία ηθοποιού και θεατή την ίδια στιγμή, στον ίδιο χώρο. Κι εκεί συντελείται η μαγική, η μυστηριακή θα έλεγα, συνάντηση και συμμετοχή του Εγώ με το Εσύ σε ένα εκπληκτικό παιχνίδι μεταξύ «φαίνεσθαι» και «είναι».
Η υπόθεση (ο μύθος) που παρακολουθεί ο θεατής είναι μια δραματοποιημένη πλαστή υπόθεση και όπως και η ζωή του ανθρώπου, έχει αρχή, μέση, τέλος, αφού γράφεται από άνθρωπο και απευθύνεται στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Μέσα από την πολυδιάστατη λειτουργία του θεάτρου με λέξεις, λόγο, εικόνες, ήχους, χρώματα, φως, ο ηθοποιός καλεί τον θεατή (ασχολούμενος και ενασχολούμενος ενώπιος ενωπίω) να συλλάβει νοήματα φανερά και αφανέρωτα, να προχωρήσει σε ενεργή πνευματική συμμετοχή .
Η ενασχόληση με το θέατρο «ωθεί» συνειδητά ή ασύνειδα τον θεατή (ελληνική κοινότητα εν προκειμένω) να υπερβεί την καθημερινότητά που βιώνει και να δει τη ζωή από άλλη οπτική. Διότι ο ηθοποιός μέσα από το θέαμα, το «φαίνεσθαι», μεταφέρει ένα άλλο «είναι», μια άλλη πραγματικότητα. Και να σας πω; αυτή η μυστική, μυστηριακή, άυλη επικοινωνία-συμμετοχή λειτουργεί όπως λειτουργούσε η Κάναθος πηγή για τους αρχαίους θεούς. Μετά την παράσταση και ο ηθοποιός και ο θεατής «βγαίνουν» ανανεωμένοι.
Δημιούργημα της Δημοκρατίας στην Αθήνα της αρχαιότητας (διάλογος, κάποιος βγαίνει από τον κύκλο που απευθύνει λόγια λατρευτικά στο θεό, στέκεται στη μέση, υποδύεται τον θεό Διόνυσο και …το Θέατρο γεννιέται), κατά τα τέλη του 6ου π. Χ. αιώνα, το Θέατρο διατρέχει και διατηρεί την πολιτισμική διαδρομή πάνω από δυόμισι χιλιάδες χρόνια.
Η ενασχόληση με το Θέατρο λοιπόν, που προσφέρει ο ΘΕΣΠΙΣ και οι άλλες θεατρικές ομάδες, είναι για τον Έλληνα της διασποράς, την Ελληνική κοινότητα της πόλης μας, ένας κρίκος πολιτισμικής Παράδοσης στην διαρκή αναζήτηση της πολιτισμικής του ταυτότητας , της αναζήτησης και διατήρησης της ελληνικότητας του.
Για τους ασχολούμενους με το Θέατρο λέγω τούτο (κι ευελπιστώ να εκφράζει και άλλους):
Δεν είμαστε οπαδοί του αξιώματος η Τέχνη για την Τέχνη.
Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο αλλά και για να πλουτίζουμε τον εαυτό μας καθώς και τον θεατή μας, το κοινό που μας παρακολουθεί, γιατί κρίνουμε ότι όλοι μαζί δημιουργούμε έναν ακέραιο πολιτισμό, πλούσιο ψυχικά, ανθρώπινα (ο κόσμος ήταν εύθυμος, ευτυχισμένος, όχι γρουσούζης όπως τώρα, λέει η θεία Βάσω).
Κι έτσι περνάω στο τρίτο διμελές σκέλος της ερώτησης:
Η προχωρημένη ηλικία μου διευκόλυνε την σκηνική παρουσία,αλλά η αντίθεση στις εμπειρίες και τη ζωή της θείας Βάσως και της δικής μου απαίτησε κόπο, περισυλλογή για να συλλάβω τα αίτια στις τόσες διακυμάνσεις ψυχής αυτής της τραγικά κωμικής φιγούρας.
Στο τέλος της παράστασης και ύστερα από αυτήν ο θεατής μας θα φύγει ανακουφισμένος. Θα έχει διασκεδάσει επαρκώς (το κωμικό στοιχείο υπάρχει ως μέσον στη σάτιρα), θα έχει ψυχαγωγηθεί με στοχασμό για το μέγεθος της καταστροφής που φέρνει η απληστία με όλα τα συμπαρομαρτούντα της, όλες τις συνέπειες και επιπτώσεις στον άνθρωπο ως άτομο, ως κοινωνία, ως κοινωνικοπολιτικό σύστημα.
Και χαίρεται γιατι λίγο πριν πέσει η αυλαία βλέπει τα αδιέξοδα και την επιθυμητή επερχόμενη ανατροπή.
«Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού»
Ημερομηνία: 25, 26, 27 και 28 Μαΐου 2023
Comédie Royale Claude Volter, Av. des Frères Legrain 98, 1150 Bruxelles
Διοργάνωση: Θίασος ΘΕΣΠΙΣ Βρυξελλών
Εισιτήρια μέσω VIVA, εδώ
Οι φωτογραφίες είναι από τις πρόβες του ΘΕΣΠΙ, καθώς και από την παράσταση ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, της ίδιας θεατρικής ομάδας, που ανέβηκε τον Μάιο του 2022. @Μιχαηλίδης / Newsville.be