- - https://www.newsville.be -

The Favourite και Roma: τα φετινά φαβορί με την κριτική ματιά του Newsville

Στις 24 Φεβρουαρίου, στο Dolby Theatre του Λος Άντζελες, θα πραγματοποιηθεί η 91 τελετή απονομής των Βραβείων Όσκαρ. Εκεί που δύο ταινίες ξεχωρίζουν, έκαστη με 10 συνολικές υποψηφιότητες.
Η Ρόμα, του Αλφόνσο Κουαρόν και η Ευνοούμενη, του Γιώργου Λάνθιμου. Δυο ταινίες με πολλά κοινά στοιχεία, αλλά εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.
Το Newsville παρακολούθησε τα δυο φιλμ και αποτολμά μια μικρή παρουσίαση τους και…είθε να κερδίσει ο καλύτερος.

 

ΡΟΜΑ

Ρόμα είναι το όνομα της γειτονιάς της Πόλης του Μεξικού, εκεί δηλαδή που ο Αλφόνσο Κουαρόν μεγάλωσε. Ναι, πρόκειται για μια αυτοβιογραφική ταινία κατά κάποιον τρόπο, παρόλο που δεν μπορεί να καταγραφεί ως τέτοια. Κι αυτό για δύο κυρίως λόγους. Επίκεντρο της ταινίας είναι η Κλέο, η υπηρέτρια του σπιτιού στο οποίο μεγάλωσε ο Κουαρόν. Δεύτερον, όλα όσα παρουσιάζονται είναι μέσα από τις αναμνήσεις του ίδιου του σκηνοθέτη. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο χρόνος ξεθωριάζει ή αλλοιώνει εν πάση περιπτώσει τον τρόπο που θυμόμαστε κάποια γεγονότα, όσο σημαντικά κι αν είναι.
Συνεπώς δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια πιστή καταγραφή των βιωμάτων του σκηνοθέτη, ούτε φυσικά και για μια ιστορική ταινία, παρόλο που η -ταραγμένη την δεκαετία του 70′- Πόλη του Μεξικού υπήρξε πεδίο πολλών σημαντικών γεγονότων.
Η ταινία του Κουαρόν αποτελεί έναν φόρο τιμής στην γυναίκα που ουσιαστικά τον μεγάλωσε, την Κλέο (τα ονόματα των χαρακτήρων στην ταινία είναι αλλαγμένα), μια πιτσιρίκα ινδιάνικης καταγωγής που ζει με την μεσοαστή οικογένεια. Μια οικογένεια όμως που αντιμετωπίζει εσωτερικές κρίσεις, όπως φανερώνει ο επικείμενος χωρισμός των γονέων, του γιατρού μπαμπά και της χημικού μαμάς. Είναι επίσης μια ωδή στην γυναικεία στωικότητα, η οποία καθρεφτίζεται μέσα από το πρόσωπο της Κλέο, που υπομένει και διαχειρίζεται τα πάντα χωρίς εντάσεις και διαμαρτυρία. Αλλά και τον γυναικείο δυναμισμό, μέσα από την έτερη πρωταγωνίστρια, την μαμά Σοφία, που κρύβει πάντα μια εσωτερική ένταση προσπαθώντας κι αυτή να συγκρατήσει την οικογένειά της.

Η ταινία, ασπρόμαυρη (χρέη διευθυντή φωτογραφίας ανέλαβε ο ίδιος ο Κουαρόν, με εντυπωσιακά αποτελέσματα), εκπέμπει μια γλυκιά αίσθηση νεορεαλισμού, με μια κίνηση της κάμερας που μετατρέπει σε παρατηρητή τον θεατή. Παρατηρούμε την Κλέο, η οποία επιβλέπει τα πάντα. Ενώ στην ίδια δεν δίνει σημασία κανείς. Όπως πολύ σοφά της λέει και η μαμά Σοφία σε κάποια στιγμή:
«Ό,τι και να σου πουν, εμείς οι γυναίκες είμαστε πάντα μόνες».

1-6
Η ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΗ

Μεγάλη Βρετανία, αρχές 18ου αι. Βρισκόμαστε στην αυλή της βασίλισσας Άννας, εκεί που η εστεμμένη, μαστιζόμενη από προβλήματα υγείας (σωματικά και ψυχολογικά) και περιτριγυρισμένη από αυλοκόλακες, καλείται να λάβει αποφάσεις εν μέσω του αγγλογαλλικού πολέμου (1701 – 1714). Πλάι της, η φίλη και άτυπη σύμβουλος, Σάρα, η οποία είναι αυτή που ουσιαστικά κινεί τα νήματα.
Η όποια «κανονικότητα» διαταράσσεται με την έλευση της Άμπιγκεϊλ, μακρινής ξαδέρφης και ξεπεσμένης πλέον αριστοκράτισσας, η οποία ζητά δουλειά στο παλάτι. Γλυκιά και αθώα, κατά βάθος όμως αποφασιστική και δαιμόνια, η Άμπιγκεϊλ καταφέρνει να εκθρονίσει την Σάρα από την θέση της ευνοούμενης της βασίλισσας.

Τρεις γυναίκες πρωταγωνίστριες, η καθεμιά με τον δικό της ψυχισμό και την δικιά της οπτική, ξεδιπλώνουν μέσα από τις -λίγο πραγματικές, λίγο φανταστικές- ιστορίες όλη την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Τους φόβους, τις ανασφάλειες, τα πάθη. Η κάμερα του Λάνθιμου κινείται επίσης μαεστρικά και η έντονη χρήση ευρυγώνιων κάδρων μας κάνει σαν να βλέπουμε πτυχές της ιστορίας μέσα από την κλειδαρότρυπα. Σε ένα αχανές παλάτι, η ανθρώπινη παρουσία μοιάζει ασήμαντη. Κι όμως απ” αυτές τις «ασήμαντες» παρουσίες εξαρτώνται οι τύχες ολόκληρων λαών. Οι ισορροπίες που πρέπει να κρατηθούν είναι τόσο λεπτές, σαν τα ξύλινα παραπετάσματα του παλατιού, και τα παιχνίδια εξουσίας τόσο κυνικά, όσο και τα ήθη μέσα σ΄ έναν οίκο ανοχής.

181121-the-favourite-3-ew-628p_99b209e2d379b42608230e244b890414
ΠΛΑΪ-ΠΛΑΪ

Αυτό είναι κι ένα κοινό των δύο φιλμ. Ο άνθρωπος στον χώρο. Η γεωμετρία του χώρου, αν θέλετε. Κουαρόν και Λάνθιμος επιλέγουν συχνά τα ανοιχτά κάδρα με χρήση έως και fish-eye φακών, κάνοντας  έτσι σαφή την ανθρώπινη παρουσία στον χώρο. Η κίνηση της κάμερας, πάντα γραμμική, υπογραμμίζει και την ίδια την κίνηση μέσα στον χώρο.
Οι γυναίκες είναι οι πρωταγωνίστριες των δυο φιλμ. Ξεπερνώντας ωστόσο αυτή την επιφανειακή παρατήρηση, βλέπει κανείς πως και τα δυο φιλμ μιλούν μέσα απ” αυτές για θέματα που δεν έχουν ούτε φύλο, ούτε τάξη, ούτε καταγωγή.
Οι ηρωίδες τόσο του Κουαρόν όσο και του Λάνθιμου, προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα στην μοναξιά τους (θυμηθείτε ξανά την ατάκα της Σοφίας), η καθεμιά όμως με τελείως διαφορετικό ίδιον όφελος.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Λένε πως μια καλή ταινία κρύβει όλη της την ουσία σε δυο πλάνα. Το πρώτο και το τελευταίο. Δεν θα αναλύσουμε τους συμβολισμούς του καθενός, διότι δεν θέλουμε να κάνουμε κανενός είδους  spoiler, ωστόσο στην περίπτωση της Ρόμα, και το πρώτο και το τελευταίο πλάνο μας δείχνει την Κλέο να ασχολείται με τις δουλειές του σπιτιού, αλλά με μια εντελώς διαφορετική οπτική.
Το ίδιο και στην Ευνοούμενη. Και το πρώτο και το τελευταίο πλάνο, μας δείχνει την βασίλισσα Άννα και πλάι της μια «ευνοούμενη» να την υπηρετεί. Εξίσου με εντελώς διαφορετική προσέγγιση.
Κι εκεί κρύβεται τόσο η σεναριακή όσο κι η σκηνοθετική μαεστρία.