Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποδέχεται το 2017 υπό την πίεση τόσο εξωτερικών όσο και εσωτερικών προκλήσεων σε όλα τα μέτωπα και βιώνοντας παράλληλα ένα κύμα αμφισβήτησης από αντιευρωπαϊστές εθνικιστές σε όλη την ήπειρο. Ποιος θα έχει τη μεγαλύτερη επιρροή τη νέα χρονιά, η οποία αποτελεί συνέχεια του annus horribilis (το 2016) για την ΕΕ;
Αυτές είναι οι δέκα κορυφαίες προσωπικότητες οι οποίες θα επηρεάσουν τις εξελίξεις το επόμενο έτος (χωρίς αξιολογική σειρά).
Ντόναλντ Τραμπ
Η νίκη του εξέπληξε τους Ευρωπαίους οι οποίοι βρίσκονταν ήδη σε κατάσταση σοκ μετά την ψήφο υπέρ του Brexit στη Βρετανία και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους αντισυστημικούς και τους ευρωσκεπτικιστές. Μόλις μπει στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, οι πολιτικές που θα ακολουθήσει είτε ακολουθούν τις προεκλογικές υποσχέσεις του είτε όχι, μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την Ευρώπη. Ένας δημοσιονομικά χαλαρός προϋπολογισμός των ΗΠΑ θα μπορούσε να δώσει ανάσα στις επιχειρήσεις της ΕΕ όπου η υποτονική οικονομία συνεχίζει να παράγει πολιτική αστάθεια. Μια όπως πιο εμπορικά προστατευτική στάση κινδυνεύει να κάνει το ακριβώς αντίθετο. Η μη ξεκάθαρη άποψη του Τραμπ για τη χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ και η απόφασή του για βελτίωση των σχέσεων με την Ρωσία έχουν στρέφει την ΕΕ σε αναζήτηση αμυντικών λύσεων χωρίς την συνδρομή των ΗΠΑ
Γιάροσλαβ Καζίνσκι
Αψηφώντας τις Βρυξέλλες με τον περιορισμό της εξουσίας του συνταγματικού δικαστηρίου της Πολωνίας, η κινητήριος δύναμη της δεξιάς κυβέρνησης δοκιμάζει τα όρια της εξουσίας της ΕΕ να επιβάλει την ισχύ της και διευρύνει την ρήξη ανατολής-δύσης. Η ΕΕ έχει δώσει στη Βαρσοβία διορία μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου για να αλλάξει τη θέση της. Αλλά ο Καζίνσκι στηρίζεται σε συμμάχους, όπως ο Βίκτορ Ουρμπάν από την Ουγγαρία για να ασκήσει βέτο στις κυρώσεις. Η Πολωνία είναι η αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα δύναμη των πρώην κομμουνιστικών χωρών της ανατολικής Ευρώπης. Οι Βρετανοί διπλωμάτες είναι έτοιμοι βάλουν στο παιχνίδι των διαπραγματεύσεων το χάσμα Ανατολής-Δύσης. Η Μόσχα φλερτάρει με τους παλιούς Σοβιετικούς της συμμάχους, αλλά αντιμετωπίζει το εμπόδιο του Καζίνσκι, ο οποίος θεωρεί ότι έβαλε το χέρι της στο αεροπορικό δυστύχημα του 2010 στη Ρωσία όταν και βρήκε το θάνατο ο Πολωνός πρόεδρος και δίδυμος αδελφός του. .
Γκερτ Βίλντερς
Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι μπορεί να δώσουν τον τόνο στην εκλογική χρονιά της Ευρώπης, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν το αντισλαμιστικό Κόμμα της Ελευθερίας να προηγείται. Η ανάγκη πολυκομματικού συνασπισμού σημαίνει ότι είναι απίθανο να κυβερνήσει, αλλά η νίκη του θα μπορούσε να μετατρέψει την ψήφο προς τα ακροδεξιά κόμματα της Γαλλίας και της Γερμανίας πιο ελκυστική. Η Ευρώπη θα παρακολουθήσει με ενδιαφέρον πώς ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΕ θα χειριστεί έναν άνθρωπο ο οποίος θέλει να την κάνει να την εγκαταλείψει: Μήπως θα κινήσουν τα νήματα για να τον κρατήσουν εκτός εξουσίας ενισχύοντας όμως έτσι το αντισυμβατικό του προφίλ; Ή θα τον αφήσουν να αναλάβει κυβερνητικά καθήκοντα και με αυτόν τον τρόπο να έρθει αντιμέτωπος με ρεαλισμό της εξουσίας;
Τερέσα Μέι
«Το Brexit σημαίνει Brexit», Η Βρετανίδα πρωθυπουργός θα πρέπει να έχει ως σημείο αναφοράς το σλόγκαν της όταν στείλει μέχρι τις 31 Μαρτίου την επιστολή στις Βρυξέλλες για να εγκαινιάσει κατ’ αυτόν τον τρόπο τις διετείς διαπραγματεύσεις για το διαζύγιο με την ΕΕ. Κρατώντας μια αινιγματική στάση, πρέπει να διαμορφώσει μια ενιαία γραμμή στην κυβέρνηση της, σε μια χώρα η οποία είναι τόσο διαιρεμένη ώστε η όλη διαδικασία ενδέχεται να εκτροχιαστεί. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι έστω και η παραμικρή υποχώρηση στις διαπραγματεύσεις μπορεί να βάλει και άλλους σε πειρασμό να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Brexit αν προκύψει εν τέλει μια ευνοϊκή συμφωνία για το Λονδίνο.
Μαρίν Λεπέν
Όλα τα παραπάνω ίσως να μην έχουν σημασία αν η ηγέτης του αντιευρωπαϊκού Εθνικού Μετώπου εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλίας στις 7 Μαΐου. Ελλείψει άλλων υποψηφίων η νίκη στον πρώτο γύρο διαφαίνεται σίγουρη, αλλά πολλοί αμφιβάλλουν ότι μπορεί να κερδίσει την πλειοψηφία η οποία γύρισε την πλάτη επίσης στον πατέρα της το 2002. Ωστόσο, μετά το Brexit και τον Τραμπ, κανείς δεν εμπιστεύεται πλέον τις δημοσκοπήσεις. Και η 48χρονη έχει κερδίσει την υποστήριξη εκατομμυρίων τα οποία δεν ψήφισαν ποτέ υπέρ του απροκάλυπτου αντισημιτισμού και ρατσισμού του πατέρα της. Πολλά μπορεί να εξαρτηθούν από το ποιος θα είναι ο τελικός της αντίπαλος. Αν αναλάβει τις τύχες του έθνους που εφηύρε την ΕΕ, αυτό μπορεί να είναι το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τουλάχιστον όπως την ξέρουμε.
Οι Αφρικανοί μετανάστες
Όσοι Αφρικανοί ελπίζουν να πλεύσουν προς την Ιταλία μετά το χειμώνα που θα καταλαγιάσουν οι χειμωνιάτικες καταιγίδες μάλλον θα αναγκαστούν να επανεξετάσουν την κατάσταση. Ενδυναμώνοντάς τις κυβερνήσεις της Αφρικής με σημαντικά κεφάλαια, ενισχύοντας την αστυνόμευση των χωρικών υδάτων της Λιβύης και προετοιμάζοντας μαζικές απελάσεις, η ΕΕ έχει ως στόχο να μιμηθεί τακτικές που εκπονήθηκαν για να συγκρατήσει τους Σύριους στην Ελλάδα. Γιατί να διασχίσει κάποιος την Σαχάρα και τη θάλασσα ενώ αυτό που θα τον περιμένει θα είναι η κράτηση και η απέλαση;
Βλαντιμίρ Πούτιν
Ο ηγέτης του Κρεμλίνου παίζει ένα παιχνίδι τακτικής με κλειστά χαρτιά για την αποκατάσταση της επιρροής της Μόσχας σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτός μπορεί να κάνει φίλους, ή να δημιουργήσει προβλήματα στους γείτονές του με πολλούς τρόπους, από τον έλεγχο του φυσικού τους αερίου μέχρι την υποστήριξη των αντιπάλων τους. Από τότε που προσάρτησε την Κριμαία το 2014, λίγοι στην ΕΕ θα στοιχημάτιζαν για την επόμενη κίνηση του Πούτιν. Μέχρι τις 31 Ιουλίου, οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να ανανεώσουν ή να τερματίσουν τις κυρώσεις τις οποίες όμως ορισμένα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν θερμά. Αν ο Τραμπ διαρρήξει το μέτωπο με τη χαλάρωση των κυρώσεων εκ μέρους των ΗΠΑ, η ΕΕ θα δυσκολευτεί να εμποδίσει ένα ή περισσότερα μέλη της να μπλοκάρουν την ανανέωση τους.
Σέρτζιο Ματταρέλλα
Ένας κρυψίνους Σικελός δικηγόρος, ο 75χρονος Ιταλός πρόεδρος, ο οποίος μπήκε στην πολιτική όταν ο αδελφός του δολοφονήθηκε από τη Μαφία, βρίσκεται στο μάτι μιας καταιγίδας. Πρέπει να καλοπιάσει αντιμαχόμενα κόμματα ώστε να κυβερνήσουν ενώ τα ίδια έχουν πάρει θέση υπέρ των εκλογών οι οποίες θα διεξαχθούν σε μια στιγμή που δεν έχουν καθορίσει, σύμφωνα με κανόνες οι οποίοι μπορεί να έχουν αλλάξει. Οι εταίροι της Ιταλίας στην ευρωζώνη αισθάνονται άβολα με το υπερχρεωμένο αυτό κράτος και τις προβληματικές του τράπεζες. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, για παράδειγμα, ή την Πορτογαλία, η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει και πολύ μεγάλη για να σωθεί.
Ανγκέλα Μέρκελ
Έτοιμη για μια τέταρτη θητεία στη γερμανικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, η ηγέτιδα των ηγετών της Ευρώπης απειλείται από την οργή και το φόβο που έχει προκληθεί λόγω της εισροής πάνω από ενός εκατομμυρίου αιτούντων ασύλου στη Γερμανία μέσα σε ένα μόλις έτος. Οι ευρωσκεπτικιστές στα δεξιά της καγκελαρίου αναμένεται να κερδίσουν έδρες στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά, γεγονός το οποίο τουλάχιστον περιπλέκει τις διαπραγματεύσεις για την συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού. Η 62χρονη φυσικός από την Ανατολική Γερμανία είναι ο εγγυητής της μακροχρόνιας προσκόλλησης της χώρας της στην ΕΕ ως το κλειδί για μια σταθερή Ευρώπη μετά τον όλεθρο που προκλήθηκε από το Βερολίνο τον περασμένο αιώνα. Αλλά μπορεί να κάνει θαύματα, αν οι γείτονές της αρχίσουν να καταρρέουν;
Ο άντρας στα μαύρα
Αυτός ο άντρας μισεί την Ευρώπη στην οποία ζει. Το Ισλαμικό κράτος, το οποίο βρίσκεται υπό πίεση στην Συρία και το Ιράκ, πυροδότησε την οργή του και τον πιέζει να δράσει, με όποια μέσα έχει. Γενικότερα, μπορεί θεωρηθεί υπεύθυνος για όλα τα απροσδόκητα και μη αναμενόμενα γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν έστω και μικρές δονήσεις στην κοινή γνώμη και να εκτροχιάσουν οποιοδήποτε από τα σχέδια και τις προτεραιότητες της Ευρώπης για το επόμενο έτος.
Μαργκέτε Βεστάγκερ
Η Δανέζα Βεστάγκερ, Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ, είναι έτοιμη να τα βάλει με μερικές από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του πλανήτη μετά την Apple και την κατηγορία για φοροδιαφυγή, προειδοποιώντας ότι οι επόμενες θα είναι η McDonald ‘s και η Amazon. Μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις φέτος ήταν σκληρή γραμμή της Επιτροπής σχετικά με το αμερικανικό γίγαντα της τεχνολογίας και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Δανέζα πολιτικός θα έχει ελευθερία κινήσεων για να επιτελέσει το έργο της στο επόμενο έτος.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν ο οποίος επιβίωσε από μια απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο, έχει έρθει αντιμέτωπος με πολυάριθμες τρομοκρατικές επιθέσεις και έχει προεδρεύσει την χειρότερη περίοδο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, αν όχι ποτέ. Η συμφωνία για το προσφυγικό μεταξύ Άγκυρας και Βρυξελλών βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο της κριτικής και ο ίδιος ο Ερντογάν έχει απειλήσει να την ανακαλέσει, αν διαταραχθεί η ενταξιακή πορεία της χώρας του. Η Τουρκία είναι μια απρόβλεπτη χώρα σήμερα και φαίνεται πιθανό η καταστολή που έχει εξαπολύσει ο Πρόεδρος εναντίον της ελευθερίας του λόγου, των μέσων ενημέρωσης και σε όποιους πιστεύει ότι έχουν βοηθήσει στην οργάνωση πραξικοπήματος να επεκταθεί το 2017.
Μάριο Ντράγκι
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει επιβλέψει με διακριτικό τρόπο την αργή ανάκαμψη της ευρωζώνης μετά την οικονομική κρίση και το «business as usual» ύφος της διαχείρισης που τον διακρίνει φαίνεται ότι θα συνεχιστεί. Έχοντας αφεθεί στην τύχη του, ο Ιταλός έχει αποδείξει την ικανότητα του να ηγηθεί της προσπάθειας να ξεκολλήσει η ΕΕ από την στασιμότητα, αλλά δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η Ένωση να χάσει την υπομονή της με την αργή και σταθερή προσέγγισή του.
Πηγή: euractiv.gr