Πριν από τριάντα χρόνια, σαν σήμερα, στις 07.25 το πρωί της Πέμπτης, δύο ένοπλοι άνοιξαν πυρ σε ένα ζευγάρι, την στιγμή που έβγαιναν από ένα συγκρότημα κατοικιών στη Λιέγη. Ήταν μόλις η δεύτερη πολιτική δολοφονία στην ιστορία του Βελγίου.
Τα θύματα ήταν ο André Cools, ένας εξέχων σοσιαλιστής πολιτικός, ο οποίος πέθανε ακαριαία, και η σύντροφός του, Marie-Hélène Joiret, που επέζησε της επίθεσης.
Ο Cools ήταν δήμαρχος του Flémalle, του προσωπικού του πολιτικού φέουδου, και κατείχε διάφορες θέσεις στην κυβέρνηση, όπως υπουργός προϋπολογισμού, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, πρόεδρος του σοσιαλιστικού κόμματος και πρόεδρος του κοινοβουλίου της Βαλλονίας.
Αμέσως μετά τη δολοφονία του, συμπτωματικά, έσκασε η υπόθεση Augusta, κατά την οποία αποκαλύφθηκε ότι σοσιαλιστές της -τότε- κυβέρνησης είχαν δεχτεί «δωράκια» από την ιταλική εταιρεία ελικοπτέρων (εξού και το όνομα) σε αντάλλαγμα για κυβερνητικές συμβάσεις. Ο Cools είναι πιθανό να έχει εμπλακεί βαθιά στην εν λόγω υπόθεση.
30 jaar geleden werd de Luikse PS-politicus André Cools (1927-1991) doodgeschoten. Het onderzoek leidde naar medewerkers van het kabinet-Vander Biest, maar bracht terloops ook de affaires Agusta/Dassault en OMOB aan het licht. #18juli pic.twitter.com/I8sBryqsUG
— Frank Van Laeken (@FrankVanLaeken) July 18, 2021
Η έρευνα για τη δολοφονία έστρεψε σύντομα την προσοχή στον Silvio De Benedictis, έναν έμπορο που είχε προηγουμένως απασχολήσει την αστυνομία για ένα θέμα κλεμμένων ομολόγων.
Οι έρευνές τους οδήγησαν αργότερα το 1998 στη σύλληψη στην Τυνησία δύο υπηκόων Τυνησίας, στους οποίους και απαγγέλθηκαν κατηγορίες για την δολοφονία. Ζούσαν στη Σικελία και είχαν συνδέσεις με την τοπική μαφία. Καταδικάστηκαν αργότερα σε 25 χρόνια φυλάκισης, τα οποία εξέτισαν στην Τύνιδα.
Το 2004, 13 χρόνια μετά τη δολοφονία, έξι άντρες με στενές επαφές με το σοσιαλιστικό κόμμα καταδικάστηκαν για τους ρόλους τους στη δολοφονία.
Επρόκειτο για τους: Richard Taxquet, ιδιωτικός γραμματέας του υπουργού, Alain Van der Biest · Pino Di Mauro, οδηγός του Van der Biest. Cosimo Solazzo και Domenico Castellino – όλοι τους καταδικάστηκαν σε 20 χρόνια για διάφορα εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένης της υπόθαλψης εγκληματία και τη μεταφορά τους από και προς την Ιταλία.
Ο Solazzo καταδικάστηκε ερήμην, καθώς είχε διαφύγει στην Ιταλία. Τον Απρίλιο του περασμένου έτους, τελικά εκδόθηκε στο Βέλγιο για να ξεκινήσει την ποινή του. Ταυτόχρονα, δύο ακόμα πρόσωπα, ήσσονος σημασίας στην υπόθεση, οι Luigi Contrino και Carlo Todarello, έλαβαν ποινές πέντε ετών έκαστος.
18 juillet 1991 : Belgique. André Cools, ancien président du Parti socialiste belge, meurt assassiné. pic.twitter.com/lF1kx1m64r
— Jean-Marie GHIBAUDO (@JeanMarieGHIBAU) July 18, 2021
Ο Alain Van der Biest, εν τω μεταξύ, αυτοκτόνησε το 2002, ενώ οι υπάλληλοί του, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιήσει την κάλυψη του γραφείου του για να διαπράξουν το πιο σοβαρό πολιτικό έγκλημα , βρίσκονταν εν αναμονή της δίκης. Ο Van der Biest αντιμετώπιζε χρόνιο πρόβλημα με το αλκοόλ, κάτι που τον καθιστούσε συχνά ανίκανο να εκτελέσει τα απλούστερα καθήκοντα, ενώ τον έκανε και ευάλωτο στους χειρισμούς, ειδικά ανθρώπων όπως ο Taxquet, ο οποίος ήταν πρώην αστυνομικός.
Ο Cools έμεινε στην ιστορία ως ο δεύτερος πολιτικός που δολοφονήθηκε στην ιστορία του Βελγίου. Ο πρώτος ήταν ο Julien Lahaut, βουλευτής αλλά και πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Το αδίκημα του; Κατηγορήθηκε ότι φώναξε «Vive la République» στο κοινοβούλιο το 1950, καθώς ο βασιλιάς Baudouin, θείος του νυν βασιλιά, ορκιζόταν ως βασιλιάς. Ωστόσο, οι κραυγές πιθανότατα προήλθαν από μέλη της παράταξης με τα οποία καθόταν, και ο ίδιος ο Lahaut, αν και ο πιο εξέχων από τους παρευρισκόμενους, αδίκως κατηγορήθηκε. Μια εβδομάδα αργότερα, στις 18 Αυγούστου 1950, ο Lahaut δολοφονήθηκε από δύο άγνωστους ένοπλους έξω από το σπίτι του στο Seraing.