Όταν γίνεται λόγος για καλλιτέχνες, για ανθρώπους αφοσιωμένους στην Τέχνη, συχνά περιοριζόμαστε στο τι έχουν πετύχει, που βρίσκονται τα έργα τους, τι τιμές αγγίζουν, ποιες είναι οι κριτικές που τους συνοδεύουν στην πορεία τους.
Σήμερα, και έχοντας μπροστά μου την συνέντευξη με την καταξιωμένη Ελληνίδα εικαστικό Πελαγία Αγγελοπούλου, θα ήθελα να αρχίσω λίγο διαφορετικά. Όχι από την τέχνη που η ίδια πρεσβεύει με αντικειμενική επιτυχία πολλές δεκαετίες αλλά από τον άνθρωπο, την προσωπικότητα της Πελαγίας Αγγελοπούλου. Η Πέλλη είναι ένας από τους πιο «νέους» ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Η σκέψη της, ο λόγος της, η ενέργεια της, ο τρόπος που χαράσσει την καλλιτεχνική της πορεία αφοπλίζουν με τον πιο θετικό τρόπο. Τα τελευταία 15 χρόνια και μέσα από πολλές συνεντεύξεις με προσωπικότητες του χώρου της Τέχνης συνειδητοποιώ πως μεγάλος καλλιτέχνης και μεγάλος άνθρωπος αποτελούν έννοιες που συχνά βαδίζουν ξεχωριστά. Και αυτό είναι το πολύ όμορφο με την Πελαγία Αγγελοπούλου: είναι ο άνθρωπος με τον οποίο θέλεις να κάνεις κουβέντα, να την ακούς, να ρωτάς, να μαθαίνεις και όλα αυτά με μία γλυκύτητα και μία ευγένεια πολύ, μα πολύ ξεχωριστή.
Το δύσκολο κομμάτι είναι όταν θες να κάνεις μία συνέντευξη μαζί της. Εκεί θα θελήσεις να χωρέσεις δεκάδες ερωτήσεις, να μάθεις για τα πρώτα βήματα στην Ελλάδα, για το κομμάτι της μάθησης αλλά και αυτό της διδαχής, το ακαδημαϊκό, όταν δίδαξε την τέχνη του ψηφιδωτού στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Τα έργα της κοσμούν της τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Μπορεί κάποιος να βρει την Πελαγία Αγγελοπούλου στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα, στο Μουσείο Odakuye στο Τόκιο, στη Ρωμανική εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα στην Κολωνία ή ακόμα και στο Βατικανό, όπου το έργο της, «Crown» έχει εγκατασταθεί δίπλα στη σαρκοφάγο του Πάπα Ιωάννη-Παύλου του 3ου. Στις Βρυξέλλες, το 2008 είχαμε την χαρά να δούμε έργα της στην ατομική έκθεση της Πελαγίας Αγγελοπούλου στο Βασιλικό Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας του Cinquantenaire, στην αίθουσα της ελληνικής συλλογής αρχαιοτήτων.
Έχω μαζέψει πολλές ερωτήσεις και όπως είναι φυσικό αρχίζω να σβήνω. Προσπαθώ να μείνω συγκεντρωμένος στην τελευταία παρουσίαση έργων της η οποία έγινε στις Βρυξέλλες στα τέλη Νοεμβρίου. Η ευκαιρία δόθηκε όταν δύο Βέλγοι φιλότεχνοι δικηγόροι και συλλέκτες, οι Eliot Huisman και Serge Birenbaum οργάνωσαν την παρουσίαση του project «Π+A» το οποίο αποτελείται από 120 έργα. Με την ευκαιρία αυτή η Πελαγία Αγγελοπούλου και ο Alex Leotard ενώθηκαν σε έναν καλλιτεχνικό διάλογο με κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις ενώ τα εγκαίνια εξελίχθηκαν με μεγάλη επιτυχία και το διεθνές κοινό το οποίο έδωσε το «παρών» στην εκδήλωση είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τους καλλιτέχνες.
άποψη της έκθεσης ∏+A, UNCONVENTIONAL CORRELATIONS
Σε μία καθημερινότητα όπου οι πληροφορίες μας βομβαρδίζουν, σε μία εποχή όπου η άποψη, η ιδέα, η έκφραση, η επικοινωνία και η δημόσια έκθεση είναι πιο εύκολες και ίσως και πιο ανεξέλεγκτα κατευθυνόμενες από ποτέ, ποιος είναι ο τρόπος για να διαφοροποιηθεί ο καλλιτέχνης στην προσπάθεια του να πλησιάσει το κοινό;
Εξαρτάται πάντα από τι θα ήθελε και κυρίως τι θα είχε την δυνατότητα να πετύχει.Απλά θόρυβο και εφέ γύρω από το όνομά του ή έργο με ουσία και διάρκεια, που απαιτεί σκληρή δουλειά, αφοσίωση και ταλέντο. Η διαφοροποίηση γίνεται μόνον με τον χαρακτήρα και την ποιότητα του καλλιτεχνικού έργου.
Είστε από τους καλλιτέχνες που ξαφνιάζετε ευχάριστα το φιλότεχνο κοινό: Αλλαγή, εξέλιξη στο δημιουργικό ύφος, διαφορετικές ιδέες, νέα ριζοσπαστικά πρότζεκτ. Ποια είναι τα ερεθίσματα που σας οδηγούν στην εξέλιξη της καλλιτεχνικής σας δημιουργίας;
Το έργο μου οι σκέψεις μου και η ζωή μου είναι ένα .Όλα υφίστανται αλλαγές και επιδράσεις, αφού τίποτα δεν μένει σταθερό. Επομένως οι όποιες αλλαγές εξελίσσονται φυσιολογικά σε σχέση με τις εκάστοτε αναζητήσεις που αφορούν την τέχνη και την ζωή όχι μόνο την δική μου αλλά και των άλλων.
Στην τελευταία σας έκθεση την οποία είχαμε την χαρά να απολαύσουμε στον χώρο B49 βρίσκεστε σε συνεργασία με τον Axel Leotard. Ποια ήταν η γενεσιουργός ιδέα του «π+A Project» και πως σηματοδοτεί το πρότζεκτ αυτό την δική σας καλλιτεχνική πορεία;
Ο Axel Leotard είναι Γάλλος εκδότης ,φωτογράφος και συγγραφέας ένας εξαιρετικός φίλος με τον οποίο υπάρχει ένας δημιουργικός ,προβοκατόρικος διάλογος που αναπτύχθηκε σταδιακά πάνω στα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά ζητήματα, τα φύλα, τα κοινωνικά μοντέλα, τις κατατάξεις και τις εποχές. Στο Π+Α πρότζεκτ, αυτά όλα αντιπαρατίθενται με ένα τρόπο που θέτει ερωτήματα και ενθαρρύνει την κατανόηση και αποδοχή του διαφορετικού. Μία σειρά από 500 προσωπικές φωτογραφίες του, ήταν το κλειδί για να απαλλαγώ από ενδοιασμούς και αναστολές στο να εκθέσω όλες τις σκέψεις και τα συναισθήματα μου, που πάντα είχα, σε σχέση με αυτά τα θέματα.
Η Πελαγία Αγγελοπούλου με τον Eliot Huisman
Τι υπεραξία φέρει για εσάς η φωτογραφία -και κατ ́ επέκταση η επιλογή φωτογραφιών στα έργα σας – ως μέσο καλλιτεχνικής επικοινωνίας;
Η φωτογραφία συλλαμβάνει την στιγμή , είναι σύγχρονη και γέννημα ευθύς εξ αρχής της τεχνολογίας, με την οποία εξελίσσεται ταυτόχρονα. Μου δίνει την δυνατότητα να έχω ένα τεράστιο αρχείο εικόνων, ακόμη και από γεγονότα σημερινά παλιά η ιστορικά η και από έργα τέχνης. Στο έργο μου λειτουργούν σαν ιερογλυφικά σαν γράμματα που βοηθούν την αφήγηση των σκέψεων και συναισθημάτων μου.
Πόσο σημαντική είναι το τρίπτυχο Σύνθεση- Αποσύνθεση- Ανασύνθεση στην διαδικασία δημιουργίας Τέχνης για εσάς;
Τα δυο μέσα που χρησιμοποιώ για τις εικαστικές αναζητήσεις μου είναι το ψηφιδωτό και το κολλάζ. Και στις δυο περιπτώσεις αποδομώ υλικά και τα αναδομώ σε κάτι άλλο συνθέτοντας τις εικόνες μου.
Άποψη της έκθεσης
Υπάρχει «διάλογος» του καλλιτέχνη, με το φιλότεχνο κοινό ή η επικοινωνία σταματάει με την παράδοση σε έκθεση ενός ή περισσότερων έργων;
Ο διάλογος αρχίζει στην έκθεση όταν το έργο παρουσιάζεται στο κοινό και αυτό είναι το επιθυμητό που δεν θα πρέπει όμως να επηρεάζει τον καλλιτέχνη κατά την διάρκεια της δημιουργίας του.
Ποια είναι η σχέση που έχετε με τους νέους ανθρώπους και ειδικότερα με αυτούς οι οποίοι ασχολούνται με την Τέχνη;
Με ενδιαφέρει το έργο μου να συγκινεί και να ενδιαφέρει τους νέους γιατί ο δημιουργός, πρέπει να είναι μπροστά από την εποχή του και να προσβλέπει στο μέλλον.Όσο για τους καλλιτέχνες ανεξάρτητα ηλικίας, λογικά πνευματικά πρέπει να είναι νέοι και τότε η άποψη τους μετράει για μένα.
Η Πελαγία Αγγελοπούλου με τον Serge Birenbaum
Ποιους τρεις σταθμούς της καλλιτεχνικής σας πορείας, μέχρι σήμερα, θα μνημονεύατε πρώτους και γιατί;
Η πρώτη περίοδος είναι στην Ελλάδα που σπουδάζω διαμορφώνω την αισθητική μου κάνω τα πρώτα καλλιτεχνικά βήματα με επιτυχία και διδάσκω στην Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Η δεύτερη είναι όταν μετά από σειρά εκθέσεων σε μουσεία της Ιαπωνίας αποφασίζω να φύγω από την πατρίδα μου και να διευρύνω τις δυνατότητες προβολής του έργου μου και τις γνώσεις μου, με επιρροές, ερεθίσματα και πληροφορίες από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς.
Η τρίτη είναι τώρα που απελευθερώνω την δημιουργικότητα και την σκέψη μου για να εκφραστώ χωρίς δεσμεύσεις τεχνικές λόγω χρήσης συγκεκριμένου μέσου, αλλά ούτε και κοινωνικές για να μην σοκάρω αντίθετα οφείλω να σοκάρω.
Ποιες είναι τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα σας που σας επιτρέπουν να περνάτε τις δυσκολίες;
Είναι η ίδια μου η δουλειά, η δημιουργικότητα, η έρευνα, που είναι το καταφύγιο η απόδραση από το τέλμα και η δύναμη μου.
Ποια είναι σήμερα η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό αναφορικά με τον κόσμο της Τέχνης;
Δεν έχω σαφή εικόνα πάνω σε αυτό το θέμα όμως είμαι ευτυχής που διαπιστώνω ότι υπάρχουν πολλοί νέοι ταλαντούχοι καλλιτέχνες στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς η Ελλάδα ποτέ δεν προέβαλλε και δεν υποστήριξε σωστά το ποιοτικό και αυθεντικό πολιτιστικό προϊόν της!
Πελαγία Αγγελοπούλου
Photos: Αλέξανδρος Μιχαηλίδης / Newsville.be