Του Γιώργου Καραβέλη
Το άρθρο του κυρίου Καραβέλη δημοσιεύθηκε από το περιοδικό Ελληνικού πολιτισμού «ΘΕΑ», την συντακτική ομάδα του οποίου και ευχαριστούμε για την συνεργασία και την αναδημοσίευση του άρθρου.
Έχω προσπαθήσει να πείσω τον αναγνώστη πως η κρίση είναι κυρίως χρηματοπιστωτική με πολλές αιτίες, διότι έχει πλέον καθιερωθεί το παγκόσμιο σύστημα. Άρα, οι παρεμβάσεις των κρατών μελών, όπως αποτυπώνονται στον Πίνακα 2, έχουν αποτρέψει τον πανικό, αλλά δεν έχουν εξαλείψει τις υποβόσκουσες αιτίες.
Στις 15 Νοεμβρίου 2008, στην Ουάσινγκτον, η Σύσκεψη του Γκρουπ των 20 ανεπτυγμένων και αναδυόμενων οικονομιών έλαβε χώρα. Η ανακοίνωση Τύπου είναι φειδωλή σε δεσμεύσεις αλλά πλούσια σε ευχές. Τον Απρίλιο 2009 θα μάθουμε περισσότερα. Μέχρι τότε οι ακόλουθες σκέψεις μπορούν να βοηθήσουν τη νέα αρχιτεκτονική του παγκόσμιου συστήματος.
Βασίζονται δε σε μια θεμελιώδη αρχή. Τοπικά προβλήματα λύνονται από τοπικούς θεσμούς με τοπικές παρεμβάσεις. Παγκοσμιοποιημένα προβλήματα απαιτούν μια παγκοσμιοποιημένη προσέγγιση και διεθνείς θεσμούς.
Πρώτον, και βασικότερο ζήτημα, είναι το νόμισμα-άγκυρα του συστήματος. Σήμερα, το δολάριο των ΗΠΑ δεν πληροί τα τρία βασικά κριτήρια τα οποία θα μπορούν να το διατηρήσουν ως νόμισμα Άγκυρα, δηλαδή Σταθερή ισοτιμία, Υψηλή εμπιστοσύνη και Υποστήριξη από μια ανοιχτή, σταθερή και μεγάλη οικονομία.[1]Συνεπώς, τίθεται θέμα αντικατάστασής του ή συμπλήρωσής του, και έχω προτείνει τη Διττή Άγκυρα, το δολάριο των ΗΠΑ και το Ευρώ.[2]
Αυτή η διττή άγκυρα ουσιαστικά δεσμεύει τις ΗΠΑ και την ΕΕ για μια κοινή προσέγγιση ως προς την οικονομική και τη συναλλαγματική τους πολιτική.
Δεύτερον, όλες οι αγορές – τραπεζικές, πιστωτικές, ταμείων, εκτός ισολογισμών ενεργητικό, αποθεματικά, πιστωτικά – υποχρεώσεων τράμπας (credit-defaultswaps), παραγώγων ,κλπ.– θα πρέπει να ρυθμιστούν. Και ο λόγος ενεργητικό / ίδιον κεφάλαιο (μόχλωμα) να καθοριστεί για όλα τα στοιχεία του ενεργητικού. Συνεπώς, το σύστημα Βασιλεία ΙΙ δεν έχει τίποτα ουσιαστικό να συνεισφέρει και θα χρειαστεί να ξανα-αξιολογηθεί η αρμοδιότητα της Τράπεζας για Διεθνή Διακανονισμό.
Τρίτον, η Εκτίμηση και Βαθμολόγηση πιστωτικών κινδύνων (creditratingagencies) θα επιτελείται από θεσμούς του κράτους. Στην περίπτωση της ευρω-ζώνης και λόγω του ρόλου του ευρώ ως δεύτερου νομίσματος άγκυρας, η ανάθεση επιβάλλεται να γίνει στις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες. Ένας δημόσιος φορέας λύνει δύο εγγενή προβλήματα : τη σύγκρουση συμφερόντων και τη δημοσιοποιημένη μέθοδο αποτίμησης των πιστωτικών κινδύνων.
Τέταρτον, για όλες τις χρηματοπιστωτικές αγορές που προσφέρουν υπηρεσίες, θα χρειαστεί να καθοριστούν μίνιμα / μάξιμα τέλη φορολόγησης. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις αγορές εμπορευμάτων, οπότε η έλλειψη ή προτιμησιακή φορολόγηση του σημερινού καθεστώτος θα παύσει να ισχύει. Η φορολόγηση τίτλων ή υπηρεσιών που ανταλλάσσονται ή πωλούνται / αγοράζονται σε διασυνοριακές ή διεθνείς αγορές θα αποτελέσουν φορολογικά έσοδα του ΔΝΤ ή της Παγκόσμιας Τράπεζας, εάν η τελευταία μεταμορφωθεί επίσης.
Πέμπτον, το ΔΝΤ είναι ακατάλληλο να αναλάβει το βάρος ενός συστήματος με διττή άγκυρα, αλλά έχει τη γνώση και την πείρα για να αναλάβει την αρμοδιότητα της Διεθνούς Εποπτείας όλων των χρηματοπιστωτικών ομίλων, επενδυτικών τραπεζών, χρηματοοικονομικών εταιρειών, κλπ, οι οποίοι δυνητικά μπορούν να δημιουργήσουν συστημικές κρίσεις και αστάθεια.
Θα έχει επίσης την αρμοδιότητα του καθορισμού των διεθνών Κανόνων και της επιβολής Κυρώσεων. Η θεσμική δόμηση του ΔΝΤ και η συνεργασία του με τις Εθνικές Αρχές Εποπτείας είναι το ζητούμενο για τον Απρίλιο 2009, όχι αυτού του άρθρου. Φυσικά το Φόρουμ της Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν θα έχει λόγο συνέχισης των ανιαρών και μη δεσμευτικών εργασιών του.
Η προικοδότηση του ΔΝΤ θα πρέπει να γίνει από τη διευρυμένη συμμετοχή των κρατών μελών του,βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.
[1]Βλ. τηνΥπόθεσηCipolla (H3), στο G. Caravelis, EMU: An application of the fundamental principles of monetary theory, Aldershot: Avebury, 1994, σ. 93-98. [2]Βλ. Forthcoming book: Γ. Δ. Καραβέλης, Parallel Currencies: the Euro and Pound Sterling, An Application of the Money Externalities Approach, possibly in 2010 by Routledge
Ο Γιώργος Καραβέλης γεννήθηκε στο Βαθύλακκο – Νέα Σιγή Κοζάνης το 1949. Σπούδασε οικονομικά στο London School of Economics (B.Sc.), McGill University (M.A.), University College London (Ph.D.). Η διδακτορική του διατριβή έλαβε το βραβείο SAYERS του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, και εκδόθηκε σε βιβλίο, EMU, An Application of the Fundamental Principles of Monetary Theory, 1994. Επισκέπτης Υπότροφος στο University of Cambridge. EU Fellow στο Princeton University και George Mason University. Από το 1982 εργάζεται στη Γενική Γραμματεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ειδικότερα, στις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Αλλά και με μετάταξη από το ΕΚ, εργάστηκε στην κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας, το 1997-98.
Download Attachments
