Από τα σολάριουμ μέχρι τα συμπληρώματα διατροφής και τα self-tanning προϊόντα, η ιδέα ότι μπορούμε να «προετοιμάσουμε» το δέρμα μας για τον ήλιο επιμένει – και δυστυχώς, ενισχύει επικίνδυνες συνήθειες που σχετίζονται με την αύξηση των καρκίνων του δέρματος.
«Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να προετοιμάσουμε το δέρμα για τον ήλιο», δηλώνει στην AFP ο καθηγητής Claude Linassier, διευθυντής του τομέα πρόληψης στο Institut national du cancer (INCa).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Santé publique France, κάθε χρόνο καταγράφονται στη Γαλλία από 141.200 έως 243.500 περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος, εκ των οποίων πάνω από 100.000 σχετίζονται άμεσα με την υπερβολική έκθεση στις ακτίνες UV.
Οι ψευδαισθήσεις των θαλάμων UV
Μία από τις πιο διαδεδομένες αλλά επικίνδυνες αντιλήψεις είναι ότι οι τεχνητές UV ακτίνες, πριν από το καλοκαίρι, προετοιμάζουν την επιδερμίδα και μειώνουν τον κίνδυνο εγκαύματος. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα του Ipsos το 2023 για το Syndicat national des dermatologues-vénéréologues (SNDV), το πιστεύει 1 στους 5 Γάλλους.
Στην πραγματικότητα, «οι πρακτικές αυτές αυξάνουν θεαματικά τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος», προειδοποιεί το SNDV. Το 33% των νέων ηλικίας 25–34 ετών χρησιμοποιούν ακόμη αυτά τα σολάριουμ.
«20 λεπτά σε έναν θάλαμο UV αντιστοιχούν σε μία ολόκληρη ημέρα κάτω από τροπικό ήλιο», εξηγεί η δερματολόγος Catherine Olivérès Ghouti (SNDV). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (μέσω του Centre international de recherche sur le cancer – CIRC) έχει χαρακτηρίσει τις τεχνητές UV ως βεβαιωμένα καρκινογόνες ήδη από το 2009.
Η Anses προειδοποιεί πως η χρήση θαλάμων UV πριν τα 35 αυξάνει κατά 59% τον κίνδυνο μελανώματος, ενώ ο καθηγητής Linassier εκτιμά ότι κάθε χρόνο 380 νέα περιστατικά μελανώματος οφείλονται αποκλειστικά σε αυτούς.
Συμπληρώματα και αυτο-μαύρισμα: ούτε προστατεύουν, ούτε ακίνδυνα
Μια άλλη διαδεδομένη πρακτική είναι η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής ή self-tanning προϊόντων, για να σκουρύνει το δέρμα και να φαίνεται πιο «προετοιμασμένο». Αν και το σκουρόχρωμο δέρμα παράγει περισσότερη μελανίνη (φυσική προστασία απέναντι στον ήλιο), τα συμπληρώματα περιέχουν κυρίως χρωστικές όπως το καροτένιο, χωρίς προστατευτική δράση.
Μάλιστα, όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, τα συμπληρώματα με βήτα-καροτένιο μπορεί να γίνουν επικίνδυνα, προειδοποιεί ο Linassier, ιδίως για καπνιστές ή άτομα που έχουν εκτεθεί σε αμίαντο, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο των πνευμόνων.
Κι ακόμη χειρότερα: η ψευδαίσθηση «μαυρίσματος» που προσφέρουν, συχνά οδηγεί τους χρήστες σε περισσότερη έκθεση χωρίς επαρκή προστασία.
Δεν υπάρχει «υγιές μαύρισμα»
Το INCa είναι ξεκάθαρο: το μαύρισμα είναι βλάβη του δέρματος. Αποτελεί αντίδραση της επιδερμίδας στη ζημιά που προκαλούν οι UV ακτίνες – φυσικές ή τεχνητές. Το δέρμα δείχνει μαυρισμένο, γιατί το DNA του έχει ήδη πληγεί.
Η αντηλιακή προστασία είναι απαραίτητη, με ανανέωση κάθε δύο ώρες. Όμως ακόμα και το αντηλιακό με SPF 50 δεν φιλτράρει 100% τις UV ακτίνες. Η σωστή προστασία συνδυάζει:
-
Ρούχα με πυκνή ύφανση ή anti-UV επεξεργασία
-
Καπέλο με φαρδύ γείσο
-
Γυαλιά ηλίου
-
Αποφυγή έκθεσης στις ώρες έντονης ηλιοφάνειας
Και η βιταμίνη D;
Δεν χρειάζεται πολύς ήλιος για να καλύψεις τις ανάγκες του σώματος σε βιταμίνη D. Το INCa προτείνει 5–10 λεπτά την ημέρα για ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες και 15–30 λεπτά για σκουρόχρωμες, από Απρίλιο μέχρι Σεπτέμβριο, με έκθεση σε πρόσωπο, χέρια και μπράτσα.
Η Ligue contre le cancer υπενθύμισε με καμπάνια της φέτος το καλοκαίρι:
«On n’est pas des saucisses» – Δεν είμαστε λουκάνικα!
Γιατί οι καρκίνοι του δέρματος είναι σε μεγάλο βαθμό αποτρέψιμοι – και η σωστή ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα.