Η εθνική σιδηροδρομική εταιρεία του Βελγίου, SNCB, δεσμεύεται να αναλάβει μια σειρά από δράσεις αποκατάστασης και να προχωρήσει σε δημόσια συγγνώμη για τη χρήση των σιδηροδρόμων της στην απέλαση χιλιάδων Εβραίων και Ρομά μεταξύ 1942 και 1944 — μεταφορές που, για τους περισσότερους, σήμαιναν τον θάνατο σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η διευθύνουσα σύμβουλος της SNCB, Sophie Dutordoir, μιλώντας στη Γερουσία του Βελγίου, ανέφερε ότι η εταιρεία θα ακολουθήσει τις συστάσεις της έκθεσης του Groupe des Sages σχετικά με τον ρόλο των σιδηροδρόμων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ανεξάρτητο αυτό σώμα, που συγκροτήθηκε για να εξετάσει την ιστορική ευθύνη του βελγικού σιδηροδρόμου, έθεσε τρεις βασικούς άξονες: αναγνώριση της αλήθειας, διατήρηση της μνήμης και προτάσεις για επανόρθωση.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η SNCB ανακοίνωσε ήδη μια μεγάλη προσωρινή έκθεση που θα παρουσιαστεί στο μουσείο Train World στο Schaerbeek από τον Σεπτέμβριο του 2025 έως τον Ιούνιο του 2026. Η έκθεση θα επικεντρώνεται στα «τραίνα του εκτοπισμού» και θα πλαισιώνεται από συνέδρια, εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες και τη δημιουργία μιας ειδικής ιστοσελίδας αφιερωμένης στο θέμα.
Η Dutordoir επιβεβαίωσε εκ νέου την πρόθεση της SNCB να ζητήσει δημόσια συγγνώμη και δήλωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει επαφές με τους φορείς HR Rail (ο επίσημος εργοδότης των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο) και Infrabel (υπεύθυνη για τις σιδηροδρομικές υποδομές), ώστε η συγγνώμη να έχει συλλογικό χαρακτήρα. Όπως εξήγησε, «το HR Rail απάντησε θετικά, ενώ η Infrabel επιθυμεί να εξετάσει το θέμα περαιτέρω».
«Ζούμε σε μια εποχή όπου οι συλλογικές συγγνώμες, στο πλαίσιο μιας συλλογικής ευθύνης για το κοινό παρελθόν, βρίσκονται στην ατζέντα», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι η SNCB επιδιώκει επίσης να ζητήσει την επίσημη έγκριση του βελγικού κράτους για την έκδοση αυτής της δημόσιας συγγνώμης.
Η Dutordoir κατέληξε λέγοντας: «Σε συνεργασία με άλλους θεσμούς, η SNCB είναι αποφασισμένη να ρίξει φως σε αυτές τις σκοτεινές σελίδες της ιστορίας μας, με τη μεγάλη ελπίδα ότι δεν θα επαναληφθούν ποτέ».
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, πάνω από 25.500 Εβραίοι και Ρομά εκτοπίστηκαν από την SNCB μεταξύ 1942 και 1944, ενώ περίπου 190.000 Βέλγοι υποβλήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία και πάνω από 16.000 πολιτικοί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν επίσης με τρένα της εταιρείας.
Το Groupe des Sages, που αποτέλεσε το γνωμοδοτικό σώμα για το θέμα, αποτελούνταν από 12 μέλη με διαφορετικά χαρακτηριστικά ως προς φύλο, ηλικία, γλώσσα και επαγγελματικό προφίλ. Συνεδρίασε δέκα φορές μεταξύ Μαρτίου και Νοεμβρίου 2024, πάντα κεκλεισμένων των θυρών και με ανεξάρτητη λειτουργία, έχοντας τη λογιστική υποστήριξη της Γερουσίας.