Ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 23 Μαΐου 1923, ιδρύθηκε η Sabena από τη βελγική κυβέρνηση. Ο εθνικός αερομεταφορέας του Βελγίου ανέλαβε τον στόλο της SNETA, μιας εταιρείας έργου για τη διερεύνηση της ανάγκης για εμπορική εναέρια κυκλοφορία, που αποτελούταν από τέσσερα De Havilland DH.9, τρία Rumpler C.IV, ένα De Havilland DH.4, τέσσερα Blériot-SPAD S.33, ένα Ansaldo A.300C και ένα Farman F.60 Goliath.
Την ίδια μέρα, η Sabena πραγματοποίησε την πρώτη της πτήση, ταχυδρομική και εμπορευματική πτήση μεταξύ Haren (πρώην στρατιωτικό και πολιτικό αεροδρόμιο κοντά στις Βρυξέλλες) και Lympne, στο Ηνωμένο Βασίλειο, με ενδιάμεσο σταθμό την Οστάνδη. Πτήση που έγινε με ένα De Havilland DH.9
Την 1η Απριλίου 1924, η αεροπορική εταιρεία πραγματοποίησε την πρώτη της εμπορική πτήση μεταξύ Ρότερνταμ και Στρασβούργου, με ενδιάμεσο σταθμό τις Βρυξέλλες. Τα επόμενα χρόνια, περισσότεροι προορισμοί θα προστεθούν στο πρόγραμμα: Βασιλεία και Λονδίνο.
Connecting Belgian Congo was a goal from the very beginning of Sabena. On February 12, 1925 Edmond Thierry, Léopold Roger and Jef de Bruycker started an arduous 51 day journey with a Handley Page W8, christened Princesse Marie-José, to Leopoldville, present Kinshasa #sabena100 pic.twitter.com/L340uRoUD1
— sabena (@fly_sabena) May 23, 2023
Από το 1925, η Sabena άρχισε να πραγματοποιεί πτήσεις προς το -τότε- Βελγικό Κονγκό (και νυν Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό).
Στις 12 Φεβρουαρίου 1925, ο Edmond Thierry, ο Léopold Roger και ο Jef de Bruycker ξεκίνησαν ένα επίπονο ταξίδι 51 ημερών με ένα Handley Page W8, που βαφτίστηκε Princesse Marie-José, προς το Leopoldville, την σημερινή Κινσάσα.
Στις 23 Φεβρουαρίου 1931, οι πτήσεις προς Leopoldville χρειάζονταν πέντε ημέρες. Μέχρι σήμερα, η Κινσάσα εξακολουθεί να είναι βασικός προορισμός για την ιδιωτική εταιρεία και τη θυγατρική της Lufthansa (SN) Brussels Airlines.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος διέκοψε σοβαρά τις επιχειρήσεις της Sabena. Τον Μάιο του 1940, οι γερμανικές δυνάμεις εισέβαλαν στο Βέλγιο και ο στόλος της αεροπορικής εταιρείας καθηλώθηκε. Τα αεροσκάφη της Sabena επιτάχθηκαν από τους Γερμανούς και οι εγκαταστάσεις της εταιρείας χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς.
Exactly 100 years ago, May 23 1923, Sabena was founded! Aviation history was made and the airline embarked on an 8 decade journey. The very same day the first flight, operated by a DeHavilland DH9, took off from Haeren near Brussels, via Ostend, to Lympne in the U.K. #sabena100 pic.twitter.com/V4B8pIgyxn
— sabena (@fly_sabena) May 22, 2023
Μετά τον πόλεμο, η Sabena αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης ανοικοδόμησης του στόλου και των υποδομών της. Παρά τις δυσκολίες, η αεροπορική εταιρεία επανεκκίνησε τα δρομολόγια και σταδιακά επέκτεινε το δίκτυό της, εστιάζοντας τόσο σε ευρωπαϊκά όσο και σε διηπειρωτικά δρομολόγια.
Η Sabena γνώρισε σημαντική ανάπτυξη κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Εισήγαγε αεριωθούμενα αεροσκάφη στον στόλο της, όπως τα Sud Aviation Caravelle και Boeing 707, επιτρέποντας ταχύτερα και πιο άνετα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων. Η Sabena έγινε γνωστή για τις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και την προσοχή στην άνεση των επιβατών.
Το 1971, η Sabena υπέστη μια σημαντική μεταμόρφωση όταν η βελγική κυβέρνηση ιδιωτικοποίησε την αεροπορική εταιρεία. Η κίνηση αποσκοπούσε στην αύξηση της αποδοτικότητας και στη βελτίωση της κερδοφορίας. Η Sabena αντιμετώπισε αυξημένο ανταγωνισμό από άλλους ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς, αλλά συνέχισε να επεκτείνει τον στόλο της και να εκσυγχρονίζει τις δραστηριότητές της.
Η αεροπορική εταιρεία επέκτεινε το διηπειρωτικό της δίκτυο σε προορισμούς στην Αφρική, την Αμερική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Η Sabena ανέπτυξε επίσης στρατηγικές συνεργασίες με άλλες αεροπορικές εταιρείες για να επεκτείνει περαιτέρω την εμβέλειά της.
Η δεκαετία του 1990 έφερε ευκαιρίες και προκλήσεις για τη Sabena. Η απελευθέρωση της ευρωπαϊκής αγοράς αερομεταφορών οδήγησε σε αυξημένο ανταγωνισμό, ωθώντας την αεροπορική εταιρεία να προσαρμόσει την επιχειρηματική της στρατηγική. Η Sabena δημιούργησε τον Όμιλο Qualiflyer το 1997, μια στρατηγική συμμαχία με τη Swissair και πολλές άλλες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες, για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της.
Η πτώχευση του 2001
Η Sabena (που το όνομά της προκύπτει από το Société Anonyme Belge d’Exploitation de la Navigation Aérienne) ήταν μια αξιοσέβαστη ηλικιωμένη κυρία 78 ετών. Μια διεθνούς φήμης εταιρεία, ο μεγαλύτερος εργοδότης με 10.000 εργαζόμενους, 11 εκατομμύρια επιβάτες το 2000, 107 προορισμούς σε 48 χώρες. Κι αυτά είναι τα θετικά του επαγγελματικού της προφίλ.
Διότι από την άλλη πλευρά, η Sabena ήταν επίσης γνωστή για τις απώλειές της σχεδόν κάθε χρόνο. Η έλλειψη οράματος του κράτους, που ανέκτησε τον έλεγχο πριν από τον γάμο με τη Swissair το 1995. Έλλειψη κεφαλαίου, ταραχώδης κοινωνική ζωή, αυξανόμενο χρέος δύο δισεκατομμυρίων ευρώ στο τέλος. Ειδικά αφού η Swissair ανέλαβε να πάρει τις καλύτερες, αντλώντας θυγατρικές και επιβάτες, με μια απερισκεψία μερικές φορές, όπως με τη μαζική αγορά 34 αεροσκαφών Airbus, που έβαλαν οριστικά στο κόκκινο τον ισολογισμό. Στις 7 Νοεμβρίου 2001 κηρύχθηκε πτώχευση.
Η χρεοκοπία της Sabena είχε σημαντικό αντίκτυπο, οδηγώντας στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας και αφήνοντας ένα κενό στο αεροπορικό τοπίο του Βελγίου. Σήμερα, η κληρονομιά της Sabena ζει στις μνήμες εκείνων που πέταξαν με την αεροπορική εταιρεία και στην ιστορία της βελγικής αεροπορίας.